Algemene info bij het reisverslag.

Reisverslag E5: Oberstdorf – Verona

Landen:  Duitsland, Oostenrijk, Italië

Streek: Klein Walsertal, Lechtal, Kaunertal, Pitztal, Ötztal, Passeiertal, Sarntal, Trudener Horn, Salurner Wald, Fersental, Brentatal, Lagorai, Monti Lessini

Traject: Oberstdorf  – Verona

Periode: 20/08/11 t/m 10/09/11

Reisgezelschap: solo

Openbaar vervoer:.

Heen: Gent – Brussel (7,50€ NMBS vakantietarief), Brussel – Ulm (57,50€, kan goedkoper bij vroegboeking), Ulm – Oberstdorf (trein + bus 22,60€)

Terug: Verona – Brussel (70,50€, Eurolines.be, kan goedkoper bij vroegboeking), Brussel – Gent (10€ NMBS, normaaltarief)

Logies: Berghutten tijdens het gedeelte in het hooggebergte (35 à 55€ HP ppn als lid van een bergsportvereniging op lager).

Hotels in het laagland en de valleien: van 40 tot 60€ in kamer met half-pension ppn

Reizen kost: 50cl bier: 4 à 6 €

50cl wijn: 4 à 9€ (In Oostenrijk en Duitsland bijna dubbel zo duur als in Italië)

Spaghetti: 6,50€

2 spiegeleieren met brood: 6,00€

Minestrone: 6,50€

Mineraal water 1L: 2€

Nota: enkel in de Verpeilhütte staat vermeld dat hun kraantjeswater niet drinkbaar is. Dit blijkt echter niet te kloppen. Enkel bedoeld om meer te verkopen aan de bar.

Totaal reisbudget: 1250€

Betalingswijze:

• cash
• Bancontact (opgelet: slechts beschikbaar in de valleien en het laagland)
• Visa (opgelet, wordt moeilijk aanvaard, gezien de kleine bedragen.)
• Cash afhalen met Visa duur.

Reisliteratuur: Fernwanderweg E5: Konstanz – Oberstdorf – Meran/Bozen – Verona.

Recenter gids (2010) uitgave van Rother (www.rother.de )

Stafkaart: enkel de getekende kaarten in het gidsje en de digitale kaarten: City Navigator Europe, Land navigator Italia en Topo Oesterreich van Garmin, samen met een Garmin 60 CSX GPS. Dit toestel kan 10.000 Tracklog points opslaan.

Meeste moderne toestellen hebben plaats voor 10.000 trackpoints.

Nota: na 3 dagen heeft bij de bovenvermelde GPS de aan/uit-schakelaar de geest gegeven, waardoor het toestel totaal onbruikbaar werd.

Voor klachten hierover: www.garmin.com . 😦

Hierdoor kon ik enkel beschikken over de kaartjes in de gids. Het resultaat voor dit verslag is, dat het in tegenstelling tot de meeste van mijn recente verslagen niet gestoffeerd is met GPS-punten die terplaatse werden vastgelegd. De tracklogs en waypoints welke werden toegevoegd bij de revisie van het verslag in 2020, zijn gebaseerd op kaartgegevens van www.freizeitkarte-osm.de .

Internet:

www.ryanair.com

www.nshispeed.nl/nl/internationale-treinplanner

//fahrplan.oebb.at

www.b-rail.be

www.trenitalia.com

www.suedtirol.info

www.alpenverein.de

www.cai.it

www.berghutten.be

www.meteoalpin.com

 

E5: Oberstdorf – Verona

Inleiding:

Deze tocht is de meest complexe tocht qua voorbereiding, die ik tot nu toe ondernam. Ik reserveerde in totaal 15 overnachtingspunten, telkens voor één nacht en dat was niet steeds eenvoudig.

Als je alle extraatjes meeneemt valt deze tocht in de categorie ‘Zwaar’, door zijn lengte in combinatie met de absolute beheersing van staptechnieken over alle terrein vereist (rots, grind, en in mindere mate op sneeuw) en een goede vertrouwdheid met de omgang met staalkabel zekeringen. Laat je deze extra’s vallen, dan komt deze tocht in de categorie ‘Gemiddeld’, enkel dan nog door zijn lengte.

Ikzelf had 24 dagen voorzien voor deze tocht, inclusief heen- en terugreis. Feitelijk kwam dit neer op 22 geplande stapdagen.

Het was mijn bedoeling om het volledige traject tussen Oberstdorf en Verona te voet af te leggen, zonder gebruik te maken van kabelbanen, maar met de alpine variant over de Rifugio Tonini en de Rifugio Sette Selle en zonder de omweg langs Luserna en de Rifugio Lancia.

Uiteindelijk heb ik nabij Bozen twee maal de kabelbaan gebruikt om zo 1000m stijgen en dalen uit te sparen. Voor samen 6€ kan je geen gewrichtsletsel riskeren. Daarenboven kwam er hierdoor tijd vrij voor een bezoekje aan Ötzi. Bovendien is de omgeving rond Bozen niet echt optimaal. Ook tussen Albergo Monte Rovere en Carbonare nam ik de bus.

Ondanks deze ingrepen is de tocht toch nog goed voor 23.600 hoogtemeters op en af. Dit is ongeveer evenveel als de 23.000 hoogtemeters van München – Venetië (zonder kabelbaan of bus).

Vergelijking E5 – Droompad:

E5:

Pro:   

• Technisch minder moeilijk, behalve Aperen Madatschjoch – Mittelberg (kan met bus vermeden worden).

• Minder lang moeilijk (10 dagen versus 3 weken).

• Meer hotelcomfort tegenover hutten.

Contra:   

• Minder gevarieerd landschap.

• Drukker, wegens veel gegidste groepen (Oberstdorf –Merano).

Droompad (München – Venetië):

Pro:  

• Landschappelijk absoluut de top, wegens de grote verscheidenheid aan Alpiene landschappen.

• Geen groepen.

• Zeer goede gids met GPS-tracklog.

Contra:    

• Technisch moeilijker en 3 weken hoog-alpien (weersomstandigheden).

• Minder comfortabel, wegens meer hutten.

Fysieke voorbereiding:

Hoe beter je fysieke conditie bij het vertrek, hoe groter de kans is, dat je van je reis zal kunnen genieten. Misschien heeft het bij mij met het toenemen der jaren te maken, maar ik geraak steeds meer overtuigd van de noodzaak van  een goede fysieke voorbereiding.

Wandelen in de Ardennen is goed, maar het gevoel van een klim 2500m in combinatie met een afdaling van nog eens 1000m kan je er toch niet evenaren.
Een bij de Klim- & Bergsportfederatie gewaardeerde kuitenbijter is het GR traject Bouillon-Vresse, waar je qua stijgings- en dalingsmeters en beetje in de buurt komt van de normale dagtrajecten.
In 2009 ben ik 10kg afgevallen, om de simpele reden dat je niet alleen elke kilo uitrusting die je meedraagt moet torsen, maar ook elke kilo overgewicht. En dus heb ik mijn BMI tot onder de 25 gebracht en die zal daar vanaf heden ook blijven.

Klettersteig techniek:

Wie tussen Wens en Mittelberg de bus neemt, krijgt hier niet mee te maken.

In de afdaling van het Aperen Madatschjoch zit een korte Klettersteig van 2 ladders van 9 sporten en ruim 20 beugels tegen de wand in vrij verticaal terrein. Om dit ongezekerd af te dalen, dien je “bij voorkeur” geen last te hebben van hoogtevrees en liefst enige ervaring te hebben met dit soort terrein. Bijkomende moeilijkheid is dat je deze passage afdaalt en dat je dit niet met een dagrugzakje doet.

Om dezelfde reden dien je ook de variante door het Val Scura te mijden.

Wie reeds problemen ondervindt in de afdaling van het Aperen Madatschjoch, dient aan het Karlesegg rechtstreeks naar het dal af te dalen naar Plangeross en vandaar de bus te nemen naar Mittelberg. In de gids wordt namelijk de Cottbuser Höhenweg beschreven en daar zit een Klettersteigpassage in, die technisch niet in goede toestand is.

Deze opmerking heeft vooral betrekking op de beugels in de wand. De passage bestaat uit een reeks oude en nieuwe beugels, waarbij één nieuwe beugel aan één zijde afgebroken is. Tussen de nieuwe beugels, waarbij de trede ca 15cm van de wand verwijderd is, bevinden er zich nog een aantal oude beugels, waarbij de afstand tot de wand slecht 3 à 4 cm bedraagt.

Deze passage is absoluut te mijden voor personen die geen drager zijn van bergschoenen type C (of D), gezien de zolen van de bergschoenen A en B te slap zijn om comfortabel op een dergelijke korte steun te staan.

Ook dit specifieke deel is weer te omzeilen door eerder naar het dal af te dalen, richting Plangeroos.

Uitrusting en voeding:

Kledij op het lichaam:

• schoenen: bergschoenen van het type B (zonder Klettersteigpassages) tot C (met Klettersteigpassages) (La Sportiva Evo Trek GTX, Löwa Vajolet GTX e.d.) bij voorkeur van een gekend merk en liefst in combinatie met een onderlaag in Gore-tex.
• stel sokken: bij voorkeur 2 van goede kwaliteit (lusjesweefsel langs de binnenzijde en in materialen gaande van wol tot Coolmax)
• bermuda (mijn persoonlijke voorkeur, maar je wordt vreemd aangekeken, zeker op een Klettersteig. Nadeel: je schaaft eens sneller je knie, maar een lange zomer trekkingbroek houdt dat ook niet tegen. Je moet al een echte dikke klimbroek dragen om dat tegen te gaan.)
• synthetisch ondergoed: slip (mijn voorkeur gaat naar de microvezel van Nur Die) en T-shirt met lange of korte mouwen ( te koop: soms in Aldi, altijd in Decathlon of de klassieke buitensportzaken)
• lichte fleece
• zonnehoedje

Kledij in de rugzak:

• tweede lichte fleece. (samen goed voor één zware, maar meer flexibel. In een hotel heb je graag nog iets dat niet naar zweet ruikt.)
• Gore-tex jas met kap of regenhoed (Outdoor Research). (Gore-tex geniet nog steeds de voorkeur, maar wie afgeschrikt wordt door de hoge aanschafprijs kan voor redelijke alternatieven terecht bij Decathlon (Bionnassay 700, ca 250€)
• een zonnebril met hoge filteringgraad, zonnecrème (beschermingsfactor 20 of hoger) en eventueel lippenzalf met beschermingsfactor)
• reserve synthetisch T-shirt en slip
• stel reserve sokken
• zomertrekkingbroek (Decathlon of Mammut met Schoeller Dryskin).
• stel lage wandelschoenen type A met Gore-tex tegen de regen en het natte gras, en dit vooral voor het deel Bozen – Verona, met vele langere stukken met veel grindwegen en andere stukken met lage moeilijkheidsgraad.

Andere uitrusting:

• telescopische wandelstokken (ontlasten de knieën bij het dalen) Koop bij voorkeur stokken van de merken Leki, Komperdell of Decathlon als goedkoper alternatief. Besteed aandacht aan het materiaal van de handgrepen (geen hard plastic) en mijd vooral stokken met een gesp in de polslus. Bij langdurig gebruik gaat die gesp irriteren.
• rugzak van ca. 60 liter (Quecha Symbium 60 van Decathlon) Ondanks dat er bij die rugzak een regenhoes zit, steek ik toch nog altijd alles in plasticzakken gesloten met metaalclip. Kleine zaken en dagrantsoenen gaan in diepvrieszakken van Aldi.
• een zijde slaapzak (Sea to Summit)
• 1 handdoek van 50 x 30 cm, bij voorkeur in microvezel (droogt sneller en geeft minder geur af, wanneer hij niet goed gedroogd kan worden. Reeds verkrijgbaar bij Aldi)
• 1 washandje met een 300ml bus douchezeep en shampoo, een reistandenborstel met kleine tube tandpasta (een bijna lege tube sparen voor op reis kan ook), een stick scheerzeep en wegwerpmesjes of reisscheerapparaat op batterijen.
• een paar pakjes papieren zakdoekjes, doet dubbel dienst als toiletpapier
• bij voorkeur een drinkzak met slang met een gezamenlijke inhoud van 3 liter (reken zeker in de zomer niet te veel op water onderweg)
• micro zak- of hoofdlamp om het toilet te vinden in het donker
• persoonlijke apotheek: rekverband, steriele doekjes, ontsmettingsmiddel, wondpleisters, schaartje, sporttape, Compeed, Ibuprofen, Dafalgan, Rinomar (tegen neusloop) Imodium (generisch: Loperadomine tegen diaree)
• reserve plasticzakken
• naald en draad
• tube handwaszeep (1 voor 2 personen)
• GSM (dekking niet overal verzekerd) of Thuraya satelliettelefoon voor wie het kan of wil betalen.
• oriëntatiemiddelen: stafkaarten (zie hoger), kompas en/of GPS.

Voeding:

Volgens de voedingsleer zou je voeding een verhouding van 15% proteïnen, 30% vet en 55% koolhydraten moeten bevatten Voor sommige sporten gaat men zelfs tot 70% koolhydraten.

Hou echter rekening met het feit dat vet meer calorieën bevat voor eenzelfde gewicht voeding.

Mijn menu is zodanig samengesteld dat ik in principe alles wat ik onderweg moet eten, los uit de hand kan eten. Dit is handig bij slechte weersomstandigheden en spaart bovendien gewicht uit aan verpakkingsmaterialen, bestek, enz…

Mijn dagrantsoen voor onderweg stop ik per dag in een afzonderlijke plastic zak. Als het dan regent, steek ik die zak op de plaats waar ik anders mijn regenjas steek, zodat de rugzak niet telkens open moet, wanneer je je energiepeil wat wilt aanvullen.

Ikzelf weeg ca. 74 kg. Wie zwaarder is, zal in verhouding iets meer nodig hebben.

Een menu moet voldoende gevarieerd zijn en moet uiteraard voor jou aanvaardbaar zijn.

Weet echter dat ik thuis ook wel iets anders eet dan dit.

Veel sportvoeding vermeldt reeds de samenstelling. Indien je deze niet terugvindt op de verpakking, zal je gebruik moeten maken van een algemene lijst met de samenstelling van voedingsmiddelen. Die vind je terug in een boek over dieetleer in de bibliotheek of op het internet.  Als je weet dat 1gr proteïnen of eiwitten overeenkomt met 17 kJ of 4kcal, 1 gr vet met 38 kJ of 9 kcal en 1 gr koolhydraten met 17 kJ of 4 kcal, dan kan je zelf aan de slag.

Naam:	Gr.:	Proteïnen:	Koolhydraten:	Vet:	KJ:
Muesli reep Aldi	75	5,2%	52,20%	9,00%	1313,25
Energie Bar	80	3,9%	56,72%	7,52%	1308,08
Chocolade noten	120	9,84%	41,72%	13,57%	1374,65
Snickers (Foré)	60	5,7%	34,80%	15,00%	1243,20
Totaal:	335	7,39%	56,75%	13,60%	5239,18

De chocolade is meestal van Ritter Sport (Makro). Alternatieven vind je ook bij Lidl of Aldi.

Energy Bars vind je soms bij Aldi, maar in elk geval vind je die van Isostar bij Makro of sportzaken. Foré (namaak Snickers) vind je bij Aldi. Koop harde Muesli repen en geen zachte, want daar blijft niet veel van over na een verblijf in je rugzak. Of je moet ze in een doos steken en dat weegt weer extra.

Voor de 8 dagen had ik zo mijn eten mee van thuis. Onderweg heb ik moeten bijkopen in lokale winkels, met dit tabelletje in mijn achterhoofd.

Heenreis:

Gent – Brussel (7,50€ NMBS vakantietarief),

Brussel – Ulm (57,50€ www.eurolines.com , kan goedkoper bij vroegboeking)

Ulm – Oberst dorf (trein + bus 22,60€, terplaatse gekocht aan het loket)

Nota bij de kaarten bij het verslag:

Betroken kaarten en waypoints zijn louter illustratief, gezien ik door de problemen met mijn GPS in 2011 geen waypoints terplaatse heb kunnen vastleggen. De tracklogs en waypoints welke werden toegevoegd bij de revisie van het verslag in 2020, zijn gebaseerd op kaartgegevens van www.freizeitkarte-osm.de .

Nota bij de keuze van overnachtingspunten:

Gezien ik de eerste dag ‘ middags in Oberstdorf toekwam, had ik niet veel andere keuze dan om ’s namiddags en dus in de volle hitte te klimmen tot aan de Kemptner Hütte. Volgende dag: zelfde scenario. Later heb ik getracht om steeds laag te slapen, zodat ik ’s morgens kan stijgen en ’s namiddags kon afdalen. Bovendien kost een hotel in het dal meestal niet zo veel meer dan een berghut, maar heb je wel veel beter eten en een kamer voor jezelf in tegenstelling tot een niet snurkvrij Lager.

Dag 0: Oberstdorf Bahnhof tot Kemptner Hütter (14.5 km +1050m – 4u00’)

De bus was voor 10.00u in Ulm en dus had ik ruim de tijd om een ticket te kopen en de juiste trein te vinden. De trein rijdt eerst richting Kempten om dan een stukje terug te keren en af te slaan richting Sonthofen. Daar dienden we over te stappen op een bus, die voor het station stond richting Oberstdorf. Het waarom van deze overstap is mij niet helemaal duidelijk, gezien er in Oberstdorf wel degelijk een station is en de sporen niet roest zijn.

Omstreeks 12.30 uur kwam ik aan in Oberstdorf. Na een maaltijd van meegebrachte spullen (om mijn rugzak nog wat lichter te maken 🙂 ) was ik om 13.00 uur klaar voor de officiële start van Oberstdorf – Verona.

Vanaf het bus- en treinstation ga je naar links het centrum en de autovrije zone in richting kerk. Op het eerste kruispunt in de zone ga je echter naar links richting skischans (bekend van het Vierschansentornooi). Op het einde van de straat ga je naar recht en op het einde van deze straat ga je op een pleintje nabij de parking van de skilift vlak voor de brug naar rechts, een stijgend pad langs de rivier in. Hier staat Spielmannsau reeds aangeduid. Je kan ook de brug oversteken en naar rechts de weg volgen langs de rivier (samen met de fietsers). Aan een volgende brug kunnen deze die voor het pad kozen niet meer verder op dezelfde oever en moeten zij de brug oversteken richting weg, om alhier naar rechts te gaan stroomopwaarts.

Je blijft de rechteroever volgen tot voorbij Spielmannsau en het basisstation van de materiaallift van de Kemptner Hütte. Groepen laten hier hun rugzak tegen betaling naar boven brengen.

Kort na de materiaallift ga je via een voetbrug een zijrivier over. Dan volgt een deel waarbij je zigzag stijgt. Wanneer je terug op de rechteroever komt, volgt het technisch deel met de kabelzekeringen. Sommige delen van het pad zijn nat door water dat over de rotsen loopt. Dit is een eerste test voor je gebrek aan hoogtevrees en tredzekerheid.

Wanneer je de kloof verlaat, loop je nog een eindje rechtdoor in de richting van een metalen staaf. Hier gaat het pad naar rechts onder een hoek van 90°. Vanaf hier is de hut zichtbaar. Na nog een bocht naar rechts stijg je definitief naar de Kemptner Hütte.

Kemptner Hütte (290 slaapplaatsen – midden juni tot midden oktober):

Lager: 8€

Douche 4’: 2,50€

Avondeten (huisspecialiteit): 11,30€

Ontbijt klein: 2,50€

Ontbijt groot: 4,00€

Extra snede brood: 0,40€

Thee (vrij klein): 2€

Rode wijn 25cl: 3,20 tot 3,90€

Droogkamer, handwaszeep in toiletten

Halfpension gevraagd doch niet gekregen (enkel voor groepen)

www.kemptner-huette.de      info@kemptner-huette.de

Dag 1: Kemptner Hütte tot Memminger Hütte (27.1 km +1320m -920m –  8u30’):

De klim naar de Madelejoch en de afdaling tot Untere Rossgumpenalp dien je uit te voeren op bergschoenen.  De oriëntatie is probleemloos. Vanaf de Alp tot de Materiaallift van de Memminger Hütte loop je maar beter op lage schoenen als je alles te voet doet. Begeleide groepen nemen een taxi van Holzgau tot de genoemde materiaallift.

Feuerstein taxi: (www.feuerstein.or.at/ )

Dorfplatz Bach 07.00   08.30    14.30    16.30

Materiaallift      07.30   09.00    15.00    17.00

Prijs: 9€

Tel.: 05633/5633

Vanaf 3p: 42€, vanaf 4p: 13€/p

Bovendien kan je ook nog eens je rugzak met de lift naar boven laten brengen (4€). Er hangt een telefoon aan het gebouwtje.

Negeer de Höhenweg Hermine indien je dit traject in één dag doet. Hij is beduidend lastiger  en technischer dan de normale route.

In Holzgau ga je links van het Gemeentehuis. Daar vind je een pijl E5 Madau. Je loopt tot aan de rivier en vervolgens ga je naar links. Op een bepaald ogenblik dwars je de rivier over een houten brug. Je loopt verder in dezelfde richting tot aan een kruispunt in de buurt van de B198. Hier volg je een fietspad naar links en vervolgens ga je via een tunneltje onder de B198 door. Je volgt de rivier tot de weg een bocht van 90° naar rechts maakt. Vervolgens passeer je een met gras begroeide weg. Deze neem je naar links (er staat een pijltje E5 rechtdoor?!)

De volgende weg naar links is in asfalt. Hij komt op hetzelfde uit.

Vlak voor Bach kom je op de B198. Je loopt in dezelfde richting verder tot aan de tweede weg voor de brug over de rivier. Je vindt een aanduiding Madau. Hogerop in een haakse bocht naar rechts vind je gele wegwijzers. Een beetje voorbij de bocht vind je een smal paadje zonder enige aanduiding, dat sterk stijgt in de flank. Het betreft een kruisweg die de haarspeldbocht in de weg afsnijdt. Hij komt uit aan een kapel bij een parking langs de weg.

Hogerop staat er een bord met de mededeling dat er geen GSM dekking is in het betrokken dal.

Vervolgens daalt de weg licht tot een tweede brug over een zijrivier. Vervolgens gaat het in vals plat omhoog tot Berghaus Hermine. De kortste route naar de Memminger Hütte loopt niet langs Hermine zelf. Wie dus iets wil drinken moet nog wat extra leiden en iets hoger klimmen, om dit vervolgens weer af te dalen richting pad.

Aanvankelijk staan de aan duidingen van de Wurzenberger en de Memminger Hütte door elkaar. De splitsing vind je iets hoger. De weg naar de Wurzenberger Hütte gaat naar links, de weg naar de Memminger Hütte stijgt naar rechts. De weg klimt tot aan de voet van de materiaallift. Hier houdt de weg op. Je neem een brugje over de rivier naar links en vervolgens stijgt het pad in de flank. Op de kaart is goed te zien dat het pad een bocht in wijzerzin maakt rond de berg. De hut zelf is pas vanaf 500m afstand te zien.

Vanaf de materiaallift heb je ca 2u 15’ nodig tot aan de hut.

Memminger Hütte:

Lager: 8€ ( 140 slaapplaatsen,  www.memminger-huette.at , info@memminger-huette.at )

HP: 22€ als dessert Kaiserschmarrn, slechts 3 sneden brood als ontbijt met kleine thee.

Douchemunt : 3€ (watertemperatuur ontstabiel)

Droogruimte.

Dag 2: Memminger Hütte tot Zammer Schihütte (21,0 km +1400m -1950m – 7u00’)

Aan de Memminger Hütte neem je de bredere weg die tot aan het bovenstation van de materiaallift loopt. Je loopt langs het gebouwtje met de generatoren en voor het meer neem je de weg naar links. Je loopt rond het meer in de richting van het pad dat je diagonaal ziet aanstijgen in de flank. Je passeert het middelste meer. Daar daal je een paar meters om dan aan te stijgen tot aan de pas. Na 1 uur sta je boven.

De afdaling langs de andere kant is totaal verschillend van de klim, zowel landschappelijk als qua hellingsgraad van het pad. Tot aan de Oberlochalm, is de afdaling zeer steil.

De Oberlochalm en de Unterlochalm hebben dezelfde uitbater. Dus als de bovenste hut open is, is de onderste gesloten.

Vlak voor de Unterlochalm zie je een opvallende puinhelling op de linker oever. Het is dan ook logisch dat het pad hier van oever wisselt via een smal bruggetje. Dit is niet zeer goed aangeduid. Vlak voor de Unterlochalm dwars je opnieuw het water. Na de alm klimt het pad licht tot het pad breder wordt. Vanaf dit punt daalt het pad definitief af via een ingenieus geconstrueerd pad. Bedenk dat hier ook koeien naar omhoog moeten.

Aan  het einde van de afdaling kom je uit op een brede grindweg. Hier ga je naar rechts. Je dwarst een brugje naar links, en vervolgens ga je naar rechts. Je bereikt de weg, en hier ga je naar links richting centrum en vooral richting kerk van Zams.

Voor het tankstation, ga je naar links en je loopt in de richting van de weg die je in de flank naar links ziet stijgen. Je volgt deze tot de eerste haarspeldbocht in Anreit. Hier vind je gele wegwijzers. Je gaat omhoog richting Kragberg en vervolgens kom je terug aan de weg. Opgelet, hier niet de grindweg nemen (veel te lang), maar een pad (rode kleur op het kaartje hierboven), dat aanstijgt onder de Riffenalmbahn tot aan de Zammer Schihütte.

Zammer Schihütte:

HP + lager: 30€ ( www.skihuette-zams.at   info@skihuette-zams.at )

Rode wijn 25 cl: 6€ (veel te duur!!! L)

Spuitwater 75 cl: 3€

Avondeten: soep, salade, pasta met kaas

Ontbijt: ruime keuze, vanaf 7.00u

Dag 3: Zammer Schihütte tot Piller (10,9 km +400  -800m – 3u15’):

Vanaf de Zammer Schihütte ga je naar rechts via de grindweg tot aan de Zammer Almhütte. Je volgt de grindweg links van de hut tot aan het volgende kruispunt en aldaar ga je naar rechts. Je passeert bovenlangs het zwemmeer, en vervolgens neem je iets hoger het pad richting Venet. Op een bepaald ogenblik mondt het pad uit op een skipiste. Hier ga je naar links via de skipiste omhoog om deze na ca.200m naar rechts te verlaten via een pad. Hogerop kom je aan een splitsing. Hier neem je de richting Venet. Vervolgens klim je tot op het zadel.

Op het zadel neem je niet de graadweg richting Venet (langer en lastiger dit is een rustdag), maar de Panoramaweg, die je in de flank ziet lopen. Je volgt dit pad tot aan de Goglesalm.

Je gaat bovenlangs de hut. Aldaar vind je wegwijzers, waaronder twee richting Piller. Ik nam de kortste en ging niet via de Galfunalm (langer), maar daalde direct af richting Piller. Hiertoe neem je de weg onderlangs de almboerderij, die aanvankelijk weggaat van Piller. Aan de rand van een weide gaat het dan resoluut richting Piller. Je passeert meerdere weidepoorten en gaat nog een stukje in de verkeerde richting tot een kruispunt nabij een drinkwaterverzamelpunt.

Hier gaat het weer richting Piller, zonder dat dit goed aangeduid is. Hier de langlaufroute 5 volgen.

In een drassige weide dien je goed uit te kijken naar de palen met wit-rode kleur en niet blindelings de sporen in het gras te volgen. Lager opnieuw de langlaufroute 5 volgen.

Aan een visvijver, de richting Piller volgen en niet de langlaufroute 5. Vanaf hier richting kerk van Piller lopen. Gasthof Sonne ligt vlak voor de kerk, Paarden Ranche Neu America ligt langs de weg voorbij de kerk bergaf en dan aan de pijl naar rechts.

Gasthof Sonne:

1 persoonskamer HP: 39€ (www.sonne-piller.com gasthof-sonne@netway.at )

Middagmaal: Wiener schnitzel met friet: 9,50€ Wijn 25cl: 4,50€

Avondmaal: soep, salade, cordon bleu met friet, fruitsalade

Ontbijt: ’s avonds klaargezet, heet water in thermos, doch thee vergeten. 3 broodjes, 3 sneden grof brood, kaas , vlees, 0,5L fruitsap

Dag 4: Piller tot Verpeilhütte (22,3 km +1730m -955m – 8u00’):

Nota: de tijden welke hier lokaal opgegeven staan op de wegwijzers, zijn tijden voor mannen met grote bierbuiken:

Aifneralm: 2u45’ werkelijk: 1u30’

Falkaunsalm: 3u werkelijk 1u30’

Gsallalm: 2u werkelijk 1u30

Vanaf Gasthof Sonne volg je de hoofdweg een stukje bergop. Buiten het zich gaat hij bergaf en vervolgens kom je aan een grote bushalte aan een pyloon. Hier ga je over het asfalt naar links tot aan een huis/boerderij. Hier ga je links van de weg over een draadomheining en vervolgens gaat het verder door een natte weide. Aan het einde van de weide gaat het beter. Het pad verandert wel veel van richting. Je dient dus goed op te letten op de tekens

Vanaf de Aifneralm volgt er een panoramaweg.  Aanvankelijk verloopt die door het bos en zie je dus niets. Vanaf de hut loop je onderlangs deze tussen de stroomdraden van de weide, om aan het einde ervan rode paaltjes te volgen, die je leiden tot aan de bosrand. Vanaf hier is de weg duidelijk, doch verwacht niet te veel geverfde markeringen. Vanaf de 2^de wegwijzer is het landshap meer open, en wordt het een echte panoramaweg.

Vlak voor de Falkaunsalm kom je terug uit op een grindweg. Je volgt deze bergaf naar rechts tot aan de hut. Hier ga je schuin links omhoog via een met gras begroeide weg. Hogerop vind je wel een wegwijzer naar rechts. In het begin moet je goed opletten, want ook hier moet je roodgeverfde paaltjes volgen. Eenmaal je de bosrand bereikt hebt, zijn er verder geen problemen meer. Het pad gaat veel op en af.

Vanaf de Gallruttalm wordt het pittiger. Je treft hier het bekende bordje: Nur für Geübten.

In praktijk wil dit zeggen dat je in steil terrein loopt en dat je dus beter niet te veel last kan hebben van hoogtevrees.

Je vind hier tevens en bord dat zegt dat er geen afstijg naar Feichten. In praktijk wil dit zeggen dat de noodafstijg vanaf de Gsallalm, welke vermeld staat in de Rother gids,  niet meer bruikbaar is, wegens breuken in het gesteente. Je kan wel probleemloos verder richting Gsallgrätle, de Verpeilalm en Verpeilhütte.

Vanaf de Gsallalm zie je het pad in de flank stijgen, maar dan ben je nog niet aan het einde van je lijden, want langs de achterzijde van de berg gaat het rustig verder omhoog, gedurende 40’. Vervolgens gaat het 50’ bergaf tot aan de Verpeilalm, en vanaf hier loop je in 30’ tussen de toeristen tot aan de hut.

Verpeilhütte:

Lager: 10€ voor leden

HP: 22€

Verpeildudler (Schiwasser  en wijn) 50cl: 4€

Rode wijn 25cl: 4€

Ontbijt pas vanaf 07u30 (de volgende hut ligt op 4u wandelen, dus ontbijt op toeristentijd), wel goed en ruim

Nota: klok kapel luidt om 06.00u (en toch moet je tot 07.30 in je bed liggen).

Dag 5: Verpeilhütte tot Mittelberg Gasthof Angeralm (18,2km +1500m -1600m – 8u30’

Ondanks het late maar goede ontbijt, kon ik toch genieten van een tamelijk koele klim, gezien een groot deel van het traject ’s ochtends nog in de schaduw ligt. Eerst klim je nog door een helling met bomen. Je dwarst een bergriviertje en vervolgens klim je verder omhoog in de richting een kale uitloper van een rug. Eenmaal aan het einde hiervan vind je een wegwijzer, alwaar je rechtdoor dient te gaan. Verderop maakt het pad een bocht naar links, richting een kom. In eerste instantie hou je de rechter zijde aan. In de buurt van de gletsjer traverseer je de kom richting linker zijde van de kom. De traverse door de kom vond ik niet zo goed aangeduid. Mogelijks had dit ook te maken met het feit dat ik tegen de zon in diende te kijken. Eenmaal aan de linker zijde van de kom zie je een stuk Klettersteig. Deze wordt aangeduid door een groot wit vierkant. Deze is niet meer voorzien van een zekeringskabel, waardoor deze praktisch gesproken niet meer bruikbaar is.

De suggestie van de Rother gids om deze eventjes als test voor je Klettersteig vaardigheden te gebruiken, dien ik ten stelligste te ontraden, gezien het ontbreken van de zekeringskabel. Er is een normaal pad, waardoor deze Klettersteig feitelijk overbodig is.

Hogerop maak je een diagonale traverse naar de rechter wand. Daar vind je opnieuw een stukje gezekerde Steig met kabels tegen de wand. Hogerop is er terug een volledig horizontale traverse naar de linker wand. Hier vind je een trap met houten balken en metalen spijlen, die het grind op zijn plaats houden. Tevens vind je hier een staalkabel langs de wand tot aan de pas (Aperes Madatschjoch 2u30’).

De Roter gids maakt melding een alternatieve route om de Klettersteig in de afdaling te omzeilen, doch ik heb daar geen enkele aanduiding van gezien.

De afdaling van de pas verlaat deze naar links. Lager is er een traverse naar de rechter langs en ketting, die omhoog gehouden wordt door metalen paaltjes. De afdaling gaat verder langs de rechter zijde van de flank. Wanneer je ziet dat de kabel zeer laag tegen de “grond” is aangebracht, berg je je wandelstokken maar beter weg, want zo dadelijk volgt de Klettersteig passage. Wees voorzichtig met het aanwezige steengruis, daar dit terecht kan komen op personen aan de onderkant van de Klettersteig.

De Klettersteig bestaat uit 2 ladders van 9 sporten en vervolgens een passage van een 20-tal beugels in bijna verticaal terrein. Eenmaal aan de onderzijde van deze Klettersteig passage kan je je stokken terug uithalen voor de rest van de afdaling. Het vervolg tot aan de Kaunergrathütte is probleemloos (1u).

Kaunergrathütte:

Bergsteigergetranke 50cl: 2€

Men was nog volop bezig met de schoonmaak van de hut. Hierdoor was de bediening vrij traag.

Je loopt over het terras van de hut, en aldaar vind je het pad naar het dal.

Je daalt probleemloos af tot een meer dat geen zichtbare bovengrondse uitloop heeft.

Een weinig na de passage door een eng stuk dal vind je een splitsing. Rechtdoor gaat het naar Plangeross in het dal.

Wie reeds problemen ondervond bij de Kletterstieg in de afdaling van het Aperes Madataschjoch, kan hier beter afdalen richting Plangeroos om aldaar de bus te nemen richting Mittelberg. Voor één passage op de Cottbuser Höhenweg raad ik zelfs het gebruik van schoenen met een stijve technische zool (Type  C) aan.

Aan de splitsing vind je rechts de Cottbuser Höhenweg. Het pad is goed zichtbaar vanaf de splitsing. Voor je aan de wand bent, moet je nog door een passage met middelgrote rotsblokken. Hier dien je goed op te letten op de tekens, niet zozeer voor wat betreft de oriëntatie, maar wel om je benen niet te breken en de gemakkelijkste weg te vinden tussen de blokken. De panoramaweg in de flank verloopt vrij probleemloos tot de afslag naar Plangeross.

Vanaf hier neemt vooral het niveauverschil toe. Tussen de Steinkogel en de Brandkogel vind je op een bepaald ogenblik een passage waarbij de klim met kettingen gezekerd is.

Berg hier in elk geval eventuele wandelstokken op, want wat nu volgt is een kort maar zeer onaangename passage. Het onaangename van deze passage heeft vooral te maken met de toestand waarin de zekeringmiddelen en klimhulpen zich bevinden. Die toestand is “niet optimaal”. Voor mensen met  schoenzolen van het type A tot B, kan het zelfs ronduit gevaarlijk zijn. Dit geldt niet zozeer voor de klim, maar vooral voor de afdaling.

Enerzijds is er de zekering in de vorm van een ketting. Er zijn tevens problemen met de voetbeugels/handgrepen. Eén beugel was langs een kant afgebroken. Bovendien bevonden er zich tussen de “nieuwe beugels” met een afstand tot de wand van ca.15 cm, ook nog een aantal tussenbeugels met een afstand tot de wand van slechts 3cm. Met te slappe zolen, een zware rugzak, een zeker mate van fysieke vermoeidheid en een niet optimale zekering in de vorm van een ketting en dit alles uitgevoerd zonder enige zelfzekering, wordt dit een heikele onderneming.

Na de laatste beugel kan je best eventjes gaan zitten om weer op adem te komen.

Je haalt vervolgens je stokken weer uit, en dan klimt het pad weer verassend hoog in de richting van de afslag naar de Brandkogel om uiteindelijk af te dalen richting Riffelsee.

Je loopt in de richting van het gebouw van de Riffelseebahn. (Afdaling: 12,5€ :-()

Je volgt de horizontale weg voorlangs het gebouw. Verderop kom je aan een splitsing, waarbij links omhoog een weg loopt richting Riffelseehütte. Dit betreft een omweg. Rechts vind je paden die rechtstreeks richting uitloop van het meer gaat, nabij een gebouw van een skilift.

Eenmaal aan dit gebouw kan je kiezen tussen een afdaling langs een zeer steile jeepweg of een pad langs de overzijde van de rivier. Het pad maakt een grote omweg en heeft in het lager gedeelte last van kleine beekjes die het pad dwarsen. Uiteindelijk komt dit pad terug uit op de reeds eerder genoemde jeepweg.

Je daalt verder af langs deze weg en ter hoogte van de Tasachalm, kan je kiezen om de rivier te dwarsen. Dit is enkel zinvol voor mensen die overnachten in Pension Steinbock of dezelfde dag nog verder gaan richting Gletscherstube of Braunschweiger Hütte.

Je kan ook de jeepweg blijven volgen richting Mandarfen, indien je daar een overnachtingspunt vond. Ikzelf koos voor Hotel Anger Alm, gelegen halfweg tussen Mittelberg en Mandarfen. Hiertoe kan je best de jeepweg volgen richting Mandarfen, doch lager dien je deze te verlaten naar rechts via een met gras begroeide weg richting de bruggen over de rivier.

Hotel Anger Alm:

www.anger-alm.at     info@anger-alm.at

Mittelberg 60, 6481 St-Leonhard im Pitztal: 45,50€ HP

Geboekt over www.pitztal.com  , omdat je op de eigen site minimaal 3 dagen moet boeken.

Voor mij persoonlijk het beste hotel van de hele reis, zeer goede keuken, een echte eenpersoonskamer, geen enkele negatieve opmerking. Avondeten: saladbar, soep, tussengerecht, wildschotel, nagerecht Kaiserschmarrn. Zelfs de wijn per karaf is beter dan in andere hotels, voor een normale prijs van 4€ voor 25cl. Super ontbijt, zelfs met omelet en spek.

Neem in elk geval je bewijs van betaling mee aan het Tourismusverband Pitztal mee, want er zijn nog wat problemen met de opvolging van betalingen aldaar.

Dag 6: Mittelberg Gasthof Angeralm tot Gasthof Post Sölden (22,1 km +1400m -1600 – 8u)

Vanaf het hotel, dwars je de rijbaan en via een weidepoortje kom je op een grindweg evenwijdig met de rijbaan. Je volgt deze naar rechts richting parking en bushalte van Mittelberg.

Je volgt de grindweg verder tot aan de Gletscherstube. Hier vind je ook de kabelbaan van de Braunschweiger Hütte.

Vanaf hier zijn er 3 mogelijkheden:

• De jeepweg richting gletsjer. Deze wordt echter bereden door grote 6-assige kipwagens, die veel stof veroorzaken.
• De Wasserfallweg. Deze loopt links langs de rivier richting waterval en komt net boven de waterval uit op de jeepweg, die je kortstondig naar links dient te volgen.
• De Jagersteig. Deze werd aangelegd op het ogenblik dat de Wasserfallweg gesloten was door de aanleg van de jeepweg. Deze variant is de moeilijkste. Hij is deels kabelgezekerd. Hij komt uiteindelijk samen met de Waserfallweg nadat deze de jeepweg verlaten heeft.

Na de samenkomst der wegen wordt het pad technisch moeilijker. Het wordt meer verblokt, en soms dien je al eens een hand te gebruiken.

De Braunschweiger Hüttte zie je pas op het laatste ogenblik. (3u30’)

In de Rother-gids is reeds vermeld dat er problemen zijn met de afdaling vanaf het Pitztaler Jöchl. Toen ik de hut wou binnengaan om navraag te doen inzake de toestand van het pad, werd mijn aandacht getrokken op een nota vlak naast de toegangsdeur van de hut, welke de informatie in de Rother gids bevestigde en vermelde dat de afdaling van het Pitztaler Jöchl naar de parking gesloten is.

En dus blijft er enkel de variante over het Rettenbachjoch over. Het pad naar het Rettenbachjoch loopt horizontaal door de voormalig kom van de gletsjer. Wanneer je dichter komt zie je boven op het joch de aanwezigheid van een muur, die deel uitmaakt van de aanwezige ski-installatie. De uitbaters willen duidelijk niet dat de duurbetalende skiërs in de afgrond zouden sukkelen. Het pad klimt omhoog tegen een rotsuitloper links van deze muur. Het pad is wat technisch en je bent dan ook verbaasd van toeristen op onaangepast schoeisel hier te zien afdalen richting hut.

Eenmaal boven word je ten volle geconfronteerd met de lelijkheid eigen aan ski-installaties.

Op het ogenklik dat ik bovenkwam op de pas, was de skilift niet in werking. Maar gezien de aanwezigheid van de “toeristen” op het pad, moet die kort voordien wel in werking geweest zijn. Ik vermoed dat de werking van de lift tot bepaalde uren beperkt is, mogelijk gekoppeld aan de uren van de bussen. Ik heb dit niet bestudeerd, daar ik van plan was om via het pad af te dalen, maar gezien de hieronder beschreven moeilijkheden, kan het voor sommige personen, die onzekerder zijn op sneeuw en ijs, nuttig zijn om een afdaling per lift te overwegen. www.soelden.com    www.oetztalerbus.at

Optimaal zou zijn indien men het pad over het Pitzaler Jöchel weer geopend kan worden, gezien dit landschappelijk veel mooier is, daar je minder geconfronteerd wordt met de lelijkheid van de ski-installaties.

Het begin van de afdaling van het Rettenbachjoch is OK, maar eenmaal je aan het eerste gele sneeuwkanon komt, is er van een echt pad geen sprake meer, maar dien je af te dalen over verijsde sneeuw, en dat is heikel. Het pad gaat een stukje recht naar beneden, om dan over te gaan in traverse richting het einde van een jeepweg richting parking. De route wordt hier aangeduid door rode recht opstaande stokken. Dit gedeelte bestaat uit blank zwart ijs, en je kan maar hopen dat het redelijk vlak is of dat er vlak tegen de rotsen een gesmolten sneeuwlaagje ligt, waardoor je kan afdalen zonder stijgijzers.

Eenmaal op de hoogste parking, alwaar ook de variante van Pitztaler Jöchl toekwam, vind je weer volop aanduidingen van “E5”. Het pad gaat niet langs het Restaurant Rettenbachgletscher aan het dalstation van de skilift op de onderste parking, maar blijft iets hoger en passeert over de middelste parking met op het einde ervan een kapel.

Het pad daalt verder af richting rivier, in de richting van een brugje, waarlangs je de rivier dwarst. Je komt uit op de jeepweg, die geleidelijk overgaat in een meer “natuurlijke” weg.

Via deze weg daal je af tot aan de brug, waar de asfaltweg de rivier dwarst.

Hier volg je de grindweg naast het asfalt tot aan een wegwijzer schuin rechts. Het pad betreft een panoramaweg die licht op- en afgaat. De kwaliteit van de aanduidingen is wisselend. Aan een stenen gebouwtje vind je oranje pijlen naar links. Of deze officieel zijn is mij een raadsel. Zij leiden richting hut en terras van wat volgens de Rothergids de Löplealm zou moeten zijn. Op de gevel staat echter: “Gaislachalm”.

Opgelet: daal niet af via de grindweg, maar volg het kleine pijltje E5 rechts omhoog via het hekje. Vanaf hier volg je pijlen richting Gaislachalm tot op een zadel. Hier vind je aanduidingen richting Sonneck (rechtdoor). Indien je deze volgt kom je aan het gelijknamige Gasthof. Hier vind je geen enkele aanduiding. Je moet hier de grindweg naar rechts volgen.

Je kan in plaats van  rechtdoor te gaan richting Sonneck, beter naar rechts gaan richting Silbertal en Mineralmuseum. Deze liggen iets voorbij Gaislachalm.

Vlak onder het hotel Silbertal vind je de eerste aanduidingen van “Zweiselstein”. Je daalt een weg af die begint naast een houten huisje. De weg is niet zo goed zichtbaar, daar hij met gras begroeid is. Het laatste deel loopt langs een muur. Hij eindigt op een grindweg. Je neemt een afsteekje van een haarspeldbocht rechts van het einde van de eerste weg.

Recht tegenover  het einde van dit afsteekje vind je nog een vaag pad. Dit pad eindigt opnieuw op een grindweg. Hier vind je een bordje met het beleefd verzoek om de weiden niet te betreden. Je volgt dus de grindweg richting boerderij met een kapel. Hier vind je naar rechts een duidelijk pad dat definitief afdaalt richting dal.

Het pad eindigt op een asfaltweg. Deze volg je naar links tot aan een soort brug voor voetgangers naast de weg. Hier vind je een weg naar rechts, die afdaalt tot aan de rivieroever om dan terug te keren tot aan de asfaltweg.

Ofwel volg je hier de hoofdweg, ofwel volg je de Sportplatzstrasse aan de overzijde van de rivier richting Zweisselstein.

Gasthof Neue Post, Gurglerstrasse 1, 6450 Zweisselstein

www.post-soelden.at  info@post-soelden.at

HP in Pension Post met gemeenschappelijk sanitair op de verdieping: 40€

Rode wijn 25cl: 4,20€

Kamer met een wat uitgeleefde indruk. In dit gedeelte wordt op dit ogenblik niet geïnvesteerd. Een kamer in het nieuwere en chiquere hoofdgebouw is duurder.

Avondeten betrof die avond een BBQ buffet. Dus je kon eten zoveel je wou, maar niet echt verfijnd. Ontbijt ook in buffetvorm vanaf 07.30u.

Drogen van kledij kon in de stookplaats. Navragen aan de receptie.

Dag 7: Gasthof Post Sölden tot SanLeonardo (29,7 km +1450m -2300m – 8u30’)

Je verlaat het hotel naar links, via de B186. Aan het einde van de “dorpskom”, vind je wandelwegwijzers. Je verlaat het asfalt via een grindweg naar links. Deze grindweg stijgt heel sterk. Al snel loop je te zweten. Hou de wegwijzers goed in de gaten. Alles staat perfect aangeduid, maar je moet natuurlijk wel kijken. In eerste instantie loop je boven de rijbaan aan de overzijde van de vallei.

Vervolgens is er een stuk, waar de rijbaan een grote haarspeldbocht via Höchgurgl maakt. Hier heerst absolute rust. In het laatste deel loop je vrij dicht tegen de rijbaan, doch hier is het stijgingspercentage lager, waardoor het lawaai van auto’s en moto’s minder nadrukkelijk is. Na de afsteek van de haarspeldbocht, dwars je de rivier en wat later ook de rijbaan. Wanneer je die een volgende maal dwarst, vat je de finale klim richting Timmelsjoch aan.

De weersgoden waren ons niet gunstig gezind. Maar ik had in verhouding tot anderen nog “geluk”, omdat ik net op tijd op de pas was en zo de ergste hagel kon ontwijken.

Ik heb een tijd onder het balkon gezeten, maar omdat het langer duurde dan gedacht en ik begon af te koelen, ben ik het Timmelsjochhaus binnengegaan.

Ik at er een:

Wienerschnitzel + friet: 10,90€

1/8L wijn: 2,20€

Oostenrijks fastfood, maar ik had mijn calorieën binnen en ondertussen was het weer droog.

Vanaf het Timmelsjochhaus ga je naar links richting Italië. Je loopt en kleine parking links van de rijbaan op en alhier vind je wandelwegwijzers naar het dal (E5). Gezien voorgenoemde weersomstandigheden, lag het pad er glibberig bij. Bepaalde delen van het pad waren letterlijk overstroomd door kleine bergbeekjes. Hoe het pad is in normale omstandigheden weet ik niet, maar dit is één van die momenten, waarop ik hier niet graag zonder wandelstokken zou rondlopen.

Lager tref je nog een ruïne van een huis. Vanaf hier kom je in koeienterritorium. Het begon hier ook weer te hagelen, waardoor die koeien het op een lopen zetten richting dal. Ik deed hetzelfde ;-). Maar daar waar het pad langs een soort muur van gestapelde stenen loopt, bleven die beesten collectief en plotseling op het pad staan, waardoor ze mij de doorgang verhinderden. En dus diende ik het pad gedeeltelijk te verlaten om rond die koeienfile te geraken. Ondanks de hagel, kon ik er nog de humor van inzien ;-).

Wanneer je lager in het dal, in het zicht van een parkeerplaats van voertuigen een wegwijzer vind met E5 en Gasthof Hochfirst, negeer je die best, tenzij je nog energie teveel hebt. Het door mij beschreven traject is al behoorlijk lang, en je moet het niet langer en lastiger maken dan strikt noodzakelijk. Je daalt dus af richting Urweg Timmelstal.

Vlak voor de weg dwars je de beek en vervolgens loop je tot aan de wegbrug. Deze dwars je naar links en je volgt de weg naar beneden. Na minder dan 1 km vind je ter hoogte van een opening in de vangrail een wegwijzer met E5 en Rabenstein.

Na 2 poorten gaat de weg steil omlaag. Je loopt in de richting van een houten hooischuur. Vlak voor de schuur is het pad nogal overgroeid met brandnetels. Je loopt onder de toegangsbrug tot de schuur door en volgt nu een brede weg richting dal. Bij de volgende wegwijzer komt de variante van Hochfirst via een voetgangersbrugje terug bij jouw veldweg. Je blijft dezelfde weg volgen tot deze na een bocht bij een brug over de rivier uitkomt. Hier ga je over de rivier, en vervolgens klimt de weg weer wat langs de rivier. Een beetje voorbij het hoogste punt vind je een soort Y-splitsing, waarbij je de hoofdweg dalend naar rechts volgt (niet erg duidelijk). Je komt bij een wandelwegwijzerboom vlak bij Rabenstein. Je daalt af richting asfalt en vervolgens volg je dit asfalt bergaf naar rechts. Je gaat niet het dorp zelf in,  blijft de hoofdweg volgen, die rond het dorp afdaalt richting brug over de rivier. Deze dwars je en je volgt de weg naar rechts. Wanneer deze weer fel stijgt vlak voor een bocht, verlaat je het asfalt om via een overgroeide grindweg langs de rivier verder af te dalen richting Moos.

Eenmaal je op het laagste punt terug op asfalt gekomen bent, verlaat je dit al snel naar recht via een grindweg die minder stijgt dan het asfalt. Je loopt door een soort mini natuurparkje met levende dieren, die zich echter moeilijk laten zien. Het parkje is toegankelijk via een sas met dubbele poort, wildrooster en camerabewaking. Je verlaat het op dezelfde manier. Vervolgens ga je onder een gaanderij van een gebouw met klimmuur door en vervolgens schuin links richting centrum.

Je volgt de hoofdweg naar links tot er 50m voorbij een korte tunnel aan de linkerzijde van de weg een smalle steile trap opduikt. Deze ga je omhoog en het blijft gezwind klimmen. Aanvankelijk is het een smal spoor, maar het wordt breder. Je lijkt de oprit van een huis te moeten oplopen, maar vlak voor dit huis staat er een klein pijltje met E5 dat je rond het huis leidt tot op de toegangsweg tot het huis. Voorbij de haarspeldbocht vind je een pad dat de weg verlaat via een smal pad in de flank van de helling naast de weg. Dit pad gaat langzaam weer over in een weg. Je passeert langs een waterval, vervolgens langs een huizengroep om verderop uit te komen op het asfalt in een haarspeldbocht. Hier vind je een wegwijzer St-Leonhard 1u40’ omlaag via het asfalt. Wie erg moe is kan misschien beter deze weg nemen. De E5 stijgt nog 20’ over het asfalt tot Stuls.

www.pensiongulfer.com   (reageerden ook positief op een aanvraag voor een overnachting van 1 nacht voor 1 persoon (28€), geen avondeten, maar kan in het hotel verderop in het dorp)

Hier volg je de Panoramaweg naar rechts richting 16. Op het einde volgt een vrij steile afdaling. Het traject verandert vaak van richting, maar is goed aangeduid. Je eindigt in een haarspeldbocht op de grote weg, die je naar links volgt tot in St-Leonhard.

In het dorp neem je op de splitsing Meran – Passo del Rombo, de richting Meran en Centrum. Wat verder vind je op een plein aan de rivier:

Hotel Tirolerhof:

Kohlstatt 11, 39015 St.Leonhard in Passeier

www.tirolerhof.it

HP: 47€

25cl rode wijn: 2,60€ (we zijn in Italië :-))

Goed avondmaal, goed ontbijtbuffet vanaf 07.45u. Kamers gelegen langs de rivier hebben wat last van lawaai van de rivier, maar met het raam toe en het rolluik naar beneden gaat het probleemloos.

Dag 8: SanLeonardo tot Hirzer Hütte (13,6 km +1550m -150m 4u45’)

Vanaf het hotel volg je de hoofdstaat naar rechts. Je gaat de brug over en neemt de eerste straat naar links. Dit is de Kirchweg. Verder zijn de aanduidingen zeer goed. Ook weer opletten voor het wat grillig traject dat je volgt in de flank van de vallei. Eerst volg je lokale wandelweg 3, dan 5A en ten slotte het grootste deel wandelweg 1vanaf het Pfandlerhof tot aan de Hirzer Hütte.

Tot aan het Pfeiftal volg je een panoramaweg (licht op en af). Dan stijg je, deels via een asfaltweg, maar vooral door de bochten af te steken tot aan het Pfandlerhof. Vervolgens gaat het door weide en bos tot boven de bomenlijn. Aan de Pfandleralm moet je vlak voor de hut zelf, maar op het terrein naar rechts tot aan de schuilhut waar Andreas Höfer, lokaal verzetsheld, door de troepen van Napoleon gevangen genomen werd. Aan de hut moet je langs de bosrand omhoog tot een vervallen hutje. Hier vind je het verdere pad omhoog tot boven de bomenlijn.

Dan volgt opnieuw een panoramaweg in de flank van de berg. Vlak voor de beide almen is er een wat technisch stukje, waar je misschien eens je handen nodig hebt. De Mahdalm en de Hintereggalm liggen op een paar 100m van elkaar. Op een zonnige dag is hier volk genoeg voor beiden. Verder volgt er nog een korte klim en afdaling via een brede weg tot aan de Hirzer Hütte.

Hirzer Hütte:

Private hut, geen internetadres gevonden.

0039/330.51.59.00 (Begin juni tot midden oktober, 35 bedden)

Overnachting op Lager, douche, ontbijt: 19€ (Ik was alleen op het lager), Zimmer: 22€

Halve kip + friet: 8€

Wienerschnitzel + friet: 11€

Braadworst + aardappelsalade: 6€

Zwiebelrostbraten, gebakken aardappelen en salade (mijn keuze): 12€

Rode wijn 25cl: 2,70€

Dag 9: Hirzer Hütte tot Gasthof Langfenn (22,9 km +1200m -1650m – 8u)

Wie goed op het kaartje op pag. 107 van de Rother-gids kijkt, ziet een pad in de flank van de Hirzer. Navraag bij de vroegere uitbater (vader van de huidige) leert dat het pad vanaf  het zadel boven de Staffel Hütte (2208m) niet meer onderhouden wordt.

En dus blijft er niets anders over dan de officiële route te volgen van de E5 over het zadel (Obere Scharte 2698m) naast de top van de Hirzer. Vanaf de Hirzer Hütte loop je in de richting van een nieuwe hut boven de Hirzer Hütte. Vanaf die hut zie je een zwaar geërodeerd spoor in de richting van de kom onder de Hirzer. Hogerop vind je een soort balustrade, waar van rechts een met groen overgroeide weg omhoog komt.

Deze weg is op dit ogenblik niet goed aangeduid, en dus gebruikt ongeveer iedereen het geërodeerde spoor, gezien het goed zichtbaar is in het landschap. Eenmaal in de kom onder de Hirzer is het pad duidelijker en beter.  Wanneer het pad aankomt bij de wand onder de Hirzer, wordt het technischer. Je zal hier en daar je handen moeten gebruiken om op de Obere Scharte te geraken (1u30’). Net onder de pas splits het pad op in een aantal varianten om tot op de feitelijke pas te komen. Het pad zowel naar de top van de Hirzer als de naar het dal richting Meran 2000, vertrekken beiden aan de wegwijzerboom links op de pas.

Wie de top van de Hirzer wil meenemen, hoeft niet volledig terug te keren tot de pas, maar kan van de top rechtstreeks afdalen naar het pad richting Meran 2000.

Zoals gezegd loopt het pad vanaf de Obere Scharte ongeveer horizontaal richting onderkant van de Hirzer, alwaar je het pad treft dat rechtstreeks afdaalt van de top van de Hizer. Vanaf hier daalt het pad werkelijk af in de richting van de rechter kant van de kom. Je passeert langs een meertje en vervolgens vat je een vrij brute klim aan in de flank, tot het pad uit het zicht verdwijnt. Vanaf hier wordt het pad een panoramaweg. Wanneer het pad nog eens verdwijnt achter het hoekje, daal je af richting Kratzberger See (2u30’ vanaf de Obere Scharte). Na de Krazberger See gaat het licht omhoog richting Missensteiner Joch. Vanaf dit Joch ga je (licht schuin rechts) rechtdoor. Hier dien je goed op te letten op de geschilderde markeringen om het juiste pad te treffen. In de afdaling vind je een moeilijk begaanbaar met stenen geplaveid pad, dat iedereen vermijdt door ernaast te lopen. De balustrades die je op het pad moeten houden zijn al stuk en worden door zowat iedereen genegeerd, gezien het stenen pad zo slecht beloopbaar is. Dit dalend pad eindigt aan een hutje, en hier ga je naar rechts, licht dalend verder in de richting van de Kirchsteiger Alm. Aan de Kirchsteiger Alm ga je naar links via de brede licht aanstijgende weg richting de Meraner Hütte (1u vanaf de Kratzberger See).

Meraner Hütte:

www.meranerhuette.it info@meranerhuette.it

Je kan hier overnachting aan de gebruikelijke tarieven in een berghut. Ikzelf at hier enkel:

Pasta van het huis: 7€

1/8L rode wijn: 1,20€

Na de hut gaat de weg licht omhoog tot een pasje. Hier gaat de weg naar rechts  en volgt min of meer de graad op en af tot via het Kreuzjöch tot het Auen Joch. Hier ga je door een omheining en begin je aan de afdaling richting Möltner Kaser. Dit betreft een almhut, waar je de gebruikelijke zaken kan eten en drinken, gelegen aan het einde van een brede grindweg.

Je volgt deze weg naar rechts. In een flauwe bocht naar rechts, verlaat je deze weg voor een vagere weg rechtdoor. Je komt uit op een betere weg, die je naar rechts volgt.

10 minuten later kom je aan een houten wegwijzer, waar je naar links gaat. Een paar 100m verder passeer je langs een kruis met 3 dwarsbalken. Wat verder maakt de grindweg een langgerekte bocht naar links.

Opgelet: De E5 verlaat hier de grindweg aan een zitbank nabij boom.

Dit staat absoluut slecht aangeduid en je loopt er zo voorbij als je hier niet oplet en de beschrijving indachtig bent.

Het genoemde pad daalt sterk af door een openvlakte tot aan een weidepoort. Opnieuw op een weg daal je verder af. Na een tweede poort ga je verder rechts op de wandelwegen 1 & 4. Wat verder kom je op een asfaltweg. Je dwarst de weg en vindt een smal pad met 1 gemarkeerd richting Langfenn. Je komt op een iets bredere weg die van een parking komt en volgt deze omhoog naar links. Nog hoger kom je op een nog bredere weg. Deze volg je verder omhoog naar rechts. Je komt uit aan de hoeve, kerk en overnachtinggelegenheid van Langfenn (3u vanaf Meraner Hütte).

Langfenn:

www.langfenn.it info@langfenn.it

Kamer met ontbijt: 30€ (mooi en absolute rust)

Vlees met gebakken aardappelen en salade: 13€

Ontbijt: 3 sneden grof brood, 3 broodjes, ruim vlees, kaas en confituur.

50cl wijn: 4,40€

 

 

Dag 10: Gasthof Langfenn tot Gasthof  Schneiderwiesen (18,3 km +250m -450m ca 3u15’)

De E5 vertrekt recht tegenover de voordeur van Gasthaus Langfenn. Het landschap is bijna idyllisch en vooral zeer rustig zo vroeg in de ochtend, en dit ondanks het feit dat we zo dicht bij Bozen zitten. Aan de eerste wegwijzer moet je naar links. 50m verder aan de volgende wegwijzer zie je de richting Jensien naar rechts. Je gaat steeds rechtdoor. Uiteindelijk kom je op asfalt en ook daar gaat het nog steeds rechtdoor tot aan een huis, waar je rechtdoor op de oprit zou lopen. De E5 gaat echter schuin rechts via de openbare weg verder. 50m verder vind je een tweede wegwijzer. Na een S-bocht kom je aan Gasthof Edelweiss. Hier vind je rechts een wandelweg, die er erg recent vernieuwd of aangelegd uit ziet. Lager dwars je het asfalt en uiteindelijk kom je terug op het asfalt, alwaar je naar links bergaf moet.

Je loopt steeds rechtdoor tot de hoofdweg een bocht naar rechts maakt richting Bozen (Bolzano). Hier ga je rechtdoor langs de straat genaamde Klapf. Je passeert langs een pizzeria en vervolgens langs een bushalte op een pleintje. Vervolgens loop je richting kerk. Op een T-splitsing ga je naar links. Je passeert het toerismebureau en verder de post. Hier neem je naar links een trapstraatje en aan het einde ervan loop je in de richting van een parking. Je volgt de asfalt weg die rond de parking naar links gaat.  De doodlopende weg stijgt licht en uiteindelijk kom je aan het roze gebouw van de kabelbaan. Er is een gratis toilet. Een dalvaart kost 2€.

(1u45’ vanaf Langfenn.)

Je verlaat het dalstation en dwarst de rijbaan. Hier ga je naar rechts en loopt via het voet- en wandelpad tot aan de volgende brug over de rivier. Je klimt tegen het bruggenhoofd op om op het wegdek van de brug te komen en vervolgens dwars je de rivier.

Vervolgens neem je de eerste straat rechts wat aangeduid staat als de Bozner Wassermauer Promenade. Deze volg je tot aan de eerste brug met autoverkeer. Hier ga je links. Een weinig verder vind je het:

Archäologiemuseum Südtirol bijna uitsluitend gebouwd rond Ötzi, de Iceman, twintig jaar geleden gevonden in een gletsjer op de grens van Oostenrijk en Italië, alwaar hij 4500 jaar geleden om het leven kwam omwille van bloedverlies ten gevolge van een pijlschot. Fascinerende reconstructie van leven en dood van Ötzi.

www.archaeologiemuseum.it

Open van dinsdag tot zondag vanaf 10.00u tot 19.00u, 9€ toegangsgeld.

Kom vroeg, want anders moet je lang aanschuiven om Ötzi zelf te zien te krijgen. Onmiddellijk rechts boven, binnen aan de buitenste toegangsdeur vind je een teller met het aantal bezoekers op dat ogenblik.

Op het einde van de Museumstrasse vind je een Spar City. Hier ga je naar rechts tot je het veelkleurige dak van de kathedraal van Bozen ziet. Hier ga je naar links tot aan de Walther von de Vogelweide Platz (aan de kathedraal). Je dwarst dit plein diagonaal om aan de overzijde, rechts van het toerismebureau de Bahnhofsallee in te slaan richting station.

Aan het station ga je rechts tot je een ondergrondse doorgang onder het spoor vindt. Je gaat deze in en voor de parkeergarage verlaat je hem via een trap naar rechts. Buiten op straat, ga je naar rechts en je dwarst de rijbaan. Je loopt in de richting van een zebrapad om hierlangs de Josef Mayer Nusser Strasse te dwarsen richting een gecombineerd wandel- en fietspad langs de rivier. Hier ga je naar links. 400m verderop ga je via een tunnel onder een oprit van de autostrade. Je blijft langs de rivier lopen tot aan een brug voor auto- en voetverkeer, alwaar je de rivier dwarst. Aan de overzijde tref je een rotonde, die je in wijzerzin rondt via de aanwezige zebrapaden. Vervolgens ga je de tunnel onder de autostrade door. Hier vind je het dalstation van de Kohlerer Bergbahn. Voor 4€ stijg je 900m.

Vanaf het bovenstation van de Kohlerer Bergbahn volg je het asfaltwegje verder omhoog en verlaat dit ter hoogte van de kerk langs wandelweg 1 – 3. Je komt terug op het asfalt, alwaar je naar rechts gaat. Je volgt de weg rond het opvallende houten huis met de kunstwerken in de tuin. Een weinig verder vind je een wegwijzer naar links richting Schneiderwiessen. Wat aanvankelijk een smal pad is komt een weinig verder uit op een bredere bosweg. Hij heeft soms een grillig verloop, maar hij is goed gemarkeerd. Na ca 40’ ben je op het hoogste punt.

Vijf minuten later kom je aan bij Gasthof Schneiderwiesen.

Gasthof Schneiderwiesen:

Seit 41, 39055 Leifers.

www.schneiderwiesen.it     info@schneiderwiesen.it

Kamer met ontbijt: 33€ + 5€ eenpersoonskamer + 2€ enkele overnachting = 40 €

Pasta ragou: 6€

Salade met tonijn: 9€

50cl rode wijn: 4,50€

Gelegen vlak bij 2 hoogspanningsleidingen, bruin water op de leidingen in de kamer.

7€ toeslag op de kamer en geen halfpension bij minder dan 3 dagen verblijf.

Goed gelegen in functie van de E5, maar voor het overige te duur en te veel nadelen.

Overweeg een overnachting in het Klaushof, nabij de kabelbaan.

Een andere E5 wandelaar was er positief over. Weliswaar geen internetadres, dus moeilijk te reserveren. Houd ook rekening met het feit dat overnachtingen in Oberradein zeer moeilijk zijn.

Dag 11: Gasthof Schneiderwiesen tot Kaltenbrunn (26,3 km +700m -600m – 6u45’)

Van op de parking neem je de links, hoogst gelegen bosweg, afgesloten door een slagboom. Het is geen aangename weg, met veel stenen. De weg klimt hoger dan het kruispunt met de normale route van de E5. Op het hoogste punt vind je een kruisbeeld. Dan daalt de weg af naar het kruispunt met het normale traject van de E5. De weg komt uit aan een slagboom en gaat dan over op asfalt, nabij een boerderij. Je vindt hier weiden. Vervolgens gaat het asfalt opnieuw het bos in. Een weinig verder gaat de E5 schuin omlaag een bosweg in. Deze komt weer uit op asfalt. 100m verder ga je opnieuw links een pad in tot ook dat weer uitkomt op asfalt aan het Wolfshof. Het schrift op de gevel is Gotisch en vooral de letter W is moeilijk te lezen.

Je volgt het asfalt tot dit een bocht naar rechts maakt. Hier kies je de meest stijgende weg naar links. Deze gaat steil omhoog rond een soort zandgroeve? Je komt uit aan een kleine boerderij. Je dwarst een weide tot aan een bosrand. Hier vind je een smal pad dat door het bosje klimt, om opnieuw uit te komen aan de bosrand. Opnieuw dwars je een weide in dezelfde richting. Na een poort kom je op een we die je naar links volgt. De weg stijgt en daalt vervolgens. Je krijgt uitzicht. De weg maakt een korte bocht naar links en vervolgens een ruimere bocht naar rechts. Vervolgens kom je uit in Deutschnofen. Je passeert de kerk en vervolgens de COOP winkel gelegen onder zijn eigen parking op straatniveau.

Wat verder verlaat je de asfaltweg naar rechts om via een achterafwegje tussen de achterzijde van huizen en weiden te lopen. Je komt terug op het asfalt van de weg naar Deutschnofen. Hier ga je een weinig naar links om vervolgens deze weg te dwarsen en een smallere weg te nemen haaks op de eerste, langs de bosrand. Vervolgens kom je aan een Y-splitsing. Hier ga je links. Je volgt de weg tot aan een boerderij. Hier eindigt het asfalt en gaat het over in grind. Je volgt nu een calvarieweg tot aan de abdij van Maria Weissenstein. Eerst loopt de weg redelijk vlak, maar vervolgens stijgt de weg. Bij twijfel steeds de weg met staties van de kruisweg volgen. Je komt op een weide en dwarst deze diagonaal. Vervolgens dwars je een betere weg en je klimt richting gebouwen Je gaat voorlangs het grote gebouw met de vierkante toren. Je passeert de souvenirwinkel en bibliotheek. Achter dit gebouw ga je schuin links omhoog. De weg stijgt behoorlijk. Je passeert een uitzichtpunt met bank boven de abdij. Aan het volgende kruispunt ga je links richting Radein. Je volgt deze weg langere tijd tot een wegwijzer boom met opschrift “Kösental”. Hier ga je ofwel schuin links via een vaag spoor. Ofwel ga je rechtdoor en aan het volgen de kruispunt links. Beiden komen samen. Na de weide poort volg je een weg op de rand van bos en weide tot deze een bocht naar links maakt. Hier verlaat je hem voor een vage weg rechts.

Opgelet: Er staat een klein pijltje in de richting van de bosrand. Het pad verdwijnt tussen de bomen.

Je volgt dit pad en daalt op het einde af tot aan de weg langs het Butterloch. Wie hier het Geo-pad wil volgen, moet hier op de weg naar rechts. Ik raad dit enkel aan aan diegenen die een korter dagtraject dan het hier beschrevene lopen.

De E5 dwarst de genoemde weg en daalt verder af naar de rivierbedding. Je komt uit aan de bovenzijde van de waterval. Je kan hier het bovenste deel van de bedding bezoeken, maar je kan vanaf dit punt niet afdalen naar de onderkant van de waterval. Dit dienst te gebeuren langs de hoger genoemde weg.

Aan de overzijde van de bedding gaat het pad terug omhoog. Je klimt langzaam weer uit de kloof en wordt beloond met mooie panorama’s. Vervolgens gaat het bijna horizontaal richting Oberradein.

Oberradein:

Dit was één van de weinige plekken waar ik er niet in geslaagd was om een kamer te reserveren over het internet aan een redelijke prijs.

Hotel Zirmerhof: commentaar gehoord van 2 medewandelaars. Zij betaalden 99€ per man voor een kamer zonder ontbijt, die bovendien absoluut zijn geld niet waard was.

Hotel Berghofer: zeer duur, zie prijzen op www.booking.com

Roter Adler: geen plaats? Verhuren hun kamers  liever aan echte toeristen met een auto dan aan klaplopers met een rugzak (of was dat maar een indruk van mij? :-()

Tomaserhof: antwoorden zelfs niet op mail. Vermoedelijk zelfde verhaal als hierboven.

Wastlhof: geen plaat? Verhuren hun kamers  liever aan echte toeristen met een auto dan aan klaplopers met een rugzak (of was dat maar een indruk van mij? :-()

Heb aan  het schooltje van Oberradein zowat alle  Albergues gebeld, die binnen wandelafstand liggen van Oberradein, nergens een beschikbare kamer, tegen een aanvaardbare prijs.

Vanaf het Wastelhof daal je verder af via een weg door het bos tot aan de asfaltweg tussen Oberradein en Kaltenbrunn. Je dwarst de rijbaan en gaat verder via een pad richting Unterradein. Je komt terug op het asfalt in een bocht van de weg. Je gaat rechtdoor en dwarst niet opnieuw de brug over de rivier, maar daalt af via de weg naar Kaltenbrunn.

Je volgt de weg ongeveer 500m naar beneden. Hier verlaat je opnieuw het asfalt om definitief af te dalen richting Kaltenbrunn.

Gasthof Kaltenbrunn:

Kamer met gemeenschappelijk sanitair, met ontbijt: 30€

Weinig investering in interieur. Wel dubbel glas, noodzakelijk door ligging aan drukke rijweg. (OK wegens weinig alternatief)

Kipschnitzel met friet en salade: 9,50€      Fruitsalade: 3,50€ (wat duur)

Ontbijt: enkel brood en confituur, geen kaas of vlees, typisch Italiaans, 2x thee.

Dag 12: Kaltenbrunn tot Gfrill (13,7 km +800m -450m – 3u30’)

Wie nog in staat is om 35’ verder te gaan, kan beter nog wat verder tot Gfrill. Het dorp ligt niet aan een drukke weg en de aanwezige hotels zien er goed uit, tegen betaalbare prijzen.

www.loewen-post.it     info@loewen-post.it

www.goldeneradler.eu     info@goldeneradler.eu

Je verlaat Kaltenbrunn via de stijgende zijweg (Josef Mayr Nusser Strasse) aan Gasthof Kaltenbrunn richting Truden. Vlak voor het bord ‘Einde bebouwde kom’ ga je naar links.

Je verlaat deze weg snel naar rechts via een pad en gaat steil omhoog richting bosrand en vervolgens verder het bos in. Het pad blijft stijgen tot aan een grindweg. Vanaf hier loopt de weg bijna horizontaal. Je passeert een speeltuin alvorens je terug op de rijbaan komt. Je gaat naar links richting dorp.

Je volgt niet de hoofdweg, maar gaat rechtdoor via de kasseiweg, langs de brandweerkazerne en het parochiehuis. Je daalt af tot aan het toerismebureau, met daar naast een klein dorpswinkeltje met een beperkt assortiment.

Je daalt onderlangs de kerk en vervolgens daal je verder af tot een hotel. Hier neem je een afsteekje naar links. Je daalt verder af tot aan de brug over de rivier. Langs de overzijde ga je terug omhoog. Voor een speeltuin ga je links omhoog. De E5 blijft stijgen, deels via grindweg, deels via afsteekjes tot aan het Ziss Satel.

Daar voorbij volgt er een zigzag weg met vaag aangeduide afsteekjes tot een weide nabij de Hornalm. Hier kom je terug op de weg tot naar de Hornalm. Er is een soort taxiverbinding tussen Truden en de herberg op de Hornalm (0039/330.86.99.59, karin.haas@libero.it)

De E5 stijgt licht om dan te dalen over een grindweg tot aan de Weissensee. Het landschap heeft een Scandinavisch karakter. De afdaling verloopt verder via een grindweg in privaat bezit, langs een huisje met tafel en bank. Je blijft dalen tot een bocht in de weg. In een haarspeldbocht verlaat je voor langere tijd de weg. Vlak bij het dorp kom je terug op een grindweg en neem je nog een laatste afsteekje. Hier vond ik geen wegwijzer, maar je gaat gewoon naar links richting dorp. Het Fichtenhof ligt naast de kerk in het dorp.

Fichtenhof:        www.fichtenhof.it       info@fichtenhof.it

HP: 38€ (zeer goed eten, zowel avondeten als ontbijt, langzame keuken, staat dan ook vermeld in meerdere gidsen voor Slow Food, familiale sfeer, vader loopt wat in de weg en heeft moeite met zijn rol en plaats.)

Pasta (’s middags): 9€

25cl Vernatsch: 2,50€

25cl Vetricolo (beter): 2,50€

Dag 13: Gfrill tot Cémbra Hotel Europa (17,6 km +100m -770m 4u)

Je verlaat het Fichtenhof naar rechts, via een horizontale weg. Je hebt een mooi panoramisch zicht op het dal. Na 35’ tref je een Y-splitsing, waar je links omhoog gaat. 50m verder verlaat  je de weg naar rechts via een pad. Later wordt dit pad een smalle weg.

Deze weg mondt uit op een weide met 3 hutten. Voorbij deze hutten, vind je een pijl naar rechts. De weg gaat onderlangs de hutten door. Verder vind je een T-splitsing. Hier ga je naar links. Verder vind je een afslag naar links die aangeduid wordt als de variante voor fietsers richting Lago Santo.

Wandelaars gaan rechtdoor tot een brede weg, die links geplaveid is met stenen. Rechts gaat de weg naar de Rifugio Potzmauer. Vlak voor de Rifugio vind je naar links een afslag richting Passo Potzmauer. Rechts ga je naar de Rifugio Potzmauer. Je loopt over het terrein van de Rifugio Potzmauer naar links. Hier vind je een weg met houten leuningen en de E5 die meer naar diagonaal rechts omhoog gaat. Je gaat op de bosweg naar rechts. De E5  mondt uit op een nieuwe weg, die de sporen draagt van veel dynamiet. Hier vind je geen enkele aanduiding meer.

Ik liep hier naar rechts. De weg eindigt op een verbreding. Rechtdoor zie je een weg met actieve sporen van bosbouw, waardoor je zelfs te voet moeilijk kon passeren. Ik vermoed dat de E5 toch langs hier verloopt.

Links gaat er een smallere bosweg omhoog, die toch bandensporen van brede bosbouwmachines vertoont. Ik ging deze weg omhoog. Boven tref je een aantal vakantie huisjes. Hier vond ik ook terug wegwijzers richting E5 en Lago Santo. Aan een  volgende splitsing (Lago di Valde) vind je een wegwijzer die naar rechts  met zowel een pijl naar de Rifugio Potzmauer als het Lago Santo.

Links staat een pijl Lago Santo. Ik volgde deze, maar dan kom je uit op een steile weg, die afdaalt richting Ponciach. In Ponciach volgde ik de asfaltweg naar het dal en vervolgens volg je de weg naar echts richting Cemba. Aan het einde van het stadje Cemba neem je de laatste straat naar links, en hier vind je Hotel Europa.

Indien je op het einde van de nieuwe weg niet rechtdoor kan, en je de bosweg naar links moet nemen, neem dan vervolgens de weg Richting Lago Santo en verder de dubbele pijl richting Lago Santo en Rifugo Potzmauer. Hierdoor zal je terug op het originele traject van de E5 komen richting Lago Santo. Van het Lago Santo daal je af richting Cemba.

Hotel Europa:

www.hoteleuropacembra.it/

HP: 45€ Avondeten correct (19.30 tot 20.30u), ontbijt zeer goed (07.30 tot 10.00u)

Rosé 25cl: 2€

Dag 14: Cémbra Hotel Europa tot RifúgioTonini (19,2 km +1550m – 300m – 5u15’)

Vanaf het Hotel Europa loop je terug naar de hoofdweg. Je volgt deze naar rechts tot aan de rotonde. Uiteraard ge je niet de tunnel in, maar loop je rechts ervan verder. De hoofdweg maakt een bocht naar rechts richting Segonzano.

Aan het einde van de bocht verlaat je deze weg naar links om door de bebouwde kom van Faver te lopen. Je passeert een eerste dorpswasplaats. Op een Y-splitsing volg je de hoofdweg naar links. Uiteraard neem je ook niet de weg naar Ponciach. Je blijft op gelijke hoogte, passeert een tweede wasplaats en vlak voor het einde van de bebouwde kom vind je een pijl met opschrift E5, schuin rechts. Op een soort plein ga je naar links naast een gebouw. Langere tijd loop je net onder de hoofdweg. Geleidelijk verlies je aan hoogte. Na een haarspeldbocht houdt de bestrating op en loop je via een bosweg naar beneden tot je uiteindelijk terug op een verharde weg komt tussen de wijngaarden. Je dwarst de brug over de rivier en aan de overzijde ga je naar rechts.

Aan het bord dat de dorpskom van Piazzo aangeeft, ga je scherp links en vat  je de klim aan richting het kasteel van Segonzano. Achter het kasteel vind je een duur hotel, waar op het eerste zicht niet al te veel klanten zijn. De weg klimt verder richting Segonzano. Aan een kapel ga je naar rechts tot aan een verkeerslicht. Je dwarst de rijbaan en gaat verder omhoog via een verharde weg die zigzag. Je komt terug op het asfalt, daar waar je een kerk kan zien rechts van je. Je dwarst het asfalt en gaat tussen de huizen door via een smal straatje. Je passeert langs een café met een reclame voor Stella Artois. Aan een Y-splitsing ga je rechts en verder aan een huis met gebeeldhouwde figuren, met klein E5 wegwijzertje, rechts tot aan het asfalt. Je komt uit in een bocht van een weg. Je gaat rechtdoor via een smal rustig asfaltwegje, richting Quaras en Piramiden.

Je passeert drie plaatsen alwaar je zicht hebt op de Piramiden. Aan de afslag van de Piramideweg hing een gemeentelijk besluit, waaruit ik meende te kunnen op maken dat de weg niet toegankelijk was. Wanneer je de mate van erosie ziet, is het gevaar om iets op je hoofd te krijgen als je onderlangs deze piramiden wandelt niet ondenkbeeldig.

Aan een tweesprong, waarbij langs beide wegen een bord “Doodlopende weg” staat, ga je naar rechts. Je loop tussen de huizen van Quaras en aan het laatste ga je links omhoog richting kapel. Je loopt onderlangs de kapel  en vindt daar een pad dat je het bos inleidt. Het pad daalt af tot aan een beek en gaat vervolgens terug omhoog  tot aan een paar huizen. Je gaat niet tot aan de huizen zelf, maar via een zigzag door het bos tot aan een grindweg. Je volgt de weg rechtdoor, licht op en af, en wanneer je denkt dat hij wel erg begint te stijgen, verlaat je hem naar rechts. Via een pad kom je op een weide. Op het einde van deze weide vind je een weg die omhoog gaat richting bebouwing. Je komt uit op een grote asfalt weg en gaat hier naar rechts. Je blijft hem volgen langs het water. Links vind je het dorp van Centrale. Je gaat niet het dorp in, maar rechts de brug over. Vervolgens ga je naar links via een weg langs de rivier, maar kort daarna rechts omhoog richting asfalt. Op het asfalt ga je naar links omhoog. Je blijft het volgen tot Regnana.

Aan het dorp Regnana ga je links het dorp in. Hier vind je tegenover de kerk, de splitsing tussen de E5 en de E5 Alpien.

Laat je bij je keuze tussen beide varianten leiden door de weersvoorspellingen, je conditie en de beschikbare tijd die je nog overhebt. Technisch gezien hoeft de E5 Alpien niet moeilijker te zijn dan de gewone E5.

Voor het meest alpiene deel van het stuk tussen Palu del Fersina en Levico, zijn er nog varianten om dit deel technisch en fysiek minder moeilijk te maken.

Reken vooral niet op een overnachting in de hut aan het Lago Erdemolo!!!

 

Aan de kerk vind je naar links een wegwijzer Rifugio Tonini 443/E5a. Voor een paar huizen ga je rechts de weide in . Je gaat onder een boog onder een huis door en komt weer op de ‘hoofdweg’.

Aan  het einde van de ‘dorpskom’ zie je een pad bedekt met stenen en begroeid met gras, dat klimt tot aan de rand van het bos. Hier gaat het recht. De weg wordt beter. Je tref een pijl en hier gaat het scherp links. Je verlaat het bos en in een open deel vind je een wegwijzer “Waterval 5’ “. Hier negeer je de pijl en je gaat rechtdoor via een nogal vaag pad  tot je terug aan de bosrand bent. Het pad wordt weer beter. Je komt uit op een grindweg, gaat naar links de betonplaat over, waar het water over loopt richting waterval. Voorbij deze beek verlaat je de grindweg naar rechts voor een pad in de flank. Je komt terug aan de beek en dwarst een zijarm ervan. Vervolgens loop je langs de beekbedding. Het pad verbeter weer, wanneer het scherp links de bedding verlaat. Het pad wordt weer beter en je volgt dit tot de rand van het bos. Je gaat door de omheining van de weide via een kleine slagboom. Je gaat rechtdoor de weide in en na 20m kom je op een vage met gras bedekte weg. Hier ga je links tot aan een haakse bocht alwaar je naar rechts gaat. Uiteindelijk kom je uit aan een wegwijzer richting “Regana” aan de houten omheining aan de bovenzijde van de weide. Naar rechts vind je een “toekomstige boerderij met horecazaak”. Omwille van de bouwwerkzaamheden kan je niet naar rechts, maar moet je een honderd meter naar links, om vervolgens de weg bovenlangs de boerderij te nemen. Voorbij de boerderij vind je een splitsing, waarbij de hoofdweg afdaalt naar een parking en een smallere met wegwijzer Rifugio Tonini stijgt door het bos. Het pad is stenig tot aan het kruispunt met het pad dat rechtstreeks van de parking komt. Daarna gaat het ongeveer horizontaal tot aan de hut.

Op een zonnige dag is er hier veel volk.

Afhankelijk van de weersomstandigheden en de hoeveelheid tijd die je beschikbaar hebt, kan je overwegen om nog door te gaan tot aan de Rifugio Seth Selle of hiervoor een afzonderlijke dag te voorzien, die dan weliswaar heel kort is. Rekenen op 3u om de afstand tussen beide hutten te overbruggen.

Rifugio Tonini:

http://www.rifugiotonini.it/ rifugiotonini@live.it

HP in kamer van 4: 38€

Overnachting in kamer van 4: 12€

Ontbijt: 5€

Minestrone: 6€

Kotelet met aardappelen: 10€

Cake: 3€

Totaal: 36€ of 2€ minder dan HP

50cl rode wijn: 4€

Douche: 5€!!! 😦

Gesnurk overstijgt de kamermuren die niet doorlopen tot aan het plafond.

Jagers, die overnachten in de hut, staan op om 04.30u, ik om 06.00u.

Dag 15: RifúgioTonini tot Osteria Maso al Vetriolo Vecchio (25,0 km +2100m – 2350m – 8u15’)

Mijn aanvankelijk plan was om te overnachten in de hut van Lago Erdemolo, gezien dit in de Rother als mogelijkheid werd aangegeven. Van daar zou ik dan rechtstreeks naar Levico gaan. Misschien had ik een voorgevoel, want ik ben om 06.00uur opgestaan. Dat scheen geen probleem te zijn. De vrouw begint op dat uur al aan de polenta, die hier naar Italiaanse traditie in een koperen ketel boven een houtvuur wordt klaargemaakt. Ik blijf er geen fan van :-(.

Ik vertrok om 06.45u.

Het pad vertrekt links naast de hut en klimt vervolgens naast het gebouw waarin zich het Lager bevindt. Hier vind je een wegwijzer. Je klimt verticaal omhoog het bos in. Het pad heeft een grillig verloop. Vooral in de zones met losse stenen, moet je goed opletten.

Je klimt tot aan een wegwijzer. Het pad naar de top gaat rechtdoor. Het pad naar de Rifugio Seth Selle gaat naar links. Ook hier zijn er passages die verlopen over rotsblokken en die technisch moeilijk zijn. Verderop wordt het beter tot in een kom.

Hier is er geen sprake meer van een pad. Je ziet hier grote erosiegeulen. Je moet jezelf een weg zoeken door het landschap, links van de erosiegeulen.

Net onder de pas wordt het pad iets beter. Je gaat naar links tot tegen de rotswand en dan langs de wand tot aan de pas (Passo Valle di Matio).

Op de pas zijn er geen wegwijzers. Je gaat hier naar links in de flank tot je afdaalt naar de Passo Cagnon di Sopra. Aan de andere kant van de pas zie je het pad dat diagonaal in de flank klimt. Daarop volgt er opnieuw een traverse. Vervolgens daal je af naar de Passo di Palo. Aan de overzijde gaat het opnieuw omhoog, waarna er een afdaling volgt door het bos tot aan de Rifugio Seth Selle (3u.)

Rifugio Seth Selle:

www.setteselle.altervista.org setteselle.lorenzomonica@gmail.com

De hut is eigendom van de CAI en dus zijn er in de hut de standaardtarieven geldig voor leden van bergsportverenigingen.

Voor zover ik kon zien, bezit deze hut geen kabelbaan voor de bevoorrading.

Je volgt het pad 324 richting het dal en Palai del Fersina. Je vindt een vaag geschilderde aanduiding aan de houten barrière naast het terras van de hut. Na 5min. vind je een splitsing door de weide. Verderop ga je over een beek via een brugje met een rustbank ernaast. Een goede plek om wat calorieën in te nemen.

Je gaat verder tot een volgende splitsing in de buurt van een beek. Opnieuw gaat er een pad richting dal. Hier gaan we verder naar links in de flank van de berg. Het pad gaat eindeloos op en af, over elk uitlopertje van de berg en rond elk kommetje tussen de uitlopers.

Na 1u15’ bereik je de hut aan het Lago Erdemolo. Vanaf hier ben je terug op de normale route van de E5.

De hut maakt reeds van buiten een bevreemdende indruk. De kleur van het gebouw is egaal grijs. Voor de hut staan een aantal plastic stoelen die half kapot zijn. De voordeur staat niet open. Aankloppen leert mij dat ik hier niet kan overnachten. Ze verwijzen mij door naar Vetricolo. Ik tref hier een ouder koppel met hun dochter. De wereldvreemdheid spreekt uit hun gedrag en woorden. Van het runnen van een horecazaak hebben ze duidelijk geen kaas gegeten. De geur die uit de woning/hut komt is onaangenaam en nodigt niet uit tot het gebruik van wat dan ook.

Naast de hut ga je een paar meter omhoog tot aan het pad. Rechts ga je naar het dal. Links zie je het pad in de flank tot aan de Passo del Lago klimmen. Op 20’ sta je boven. Boven volg je het pad dat het dichts bij de graat naar rechts loopt richting Pizzo Alto. Dan volg je de graat naar links richting Passola Portella. Vlak voor de pas is er een passage die gezekerd is met staalkabels. Ondanks de bordjes met Solo per Apinista Experti is deze passage niet erg moeilijk. (50’)

Gezien ik ondertussen al met mijn hoofd in de wolken liep en ik nog geen zicht had op waar ik zou kunnen overnachten, besloot ik om de in de Rother gids opgegeven variante te volgen via de lokale paden 371 en 372.

Vanaf de pas daal je af richting dal. Het pad is aanvankelijk niet heel erg duidelijk en ook niet zo goed gemarkeerd. Je passeert een stenen hut die niet op slot is en als dusdanig als schuilhut kan gebruikt worden. Vanaf deze het wordt het pad iets duidelijker en vervolgens daal je af tot op een grindweg aan de Malge Prase. (50’)

Op deze grindweg ga je naar rechts. 100m verder naar rechts staat er een wegwijzer aan het begin van een pad naar rechts. Je verlaat de grindweg en volgt het pad tot aan een brug over een bergriviertje. Je gaat over de brug en vervolgens volg je opnieuw de grindweg richting La Bassa. De weg wordt druk gebruikt door mountainbikers. Hij daalt eerst wat af, om vervolgens weer te stijgen. Het betreft hoofdzakelijk vals plat. Na 1u15’ bereik je La Bassa.

Op La Bassa vind je een wandelboom, waar je terug op de  normale route komt. Je gaat naar links bergaf, niet via de met gras overgroeide weg aangeduid met het verkeersbord C3 (wit rond bord met rode rand: verboden voor alle verkeer), maar via een pad links van deze weg. Dit pad steekt de bochten af van deze weg en komt uit aan een vervallen huis aan een grindweg. Hier ga je naar rechts, licht stijgend, richting Cinque Terre en Vetricolo Terme.

Later kom je een afslag richting Cinque Terre tegen. Je vind hier geen andere aanduidingen, maar je moet de hoofdweg in dezelfde richting blijven volgen. Later vind je weer wegwijzers van een pad komende uit een bos. Je daalt hoofdzakelijk af tot aan de eerste huizen.

Aan een parking aan de weg vind je Osteria Maso al Vetriolo Vecchio.

Osteria Maso al Vetriolo Vecchio:

Café, wijnbar, tapas, ligweide en vakantiewoningen.

Overnachting in een appartement met 2 slaapkamers en keuken, met ontbijt: 40€

Avondmaal Lasagna Bolognaise: 9€ (wat weinig voor een wandelaar)

Zeer goede, maar dure wijn: 2,50 à 3€ voor 10cl.

Zeer goed ontbijt, maar wat laat.

Dag 16: Osteria Maso al Vetriolo Vecchio tot Levico Hotel Bellaria (6,2 km –1000m – 2u15’)

Je verlaat Osteria Maso al Vetriolo Vecchio omlaag, naar rechts richting Vetricolo Terme.

Je negeert een bosweg naar links. Verderop vind je een pijl naar Levico ter hoogte van een opening in de vangrail. In tegenstelling tot wat de Rother-gids vermeldt, ondervond ik hier geen problemen met de markering van het pad.

Het pad is zeer steil. Gezien het aan het regenen was, was het bovendien nog glibberig en dus dien je goed op te letten om niet uit te glijden.

De eerste maal dat je op een weg komt, ga je naar links. Kort daarna verlaat je het asfalt naar rechts via een met gras begroeide weg, die overgaat in een weg door het bos. Op het einde vind je een pijl naar links en vervolgens één naar rechts. Vervolgens daal je lange tijd af via een weg in dolomietkleurig grind.

De weg gaat over in asfalt en vervolgens verlaat je het asfalt via een smal pad. Je volgt dit tot aan een kruispunt van asfaltwegen.

Je volgt niet de hoofdweg naar links, maar gaat rechtdoor. Via de Strada del Barone daal je zigzag af tot je terug op de hoofdweg komt. Opnieuw dwars je de hoofdweg en daal je verder af. Om naar het Hotel Bellaria te gaan, ga je aan het park naar links in de Via Silva Domini. In het park bevindt zich de Villa Sissi met de toeristische dienst. Vraag hier een stadsplannetje.

Je loopt langs het park en neemt niet de weg aan het aan het einde ervan, maar de volgende naar rechts, zijnde de Via del Masierone. Op het einde hiervan vind je op de hoek, het hotel Bellaria, Via per Silva 3.

Hotel Bellaria:

www.hotelbellaria.it   info@hotelbellaria.it

Via per Silva 3 (GPS) – Via Selva 3, 38056 Levico Terme

Kamer boeken via www.booking.com voor 38€, gezien men bij boeking via de eigen site er maar liefst 14€ aan toeslagen toevoegt, zijnde 4€ voor minder dan 3 nachten en 10€ voor een eenpersoonskamer en dat terwijl ik wel degelijk in een eenpersoonskamer sliep en niet in een tweepersoonskamer gebruikt als eenpersoonskamer.

Over de kamer zelf had ik geen klachten. Het ontbijt was echter geen 3-sterren waard. Op de tafel stond slechts één broodje. Dit kon je nog wel aanvullen met ontbijtgranen en voorverpakte toast. Het fruitsap was extreem aangelengd. Hetzelfde kon je op de site van  www.booking.com  lezen.

’s Ochtends wou ik na het ontbijt betalen. Ik heb 15 minuten moeten wachten tot het zoontje van de eigenaar met halfuitgeslapen ogen eindelijk het geld in ontvangst nam.

Ik betaalde uiteindelijk 37€ i.p.v. 38€. Ook een betalingsbewijs dien je uitdrukkelijk te vragen. Hetzelfde kon je op de site van  www.booking.com  lezen.

Eten:

Pizzeria La Cantinota, Via Treste 1, 38056 Levico Terme

Pizza Verde: 6€, 50cl spuitwater, 1,50€, geen coperto

Ristorante La Stua, via C. Battisti 62, 38056 Levico Terme

Filoncino: 8,50€

Aqua minerale 1L: 2,10€

Coperto: 1,50€

Zeer goede opgerolde pizza, super lekker, dure wijn, coperto

Warenhuizen:

COOP: krpt Corso Centrale Via Casotte

LD: Via Claudia Augusta 13 (soort ALDI)

 

Dag 17: Levico Hotel Bellaria – Albergo Monterovere  & Carbonare tot Passo Coe (19,9 km + 1550m -400m – 3u + 2u30’ )

Je verlaat Hotel Belaria naar rechts richting centrum. Op een pleintje ga je naar links in de Via Gerolamo Avancini. Deze komt uit op de Viale Stazione.  Je gaat hier links richting station. Aan het station ga je naar rechts. Op het einde ga je links. Hier vind je rechts van de weg een fietspad met een afgebladderd wegdek waarlangs je het spoor en vervolgens de snelweg dwarst.

Hier dien je te kiezen tussen twee varianten:

1. De E5 is de eenvoudigste en ook de enig mogelijke keuze bij regenweer of kort erna. Zelfs dit pad is niet eenvoudig bij regenweer. Een deel van het pad heeft men moeten aanleggen met behulp van houten steunbalken, om de erosie van het pad tegen te gaan. Hogerop in de riviervallei zelf, dien je de stroom zelf 3 maal te dwarsen, zonder brug.
2. Het pad door de Val Scura heb ik niet gedaan, gezien de weersgesteldheid, maar in de Duitse beschrijving in de Rother gids waarschuwt men voor het dwarsen van een door regen gezwollen rivier en tevens voor de gladheid van het gesteente. Ook hier is er sprake van minstens 2 Klettersteig passages, waarvan de eerste met een hoogteverschil van 30m. Bij de tweede Klettersteig passage is er sprake van ingeboorde stiften. Deze zijn minder stabiel als voetsteun en handgreep dan de klassieke beugels en worden in verticale in opstellingen enkel gebruikt in Klettersteigen van de categorie D of E, zijnde de hoogste moeilijkheidsgraden. Als je dit dan ook nog uitvoert zonder Klettersteigset, kan je maar beter niet aan je proefstuk toe zijn.

Gezien de weersomstandigheden, met grote hoeveelheden regen in de 2 voorafgaande dagen, koos ik om op veilig te spelen en de normale route van de E5 te nemen. Voor deze normale route neem je de tweede zijweg naar links en volgt deze schuin links (Via Vezenna). Aan een volgend kruispunt gaat het links. Hier tref je een klein pijltje met E5. Je dwarst een rivier. Ik weet alleen niet of dit mogelijk is tijdens hevige regen. Wat ik de dag voordien naar beneden zag kom was heftig. De constructie van de brug is zodanig dat het wegdek overspoeld kan worden door het water van de rivier. Je vervolgt rechtdoor tot je aan een tweesprong komt. Je gaat rechtdoor via de grindweg langs de korte zijde van het voetbalveld. Verderop passeer je langs een nieuwbouwproject dat maar niet schijnt afgewerkt te geraken.

Je komt terug op asfalt en gaat hier naar rechts. Dan kom je aan een kapel, alwaar je de eerste echte wegwijzers treft (1u).

Hier haal je maar beter je wandelstokken uit en verwijder je overtollige kledij, want wat hier volgt is heftig voor hart en achillespezen. De grindweg houdt plotseling op en gaat naar links over in een pad. Je komt in de flank van de hoofdvallei van Levico, wat een paar mooie zichten oplevert. Je ziet hier in welke mate deze geërodeerd is. Men heeft dan ook het pad moeten versterken met de hulp van houten balken en metalen spijlen in de grond. Eenmaal je de kloof van de rivier ingaat, wordt de begroeiing weelderiger. Je dwarst in totaal 2 maal de hoofdbedding en 1 maal een zijarm. Kort daarna kom je uit aan een kapel met rustbank en uitzicht. Hogerop kom je op een bredere maar oneffen weg door het bos, die uiteindelijk zal uitkomen aan een grindweg in een open ruimte met een kapel en een hut (1u30 (voor wie in goede conditie is 🙂 ).

Opnieuw 2 varianten:

1. Via Luserna (2u15’ volgens de Rother-gids). Persoonlijk zie ik de meerwaarde niet in van dit ommetje. Enkel voor wie heel veel tijd heeft.
2. Via Albergo Monte Rovere. In 30’ daal je af naar de herberg, alwaar je om 12.40u een bus kan nemen richting Carbonare, alwaar je het tweede stuk van de wandeling kan aanvatten.

Via de grindweg daal je naar rechts af richting Monte Rovere. De grindweg komt uit op een open plek met een aantal vakantiehuisjes. Hier komt de variante via het Val Scura terug bij de normale route van de E5. Hier ga je rechts en onmiddellijk links. Vervolgens verlaat je de grindweg voor een vaag aanstijgend spoor tussen een paar bomen (verfmarkering). Vervolgens ga je diagonaal door de weide omhoog tot aan de Albergo Monte Rovere (3u vanaf Levico).

De juiste halte vind je op het einde van de straat komende van Luserna in een inham tussen de dalende weg van de pas en de stijgende weg van Luserna. Een klein kwartier voordien passeert de bus in dalende richting naar Luserna.

De bus maakt een tussenstop in Chiesa, om daarna een stukje terug te keren richting hoofdweg en de weg verder te zetten richting Carbonare. De bus houdt ook hier een tijdje halt. De buschauffeur roept dat je in Carbonare bent, want dat is niet op te maken uit enig bord langs de weg. De meeste busreizigers op dit uur zijn trouwens wandelaars op de E5 en die willen allemaal naar Carbonare.

In Carbonare stopt de bus aan de kerk. Je gaat te voet verder in de richting waarheen de bus reed. De weg gaat licht omhoog richting Folgare. Aan een kapel met bron ga je links (wegwijzers). Daar waar het asfalt een bocht maakt, ga je niet rechtdoor, maar volg je het asfalt 100m verder tot dit omhoog gaat. Hier ga je links via een grindweg tot aan een brug over de rivier. Vanaf hier gaat de grindweg omhoog. Wanneer deze omlaag gaat, ga je schuin rechts door het bos. Wanneer je weer op een open plek komt, loop je in de richting van een wegwijzer nabij een grindweg. Hier dwars je de weg en ga je opnieuw door het bos via een pad. Later kom je terug op een grindweg en volg je deze tot aan de rijbaan. Aan de rijbaan ga je naar rechts tot aan de Albergo Cherle (45’).

Voor de herberg ga je schuin rechts langs de achterzijde ervan. Je loopt verder richting Ex Fort Cherle (15’). Je loopt langs de fortmuur die uitkijkt op de vallei. Op het einde van de muur ga je buitenom het fort naar links. Je neemt niet de sterk dalende weg naar rechts, maar blijft in dezelfde richting langzaam dalend tot aan de asfaltweg. Je dwarst deze en neemt dan aan de overzijde twee opeenvolgende trappen met samen 185 treden. Je komt uit op een rotonde aan de ruines van Ex Ospedale Militare Austriaco. Je gaat een beetje naar links tot aan de weg en dwarst deze vervolgens. Je neemt een pad door het bos dat evenwijdig blijft lopen aan de weg. Je komt uit op een bocht in de weg. Je gaat niet de weg op, maar vervolgt via het pad naar links door het bos tot op een dwarsweg. Hier ga je rechtdoor via een sterk stijgende bosweg. Deze is soms modderig. Je komt opnieuw op een weg. Hier vind je een wegwijzer die je door de omheining leidt. Hier volgt een zeer moeilijk te volgen pad tot aan de bosrand. Hier moet je uitkijken naar een paal in de nabijheid van een bosje van een drietal dennen, schuin rechts van je.  Hier vind je een steil pad waarlang je afdaalt tot een spoor in de weide. Je volgt deze weg tot een kruispunt, alwaar je rechtdoor gaat.

Bij en tweesprong ga je rechts. Je vind een teken onder een skilift. Je loopt verder door tot aan een sneeuwkanon. Vanaf dit punt heb je zicht op de rijbaan en de herberg. Loop echter niet via de kortste weg naar de herberg, gezien in de rechte lijn vlak voor de rijbaan veel modder ligt, die heel erg sterk aan de zolen kleeft.

Rifugio Passo Coe:

www.lastuacoe.it     info@lastuacoe.it

Kamers met eigen sanitair, geven een wat uitgeleefde indruk.

HP: 45€

50 cl rode wijn: 4€

Goed avondeten om 19.00u

Goed ontbijt vanaf 7u.

Dag 18: Passo Coe tot Fugazze-Pass (22,8 km +1300m -1700m – 6u20’)

Je verlaat de Rifugio Passo Coe en loopt bij vooraanzicht links van het gebouw de weide in, richting bosrand. Je volgt de weg door het bos. Wees aandachtig voor de tekens. In een zone met verspreide bomen, gaat het pad naar rechts. Je komt uit op een grindweg, een oude militaire we, die je naar een top met een kruis leidt. Onderweg vind je rechts van de weg verschillende toegangen op militaire structuren in de flank van de berg.

Eenmaal boven op de Monte Maggio (45’), rond je het kruis in wijzerzin. De weg wordt een pad, die min of meer op gelijke hoogte blijft tot aan een splitsing op de Monte Borcoletta (35’). Aan deze splitsing ga je naar rechts. Hier begint de vrij steile afdaling, aanvankelijk door een open landschap. Lager kom je in het bos terecht en hier passeer je de roeste vrachtwagen (aangeduid op het kaartje in de Rother-gids) ,net voorbij een vervallen gebouw.

Je daalt af via een stenige bosweg die heden totaal niet meer berijdbaar is. Later, wanneer je terug in een weidezone komt is de weg beter en terug berijdbaar. Je daalt verder af in de richting van het asfalt (Passo della Borcola) (1u).

Op het asfalt ga je naar rechts tot aan een wegwijzer, waar, alwaar je via een  pad links van de weg, diagonaal aanstijgt in de flank van de valleiwand. Later gaat het pad meer zigzag verticaal omhoog. Eenmaal boven krijgt het pad en grillig verloop tussen oude militaire structuren tot aan een splitsing op de Malga Costa (1u30’).

Rechts gaat het richting Rifugio Lancia, rechtdoor wordt aangeduid als Zenevri. Verderop vind je geschilderde aanduidingen “E5 var.” Het eerste deel van het pad is nog net aanvaardbaar gemarkeerd. Vanaf de afslag terug richting Sorgente, die op zich ook al slecht aangeduid is, is het pad enkel nog aangeduid met steenhoopjes. In een omgeving van resten van militaire structuren is het pad zeer moeilijk te volgen tot aan de Sette Croci.  Je vindt hier letterlijk zeven kruisbeelden van graven van oorlogsslachtoffers. Vanaf Sette Croci is er weer een duidelijke weg tot aan de Selletta del Groviglia (aanduiding ter plaatse, op kaart vermoedelijk Selletta del Piccolo Roite).

Wie geen indiaan of spoorzoeker is, raad ik aan om de richting Rifugio Lancia te volgen tot Sorgente. Vanaf hier is er een duidelijk pad in de flank tot aan de Selletta del Groviglia.

Vanaf de Selletta del Groviglia loop je probleemloos tot aan de kapel met het blauwe dak, genaamd Chiesetta di Santa Maria (30’). Vanaf hier gaat het verder bergaf langs de triomfboog Arco Romano en verder bergaf in de richting van een breuk in de bergwand. Je gaat door deze breuk en rechts vind je de Rifugio General Achille Papa (30’).

Vanaf de rifugio, daal je via de weg voorlangs de hut af richting dal. Er is een eerste mogelijkheid om een bocht van de weg af te steken voor de tunnel Galleria General d’Havet. Dit is de laatste en langste tunnel. Aan de dalzijde staat een bord: verboden voor alle verkeer en militair domein. Een beetje verder richting dal vind je rechts een pad dat de grote haarspeldbocht van de weg afsteekt. Wanneer je terug op de weg komt, vind je telkens aan de overzijde een soms nogal overgroeid pad richting dal tot de weg.

Dit herhaalt zich meerdere malen tot je na 1u15’ terug op de weg komt, aan een wegwijzer met opschrift ‘E5 Albergo La Streva’ (www.streva.it  info@streva.it ) , die je naar rechts het bos probeert in te leiden. Ik vermoed dat de uitbater ook een graantje wil meepikken van de stroom van E5 wandelaars. Hij staat ook in de Rother-gids vermeld, maar afwijken van de E5 kost uiteraard extra tijd en inspanning.

De echte E5 verloopt tijdelijk langs de grindweg tot je aan een picknickplaats rechts opnieuw een haarspeldbocht kan afsteken. Dit herhaalt zich nogmaals tot je het asfalt bereikt aan de Fugazze-Pass en de Albergo al Passo (1u30’, samen 6u20’).

Albergo al Passo:

www.albergoalpasso.it    info@albergoalpasso.it

HP: 40€,           50cl rode wijn: 2,80€

Avondeten OK

Ontbijt vanaf 07.30u: karig op zijn Italiaans. Kamer goed.

Dag 19: Fugazze-Pass tot Giazza (19,0 km +1050m -1550m – 6u10’)

 

Trek geen warme kleding aan, want het pad gaat verschrikkelijk steil omhoog en zweten zal je doen..

Je verlaat de herberg en klimt via de stijgende zijweg richting Rifugio Campogrosso. Je verlaat de weg in een bocht naar rechts via een pad dat links de flank ingaat. Eerst loop je zigzag door een weide. Dan loop je richting bos en in het bos gaat het opnieuw zigzag omhoog door het bos tot aan een zadeltje naast de Monte Cornetto (Seletta Nord-Ovest 1585m) (45’). De klim is heel slecht voor je achillespezen.

De afdaling is totaal verschillend qua karakter dan de klim. De afdaling mag je als technisch bestempelen. Lager kom je in een weidegebied. Vanaf dat punt zijn er geen technische moeilijkheden meer tot aan de Rifugio Campogrosso.

Aan het einde van het weidegebied kom je aan de bosrand. Het pad gaat nog licht omhoog en vervolgens daal je af tot de Rifugio Campogrosso (45’).

Op de weg ga je naar rechts omhoog tot aan de Passo di Campogrosso. Hier ga je links de weide in. Wie goed kijkt ziet in de flank tegenover je een pad lopen naar een zadeltje. Het pad gaat dus eerst langzaam naar het begin van het pad. Dan volgt de klim in de flank tot bijna aan het zadeltje, maar vanaf de splitsing wordt het pad meer technisch. Je klimt langzaam tot de Bocchetta dei Fondi (1u30’).

Vanaf de pas loopt een niet officieel paadje, links in de flank. Het officiële pad loopt naar rechts tot aan de splitsing en dan naar links. Vervolgens gaat het rechtdoor. Op het einde van dit plateau maakt het pad een bocht naar rechts en daalt verder af tot een splitsing om dan definitief af te dalen richting Rifugio Scalorbi (35’).

Aan de hut loop je langs de dalzijde. Hier vind je een teken E5 aan de voet van een vlaggenmast. Het eerste deel van het pad is duidelijk en daalt af links van een grote drinkvijver voor vee, bijna een klein meertje links van een boerderij. In het horizontale deel is het pad vrij vaag. Op het einde van deze kom, verandert het karakter van het pad volledig. Het pad heeft een volledige rotsbodem. Het is licht technisch met een occasionele kabelzekering, die overbodig is bij droog weer, maar eventueel noodzakelijk wordt bij nat weer. Lager in het dal krijgt het pad een bosbodem. De afdaling eindigt aan een brug over de rivier. Vanaf hier is het pad volledig verhard. Het komt uit op de asfaltweg (1u20’). Je volgt deze bergaf. Net voorbij het ecomuseum, vind je opnieuw een pad dat afdaalt naar de rivierbodem. Je dwarst de rivier via een dam over een grotendeels drooggelegde rivier. Aan de overzijde vind je een grote parking met BBQ-haarden en picknicktafels. Het stinkt hier naar achtergelaten vleesafval.

Je volgt de rivieroever tot aan de brug over de rivier (15’). Vanaf hier kan je het asfalt niet meer ontwijken tot in Giazza (1u’ totaal 6u10’)

Je neemt niet de afslag in het dorp naar recht, maar volgt het asfalt tot aan de Albergo Belvedere.

Albergo Belvedere:

HP: 48€

50cl rosé wijn: 3€, 25cl rosé wijn: 2€

Avondeten: zeer goed: antipasta, lasagna, zeeforel, sla, groenten, friet, fruit

Ontbijt vanaf 7u (wegens bus naar Verona om 08.00u): zeer ruim.

Kamer: OK

P.S.: gegidste groepen nemen hier de bus richting Verona.

Dag 20: Giazza tot Erbezzo (21,7 km +1200m -830 – 5u40’)

Vanaf het hotel dwars je de rijbaan en daal je naar rechts af. Je gaat door een rondboog onder een huis. Wanneer je een trap in roze marmer ziet, daal je deze af. Je gaat rechtdoor tot aan het kerkplein. Aan de overzijde zie je een bar. Voor deze bar staan wegwijzers, met de tekst naar de gevel van de bar gericht. Hier ga je naar rechts het trapstraatje af tot aan de brug. Je dwarst deze en gaat dan rechtdoor via weg 250. Deze gaat zigzag omhoog in de flank richting Parparo 1402m (1u30’) Je gaat verder dezelfde weg omhoog tot je boven een wegwijzer treft. Hier ga je naar links, om vervolgens voor de boerderij en de weg naar rechts te verlaten via een wat vage weg evenwijdig aan het asfalt. Uiteindelijk kom je op het asfalt uit. Het laatste stukje voor het asfalt loopt door een omheinde weide (30’). Op de weg ga je 100m naar rechts. Aan de overzijde van de weg ga je opnieuw schuin links de weide in. Je komt aan een huis. Na de tweede omheining ga je niet de toegangsweg tot de boerderij op, maar ga je voorbij een weidemuur naar links. Je volgt deze muur. Op het einde van deze weide ga je naar links, alwaar je een doorgang vindt die uitgeeft op een bosweg. Hier ga je naar rechts en daalt af via deze bosweg. Voor een kruispunt verlaat je hem naar rechts via een steil paadje dat uitgeeft op een stenige bosweg. Hier vind je niet erg veel tekens, maar je blijft de hoofdweg volgen in dalende richting tot je aan het einde van het bos uitkomt bij een wegwijzer (30’). Hier ga je naar links. 200m verder vind je opnieuw een wegwijzer en hier ga je schuin rechts. Je komt uit aan een weidepoort. Voorbij deze poort ga je links omhoog tot je opnieuw aan een poort uitkomt. Je gaat door deze poort en komt uit op een weg, alwaar je naar links gaat tot Merli. Hier ga je naar links. Je vindt hier een wegwijzer richting Maregge (15’). Je volgt deze weg gedurende langere tijd. Aan de kapel van Santa Anna maakt hij een bocht naar rechts. Vervolgens gaat hij richting een beekbedding, alwaar je opnieuw een wegwijzer vindt richting Maregge. Hier maak je een haarspeldbocht naar links en loop je verder richting het zichtbare dorp Maregge (40’). Op het asfalt ga je naar rechts tot de weg een bocht naar rechts maakt. Hier verlaat je de weg naar links via een weidetoegang. In de weide volg je de afsluiting naar links tot je een tweede wegwijzer ziet staan. Je volgt de weg kort naar rechts om bij een derde wegwijzer opnieuw de weg te verlaten naar links. Je loopt tussen twee weideafsluitingen in platte stenen tot het einde hiervan. Vervolgens loop je in de richting van een boerderij. Je loopt diagonaal links over het erf en komt uit op de toegangsweg van de boerderij. Aan een gebouw rechts van deze weg vind je een wegwijzer naar Zamberlini. Je volgt deze weg tot dit gehucht (20’). Hier maakt de weg een bocht naar links om dan aan de overzijde van de weidezone een bocht naar rechts te maken. Vervolgens kom je aan een wegwijzer. Hier ga je links omhoog richting Croce. De weg klimt tot in het bos. Hier blijf je in dezelfde richting lopen. De weg is breed maar niet erg duidelijk en ook niet zo goed aangeduid. Je passeert een hoogste punt en daalt weer af tot aan een kapel. Hier kom je op een weg, komende van een boerderij. Je volgt de weg niet naar rechts, maar rechtdoor richting Scala (verlaten boerderij) (40’).Hier gaat de grindweg over in asfalt. Je gaat bergop richting Croce. Daar waar het asfalt een bocht naar links maakt, ga je rechtdoor via een half verharde weg, die zigzag afdaalt tot Croce (15’). Op het asfalt ga je naar recht, langs de Albergue Croce (15’). Ik passeerde hier rond de middag en in de herberg was er veel volk om te eten.

Bij regenweer dien je te overwegen om niet de E5, maar het asfalt te volgen richting Ebrezzo. Reken op 2 km extra, maar je zal veel vlotter stappen, want het volgende traject van de E5 is moeilijk.

Een weinig voorbij de herberg verlaat je de weg schuin links en loopt via een wegje tussen de huizen en vervolgens langs de bosrand tot je weer afdaalt naar een asfaltweg. Op het asfalt ga je links en een weinig verder verlaat je de weg opnieuw naar links via een wegje tussen een paar huizen. Aan het einde van deze huizengroep ga je in dezelfde richting  verder tussen weiden. De weg maakt een boog naar rechts, en voor het bos ga je naar rechts via een smal paadje rechts omlaag. Je loopt langs de omheining van een weide tot in het bos. Hier kom je aan een kruispunt van boswegen (20’). Je gaat rechtdoor en daalt verder af. Na 5’ passeer je een schuilhut, de weg maakt een haarspeldbocht en nog eens 5’ later ben je op het laagste punt. Vervolgens ga je gedurende 15’ naar links, langs en door de bedding.

Op het ogenblik dat ik hier liep, had het de laatste dagen niet geregend en was de rivierbedding droog. Ondanks dat blijft het hier zelfs dan moeilijk lopen door deze dichtgegroeide woestenij.

Na 15’ vind je een zeer klein pijltje dat je naar rechts leidt. Je vat een brute klim aan langs een zeer smal paadje tot je bovenkomt in een weidegebied. Je loopt in de richting van de paar huizen van het gehucht Contrada Scalchi. Je verlaat de weg naar rechts via een smal paadje tussen 2 weiden, vervolgens langs de bosrand en uiteindelijk kom je op een bosweg, die je naar links volgt (rechts toegang tot weide). Je treft een slagboom aan de rand van het bos en gaat vervolgens door een weide en dan links in de richting van een huis dat grondig gerenoveerd wordt. Je loopt over het erf en komt dan op asfalt dat je omhoog volgt tot aan de hoofdstraat. Hier ga je naar links richting Albergo Berna (totaal 5u40’).

Albergo Berna:

HP: 45€ (avondeten en ontbijt aanvaardbaar, maar niet super, ontbijt geen vlees of kaas, op zijn Italiaans)

50cl rode wijn: 4€ (minst goede wijn van het Italiaanse deel)

Kamer goed. Gebouw ziet er van buiten wat droevig uit, maar is van binnen OK.

Betreft hoofdzakelijk een restaurant/pizzeria met kamers. Mooi terras.

In juli en augustus alle dagen open, daarbuiten gesloten op dinsdag en woensdag.

Geen internetadres gevonden. Tel.: 0039/045.707.50.18

Ik kwam aan om 14.00u, na de openingsuren ’s middags en heb op het overdekte terras gezeten tot 15.30 uur, tot de zaakvoerder aan het einde van de siesta en middagkuis op het idee kwam om te vragen wat ik wou.

Albergo Alpino blijkt een bar op het dorpsplein. Lawaai? Kamers?

Dag 21: Erbezzo tot Avesa (28,1km +390m -1420m – 6u30’)

Je verlaat de herberg naar rechts en volgt de hoofdstraat tot deze een bocht maakt naar rechts. Hier vind je een smal eenrichtingsstraatje rechtdoor, dat je afdaalt tot je terug op de grote weg komt. Deze volg je naar links en na 100m verlaat je deze weer schuin rechts via een veldweg die met platte stenen is afgezoomd (opletten, niet zo goed aangeduid.) Je komt terug uit op het asfalt en dwarst dit om rechtdoor een zijstraatje van de hoofdweg in te slaan. Dit volg je gedurende zeer lange tijd. De kwaliteit van het wegdek verandert een paar maal, maar uiteindelijk kom je in een gehucht genaamd Contrada Portello.

Je verlaat het dorp via een met gras overgroeide grindweg die je volgt tot aan een poort in een omheining. Hier verlaat je de weg naar recht en volgt de omheining in de richting van een pyloon. Vervolgens gaat het zigzag door een weide en kom je terug op een stukje veldweg die uitgeeft op de asfaltweg naar Portello. Je dwarst deze weg en daalt verder af via een bospaadje, tot je terug op de asfaltweg komt. Nu volg je deze naar rechts bergaf.

Een beetje voor het einde van deze weg sla je naar links af en volgt een smal paadje door een weide in de richting van een huizengroep aan de overzijde van de weg.

Je dwarst de rijbaan en neemt het wegje tussen de huizen. Aan het einde van de huizen ga je rechtdoor via een smal en overgroeid paadje rechts van een omheining. Verderop en vooral eenmaal je in het bos komt, wordt het pad beter. Het komt uit aan de brug over de rivier. Je volgt het asfalt naar rechts en na 200m verlaat je deze naar links via een met een houten balustrade beveiligd pad langs de rand van de kloof. Je passeert een watervalletje dat verantwoordelijk is voor het ontstaan van de boog en klimt vervolgens richting boog en grot.

Je gaat onder de boog door en klimt dan naar links om tot aan de bovenzijde van de boog te geraken. Hier ga je naar rechts richting parking. Op het asfalt gaat het naar links en eenmaal voorbij een bocht naar links, verlaat je het asfalt voor een grindweg schuin recht stijgt. Je blijft steeds in de buurt van het asfalt en keert er ook naar terug.

Je volgt het asfalt naar rechts en volgt dit voor langere tijd  via de dorpen Giare en Schioppo. Zelfs op zaterdag is deze weg drukker dan je zou verwachten, omwille van de aanwezigheid van een handel in bouwmaterialen en een steengroeve. Voorbij Schioppo gaat het verder omhoog tot een heuveltop met een kruispunt met naast de weg een bar/restaurant en winkel met regionale producten. Hier verlaat je de hoofdweg via een straatje dat links ervan stijgt. Aa een kruispunt ga je naar rechts een stenige veldweg in. Vervolgens ga je aan de volgende splitsing recht en dan links, en alzo kom je terug op het asfalt dat je naar links volgt. De weg is druk en smal zonder goede zijboorden.

Hierdoor ben je maar wat blij dat je deze kan verlaten ter hoogte van een kapel (Capella Fiamene), via een klein wegje naar rechts. Ook hier moet je opletten voor auto- en motorverkeer die soms plots kunnen opduiken van achter een bocht.

Na de laatste huizen van Saline, gaat de weg plots naar links via een steile gebetonneerde weg. De gemarkeerde weg maakt een bocht naar links. De weg wordt smal en stenig. Evenwijdig met deze weg loopt er een betere weg. Waarom deze niet gebruikt wordt is mij een raadsel. Vervolgens maakt de weg een bocht naar recht en komt de parallelle terug bij het traject van de E5. Op een volgend kruispunt ga je naar links. Het wegdek gaat over in asfalt. Je passeert door een de huizen van een commune en vervolgens daalt de weg via een bochtig traject. In de laatste bocht, bij een verkeersspiegel verlaat je de weg via een pad door het bos.

Je komt uit op een kruispunt. Hier ga je rechtdoor via een pad dat terug op de weg uitkomt. Dan ga je links omhoog, Vervolens ga je recht via een zeer slecht pad, dat uitkomt bij een paardenmanege. Op het einde ga je naar links en uiteindelijk kom je op de hoofdweg uit vlak bij het centrum van Montecchio (4u30’).

Ik had het geluk om hier te zijn met droog weer. Hierdoor besliste ik om de tocht verder te zetten via het Val Borago. Net zoals bij het Val Scura vlak na Levico Terme, kan dit traject enkel gebruikt worden bij droge weersomstandigheden. Het Val Borago is minder technisch dan het Val Scura. Toch zou ik ook hier niet willen zijn bij slecht weer. Een verstandig mens neemt hier de bus naar Verona bij slecht weer.

Je loopt richting kerk. En aan het restaurant (Trattoria Il Solito Posto) op het plein voor de kerk, ga je naar recht. Weinig later ga je naar links. Het wordt een smal paadje dat een bocht maakt rond een “tuinhuis” en daalt verder af richting de bodem van de Val Borago. Je klimt langs de tegenoverliggende zijde weer omhoog en loopt een tijd in de flank. Vervolgens daal je af tot de bedding en volgt deze. Dan klim je naar rechts omhoog een zijdal in. Vervolgens daal je af via de 3 steile ladders terug af naar de dalbodem. Je krijgt zicht op de droge waterval, die begroeid is met een weelderige plantengroei die je associeert met tropische gebieden. De atmosfeer voelt vochtig aan.

Je daalt verder af door het Val Borago. Deels gaat dit door de bedding, deels ernaast. Verderop komt er een weinig water uit de grond dat afloopt via de bedding. Soms verdwijnt het water terug tussen de rotsen in de bedding om dan later plots weer boven te komen.

Wanneer de vallei breder wordt, krijg je meer licht in de vallei en verandert de plantengroei. Je ziet ook  sporen van uitspoeling van de wand van de vallei in de bochten die ze maakt.

Op het einde ga je langs de rechter kant van de vallei omhoog om dan uit te komen op de centrale we door het lagere deel van de vallei. Op een bepaald ogenblik verander je van oever. Op deze oever ga je verder tot aan de hoofdweg. Je vind hier een bord met een tekening van het traject van de E5, vanaf de Bodensee. Spijtig genoeg is het bord besmeurd met graffiti.

Hier ga je naar rechts tot het centrum van Avesa. Je volgt de Via Torente Vecchio tot aan het kruispunt met de Vicolo Municipio. Hier vind je de terminus van de bus naar het centrum van Verona. De rit kost 1,50€ te betalen met munten via een automaat. De bus rijdt door het centrum van Verona en stopt ook aan het treinstation. De bus van Eurolines stopt niet meer voor het station zelf, maar aan een pleintje (Viale Girolamo Cardinale), achter de kerk zichtbaar aan de overzijde van het plein voor het station.

23) De terugreis:

Ik heb nog nooit zo veel mensen deze bus zien nemen in Verona. Met deze bus ging het tot Turijn. Hier moet je van bus wisselen. Ook de bus naar Brussel via Zwitserland was druk. Aan de grens met Zwitserland en Frankrijk besloten een paar overijverige douaniers tot een controle van de bus van Eurolines. Ze hebben zich 1,5 uur bezig gehouden om dan tot de conclusie te komen dat drie door hen uitgekozen personen toch de grens overmochten.

Dat men deze controle uitvoert aan de grens met Frankrijk, daar waar je Zwitserland verlaat in plaats van aan de grens met Italië, daar waar de bus Zwitserland was binnengekomen, maakt het des te droeviger.

Een vertraging van 1,5 uur kan je niet meer inlopen.

24) Eindconclusie:

Daar waar München – Venetië ontworpen werd als een landschappelijk Droompad met als gevolg daarvan technisch moeilijkere passages, is de E5 bedoeld als technisch eenvoudige overtocht van de Alpen. Dit klopt ook in grote mate voor wie het traject tussen Zamst en Mittelberg met de bus aflegt (of te voet door het dal voor de puristen 🙂 ).

Je dient je dan enkel nog te informeren inzake de uren van de kabelbaan voor de afdaling naar het Rettenbachgletscher Restaurant en varianten als het Val Scura te vermijden, om alle moeilijke passages te omzeilen.

Als je daarbij nog de dagetappes verkleint, kom je tot een comfortabele reis, dank zij de vele hotels in het dal. Dit heeft enkel tot gevolg dat dit traject ook aantrekkelijk is voor begeleide groepen. Niet vertrekken in het weekend in Oberstdorf is dan ook de belangrijkste tip. Een tiendaagse tocht zoals Oberstdorf – Verona of Bozen kan je ook eindigen in het weekend in plaats van te beginnen in het weekend. Indien je je reis zou beginnen met het tweede deel van de reis tussen Bozen (Bolzano) en Verona, hou dan rekening met het feit dat je de wandeltijden in deze gids niet zult evenaren. Enkel voor fitte personen zonder overgewicht.

Coördinatenlijst: