Algemene info bij het reisverslag.

Kungsleden-Zuid: Ammarnas -Hemavan

Streek: Lapland (Vasterbotten).

Traject: Wandeltrektotocht rond de Kungsleden-Zuid tussen Ammarnas en Hemavan.

Periode: laatste week juni 2012

Reisgezelschap: solo

Transport: heen en terug: met de wagen via Nederland, Duitsland en Denemarken naar Zweden.

Bruggen: wie zowel de Storebaelt als de Oresund brug gebruikt, rijdt 200 km rond in vergelijking tot ongeveer elke combinatie van veerboten. Vergelijk de tarieven voor het door U gebruikte type voertuig via www.storebaelt.dk  en www.oresund.com . Wie meerdere jaren plant te komen kan overwegen om een Brokort aan te vragen (www.oresund.com ).

Veerboten:

• Vanuit Jutland naar Zweden: zie www.stenaline.com . De overvaart tussen Grena en Varberg is goedkoper dan Fredrikshaven – Göteborg.
• Vanuit Duitsland naar Zweden: www.scandlines.dk (nadeel 2 korte overvaarten te reserveren en ook duurder dan de langere overvaart tussen Jutland en Zweden.

Openbaar vervoer:

• Met Ryanair naar een luchthaven vlak bij Stockholm. Verder per trein of bus tot Umea (www.sj.se   www.swebus.se )
• Bussen in Norbotten (Umea – Sorsele – Ammarnas) : www.ltnbd.se  (Länstrafiken Norrbotten)

Logies:

• berghutten: voorseizoen (18/6 tot 12/7): 215 tot 245 SEK (ca 20 tot 22,5 €)
•                       hoogseizoen (13/7 tot 20/9: 260 tot 290 SEK (ca 24 tot 27 €)
• Nota 1: wie bij één van de gewone berghutten wil kamperen, dient daarvoor een bedrag te betalen. Voordeel: je mag gebruik maken van de keuken en de toiletten.
• Jeugdherbergen (Ammarnas, Hemavan, maar ook Jackvikk en Adolfstrom): 11,50 tot 27€ afhankelijk van ligging en geboden comfort.
• Nota: genoemde prijzen met lidkaart Vlaamse Jeugdherbergcentrale, zonder +9,25€/dag
• Reservaties via www.svenskaturistforeningen.se
• Andere hutten, niet-STF:   http://www.vindelfjallen.se/default.asp?ML=2559

Reizen kost:

van 0 tot 70 € per dag (voor overnachting, ontbijt en avondmaal)

Diesel:

• Zweden: van 13,93 tot 14,39 SEK (1,60€)
• Denemarken: 11,21 DNK (1,55€)
• Duitsland: ca 1,439 €
• Nederland: ca 1,419 tot 1,429 €
• België: ca 1,286€ tot 1,451 € (officieel : tankstation Minderhout, NL is in praktijk goedkoper)

Alcohol: 2 tot 3 maal zo duur als in België.

De rest: goedkoper dan vroeger, maar nog steeds duidelijk duurder dan bij ons

Betalingswijze:

• cash
• Visa (wordt heden aanvaard in alle berghutten en jeugdherbergen)

Reisliteratuur:

• Lonely Planet Scandinavian & Baltic Europe on a Shoestring
• Rough Guide Zweden
• Upptäck Sverige Bo Hos STF (Zweedse Jeugdherbergcentrale, gratis in zowat elke toeristische dienst in Zweden)
  

Stafkaart:  Landmäteriet Fjällkarta (Schaal: 1/100.000)

• AC  2: Hemavan – Norra Storfjallet –Gardsjon
• BD16: Vuoggatjalme – Ammarnas (voor Jakkvik – Adolfsstrom – Ammarnas)

Wie digitaal werkt, vindt het traject van de Kungsleden en andere belangrijke paden terug op OSM Word Routable van Openstreetmap.nl. De kaart van de Garmin City Navigator heeft wel meer detail op het gebied van vooral kleinere meren.

Weer:

www.yr.no (weerberichten in Scandinanvië)

www.smhi.se/klimatdata/meteorologi/sno/snodjup   (sneeuwdiepte)

Kungsleden-Zuid:

Inleiding:

Voor wie met het openbaar vervoer reist is het Zuidelijk deel van de Kungsleden tussen Jakkvik en Hemavan, goed bereikbaar en zelfs haalbaar zonder tent. Het deel van de Kungsleden tussen Kvikkjokk en Jakkvik staat nu bekend als “het eenzame deel”. Het aantal overzetten is heden beperkt tot 2 met motorboot en eentje van 300m met de roeiboot, nabij Jäkkvik.

Wie geen doorgewinterd Scandinavië reiziger is, raad ik eerder de Noordelijke Kungsleden tussen Abisko en Kvikkjokk of de Padjelantaleden aan.

En zelfs voor een doorgewinterde Scandinavië reiziger kan het soms nog eens verkeerd gaan.

Vandaar dat dit mijn kortste reis ooit werd, wegens na 4 dagen geveld door een virale diaree. Je verwacht het in Egypte, maar niet in Lappland.

Dit jaar was de dooi echter 2 à 3 weken later dan normaal. Vandaar dat er nog abnormaal veel sneeuw aanwezig was in de bergen, en de rivieren hierdoor meer (smelt)water voerden. Volgend jaar dus toch die waterfilter mee….  😦

Maar aangezien ik niet meer per openbaar vervoer reis, ben ik dus gebonden aan tochten in lusvorm. Toen ik de grote hoeveelheid sneeuw in de bergen opmerkte bij aankomst in Ammarnas, heb ik al meteen mijn grootse plannen opgeborgen en ingeruild voor een korter en  realistischer project, namelijk de hieronder beschreven lus. Oorspronkelijk voorzien voor 6 dagen heb ik ze uiteindelijk uitgevoerd in 5. Vier dagen schitterend weer gevolg door een nacht met regen en een vijfde droge dag. Maar zoals gezegd begonnen de ingewanden ernstig op te spelen, waardoor ik blij was dat er geen zesde dag maar bij hoefde.

Uitrusting en voeding:

Kledij op het lichaam:

– schoenen:

Ikzelf gebruik: Corcoran/Matterhorn Footwear, huidig model Men’s 1949 van wat ondertussen omgedoopt is tot de Carolina Shoe Company, (schachthoogte ca 20cm.) (https://www.carolinashoe.com/1949   , Leverancier van het Amerikaans Leger)

Alternatieven:

• Bighorn winterlaarzen van Sorel.
• Meindel schoenen met verhoogde schacht (jacht)
• Löwa Military (ruime keuze in modellen met verhoogde schacht en Gore-tex voering)

Omdat mijn huidig paar nieuwe zolen behoefde en de Gore-tex voering ook al wat over haar hoogtepunt heen was, keek ik reeds enige tijd uit naar een nieuw paar. Gezien dit niet lukte via iemand in actieve dienst van het Belgische leger, ben ik op zoek gegaan naar een leverancier in de V.S.

Grootste probleem daarbij is dat de meeste aanbieders niet buiten de V.S. willen verschepen. De enige aanbieders die ik vond die dat wel doen zijn:

Harry’s Army Surplus : de enige aanbieder, die ik vond buiten het Amazon platform. Deze werkt via het Globalshopex platform. Hier zijn de douanekosten al inbegrepen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Amazon.com : Prijs: 265$ +75$ Verzendingskosten + douanekosten (zie hieronder)

De Belgische douane vindt het nodig om daar nog eens 21% btw aan toe te voegen en 12€ administratiekosten. Je mag dan nog van geluk spreken als de kost van de goederen net onder de 150€ blijft, want daarboven stijgen de administratiekosten naar 30€ (en dat voor minder dan 1 minuut werk… goed gerekend Belgische Staat :-()

In verhouding tot mijn vorig paar is het leder van het huidig paar soepeler en de zool vooral veel dikker en meer geprofileerd. Ook de voering verzwaarde iets en de schacht verhoogde met zowat 1cm. Het gewicht nam met 100gr per schoen toe. De toegenomen soepelheid resulteert in een verkorte inlooptijd. Omdat ik smalle voeten heb koost ik bij mijn huidige bestelling voor een smalle leest (N). Dit spaart een paar sokken uit ;-).

P.S.: voor paden als de noordelijke Kungsleden en Padjelantaleden zijn dit type schoenen totaal overbodig. Daar volstaan lichte bergschoenen type Lowa Renegade (A/B, leder met Gore-tex).

Voor het gedeelte Kungsleden tussen Jakkvik en Hemavan is dit absoluut noodzakelijk.

• stel sokken: minimaal 2 van goede kwaliteit (lusjesweefsel langs de binnenzijde en in materialen gaande van wol tot Coolmax). Overweeg een paar “Bugsox Adventure” (16,95€) sokken van Tropicare (www.careplus.nl) die bewerkt zijn tegen muggen en teken (nog geen persoonlijke ervaring mee.)
• trekkersbroek: lang, bij voorkeur in een waterafstotende en/of sneldrogende kwaliteit en met rekkers aan de onderzijde van de pijpen.
• synthetisch ondergoed: slip (mijn voorkeur gaat naar de microvezel van Nur Die) en T-shirt met lange of korte mouwen ( te koop: soms in Aldi, altijd in Decathlon of de klassieke buitensportzaken)
• lichte fleece
• zonnehoedje (houdt ook de muggen uit je haar, vooral als je nog wat muggenolie (50% DEET van Tropicare, verkrijgbaar bij apotheek en buitensportaak) op de zweetband doet.)

Kledij in de rugzak:

• zware fleece, liefst met windstopper (ook reeds te koop in Aldi)
• Gore-tex jas met kap of regenhoed (Outdoor Research). (Gore-tex geniet nog steeds de voorkeur, maar wie afgeschrikt wordt door de hoge aanschafprijs kan voor redelijke alternatieven terecht bij Decathlon)
• een gletsjerbril of skibril met hoge filteringgraad, vooral als bescherming tegen hagel, zonnecrème (beschermingsfactor 20 of hoger) en eventueel lippenzalf met beschermingsfactor)
• reserve synthetisch T-shirt, slip en onderbroek met lange pijpen.
• stel reserve sokken

Andere uitrusting:

• plastic waadsandalen (voor wie bergschoenen van een normale schachthoogte gebruikt. Er kan al eens een brugje stuk zijn, door toeristen die er met te veel mensen ter gelijke tijd op staan. Gezond verstand: houten bruggen 1 persoon per sectie.)
• telescopische wandelstokken (ontlasten de knieën bij het dalen, houden je ook recht in de modder of op de planken).  Koop bij voorkeur stokken van de merken Leki, Komperdell, Black Diamond of Decathlon als goedkoper alternatief. Besteed aandacht aan het materiaal van de handgrepen (geen hard plastic) en mijd vooral stokken met een gesp in de polslus. Bij langdurig gebruik gaat die gesp irriteren.
• 2 kleine handdoekjes van 50 x 30 cm, bij voorkeur in microvezel (droogt sneller en geeft minder geur af, wanneer hij niet goed gedroogd kan worden. Reeds verkrijgbaar bij Aldi)
• 1 washandje met een klein busje douchezeep en shampoo, een reistandenborstel met kleine tube tandpasta (een bijna lege tube sparen voor op reis kan ook), een stick scheerzeep en wegwerpmesjes of reisscheerapparaat op batterijen.
• een paar pakjes papieren zakdoekjes, doet dubbel dienst als toiletpapier
• waterfilter van Care Plus/Sawyer met bijbehorende drinkzak (http://www.hiking.be/care-plus-water-filter-review/ ). Op 25 jaar zonder slechts één maal pech gehad, maar toch…
• persoonlijke apotheek: rekverband, steriele doekjes, ontsmettingsmiddel, wondpleisters, schaartje, sporttape, Compeed, Ibuprofen, Dafalgan, Rinomar (tegen neusloop) Imodium (Generisch: Loperadomine tegen diarree (als het reeds te laat is 😦 ), Enterol of Antedia (preventief ter voorkoming van diarree 🙂 ).
• zakmes
• micro zak- of hoofdlamp om het toilet te vinden in het donker (maar erg donker wordt het hier niet, vooral rond 21 juni).
• reserve plasticzakken
• naald en draad
• tube handwaszeep (1 voor 2 personen)
• GSM (dekking niet overal verzekerd) of Thuraya satelliettelefoon voor wie het kan of wil betalen. (Dekking ook na te zien op het internet www thuraya.com)
• oriëntatiemiddelen: stafkaarten (zie hoger), kompas en/of GPS.

Andere uitrusting specifiek voor de tentrekkers:

• 3 tot 4-seizoens tent van een gekend merk, bestand tegen winden tot 100 km/h en lichte sneeuwlast. (Heden gebruik ik een Hilleberg Akto met footprint (1,85 kg) (Avventura 450€ Engelse internet shops: vanaf 370€)
• onderzeil of footprint met een schotelvodje voor schoonmaak
• een slaapzak met een comforttemperatuur van zeker -5°C (Slaapzak Carinthia bags (20 jaar oud Extreem -16°C, 1,6 kg)
• waterdichte compressiezak (Sea to Summit, Large) voor slaapzak, zeker indien je die buiten op de rugzak draagt (De Waele Camping Relax Lochristi) (28€).
• slaapmat 8mm of Thermarest Neoair R(51 x 183 x 6,3cm) (410gr) (Decathlon 125€)
• qua brandstof verkies ik nog steeds alcohol, maar ben ik nu overgeschakeld van een 25 jaar oude Trangia op een modernere Esbit CS985H-EX (310gr) (esbit.de) (www.campz.be) met vlamverdeler, type pocketrocket. Hij is sneller en lichter dan de Trangia. Voor buitengebruik maak je best 2 windschermpjes uit de zijwand van 330ml drankblikken. Die wegen niets en passen perfect in de brandervoet. Een gasflesje koop je steeds vol en moet je vol meedragen bij de start. Alcohol kan je perfect doseren en in een aangepast klein plastic flesje gieten. Een alcoholbrander vind je niet meer in de reguliere buitensportzaken, maar enkel nog via www.camp.be  (waarschijnlijk te goed, te goedkoop en te weinig reserveonderdelen nodig ;-)). Methanol (brandt zuiverder dan de ethanol verkrijgbaar in Scandinavië). Verder gebruik een afgezaagde plastic lepel. Meer heb je niet nodig om een gevriesdroogde maaltijd te eten. Het argument dat alcohol een lage calorische waarde heeft is theoretisch juist, maar in praktijk onzin, gezien jet om een gevriesdroogde maaltijd op te warmen echt niet veel nodig hebt: 35ml ’s avonds voor een volle portie, 25ml ’s ochtends voor een halve portie, gebruik een 50ml injectiespuit (Rohloff oliewisselset of apotheek) met een plastic slangetje dat voldoende lang is voor de gebruikte brandstoffles.
• zakmes, lucifers in een filmblikje met de zijkant van het doosje erin, een schuursponsje, een schotelvodje en wat afwaszeep.
• rugzak van ca. 80 liter. Ikzelf gebruik nog steeds een 25 jaar oude frame rugzak van Bergans, die na 25 jaar niet meer gemaakt wordt (www.bergans.com) . Binnenin steek ik toch nog altijd alles in plasticzakken gesloten met metaalclip. Kleine zaken en dagrantsoenen gaan in diepvrieszakken van Aldi.

Andere uitrusting specifiek voor de (Kungsleden) huttentrekkers:

• rugzak van ca 60L(Quecha Symbium 60 van Decathlon) Ondanks dat er bij die rugzak een regenhoes zit, steek ik toch nog altijd alles in plasticzakken gesloten met metaalclip. Kleine zaken en dagrantsoenen gaan in diepvrieszakken van Aldi.
• lakenzak type jeugdherberg eventueel in zijde
• lucifers

Zweedse hutten:

Zweedse hutten verschillen in grote mate van de hutten in de Alpen. Enerzijds zijn de meeste eigendom van de Zweedse Jeugdherberg Centrale STF (Svenska Turistforeningen). Dit gegeven herken je vooral in het feit dat je in de hutten dezelfde synthetisch donsdekens vindt als in de Jeugdherbergen en dat je dus ook verondersteld wordt een lakenzak mee te brengen voor de hygiëne. Je slaapt dus in principe steeds in een individueel bed, met dekbed, in kamers van 4 tot 8 personen. Soms is er geen deur, enkel een gordijn.

De hutten worden verwarmd met hout of gas. Deze brandstoffen worden steeds voor het ganse jaar aangevoerd in de winter door middel van sledes achter sneeuwscooters. De hutten die op gas gestookt worden hebben vaak aan de inkom een droogkamer, links en recht van de toegangsdeur. Bij de hutten die met hout kachels gestookt worden is er een droogrek boven de houtkachel in de gemeenschappelijke ruimte. In sommige hutten moet het hout nog gezaagd en/of gekliefd worden. Als je daar niet mee vertrouwd bent, laat je dat beter over aan de Zweden. Bij hen zit dat in de genen. Indien je toch toevallig alleen voor deze taak zou staan, weet dan dat je een houtvuur hier start met de schors van berkenbomen, die gemakkelijk loskomt van de stam. Dit werkt zowat als een Zip blokje. Daarboven kleiner takken en dan pas de stammen.

Koken gebeurt steeds op gas. Meestal liggen er wel lucifers, mar het is handig als je er zelf ook bij hebt (just in case). Er zijn potten, bestek, borden en glazen. Water wordt met emmers uit de beek gehaald. De emmers voor het vuil water zijn gemerkt met ‘Slask’.

Er staat meestal buiten op een centrale plaats een boom met wegwijzers, met pictogrammen of aanduidingen als: ‘Vaten’ voor vers water uit de rivier, ‘Slask’ voor vuil water (uit te gieten in een afgeknotte piramide), ‘Bad’ om je te wassen in de rivier, ‘Sopor’ voor vast afval, ‘Bastu’ voor een eventuele sauna (tegen extra betaling). Toiletten zijn aangeduid met een icoon met een deur met een hartje. Behalve in de Fjällstations zijn het droogtoiletten of hudo’s.

Je wordt dus ook verondersteld je steentje bij te dragen tot het onderhoud van de hut, zoals het aanbrengen van vers water, het wegbrengen van het vuil water, het afwassen van de spullen die je gebruikt hebt en het vegen van de vloer.

De ‘Stugvard’ woont in een afzonderlijk deel van de hut of in een eigen kleine hut. Hij of zij zorgt voor de goede gang van zaken, ontvangt het geld, houdt de winkel open (indien aanwezig).

Verwacht voor het overige geen service, behalve in de Fjällstations, waar je restaurant service hebt tegen stevige Zweedse prijzen.

Voeding:

Volgens de voedingsleer zou je voeding een verhouding van 15% proteïnen, 30% vet en 55% koolhydraten moeten bevatten Voor sommige sporten gaat men zelfs tot 70% koolhydraten.

Hou echter rekening met het feit dat vet meer calorieën bevat voor eenzelfde gewicht voeding.

Mijn menu is zodanig samengesteld dat ik in principe alles wat ik onderweg moet eten, los uit de hand kan eten. Dit is handig bij slechte weersomstandigheden en spaart bovendien gewicht uit aan verpakkingsmaterialen, besteken, enz…

Mijn dagrantsoen voor onderweg stop ik per dag in een afzonderlijke plastic zak. Als het dan regent, steek ik die zak op de plaats waar ik anders mijn regenjas steek, zodat de rugzak niet telkens open moet, wanneer je je energiepeil wat wilt aanvullen.

Ikzelf weeg ca. 73 kg. Wie zwaarder is, zal in verhouding iets meer nodig hebben.

Een menu moet voldoende gevarieerd zijn en moet uiteraard voor jou aanvaardbaar zijn.

Weet echter dat ik thuis ook wel iets anders eet dan dit.

Veel sportvoeding vermeldt reeds de samenstelling. Indien je deze niet terugvindt op de verpakking, zal je gebruik moeten maken van een algemene lijst met de samenstelling van voedingsmiddelen. Die vind je terug in een boek over dieetleer in de bibliotheek of op het internet.  Als je weet dat 1gr proteïnen of eiwitten overeenkomt met 17 kJ of 4kcal, 1 gr vet met 38 kJ of 9 kcal en 1 gr koolhydraten met 17 kJ of 4 kcal, dan kan je zelf aan de slag.

Naam:	Gr.:	Prot:	K.hydr:	Vet:	Tot Cal:	Tot KJ:
Peperkoek	80	2,4	58,4	0,8	206,4	870,4
Energie Bar	80	4,32	57,84	7,36	313,6	1322,4
Chocolade noten	80	39,76	39,76	28,8	356,48	1484,8
Snickers (Foré)	100	9,5	58	26	509	2128
Salami	100	30	2	43	515	2135
Gouda	105	27,51	0	35,28	427,35	1773,45
Vriesdroog	300	60	120	66	1200	5247
Totaal:	845	173,49	336	207,24	3527,83	14961,1
%:		20,53%	39,76%	24,53%

De chocolade is meestal van Ritter Sport (Makro). Alternatieven vind je ook bij Lidl of Aldi .

Energy Bars vind je soms bij Aldi, maar in elk geval vind je die van Isostar bij Makro of sportzaken. Foré (namaak Snickers) vind je bij Aldi. Koop harde Muesli repen en geen zachte, want daar blijft niet veel van over na een verblijf in je rugzak. Of je moet ze in een doos steken en dat weegt weer extra. Ik heb die heden vervangen door peperkoek (Aldi), individueel verpakt per 2 sneden.

Praktisch:

Ikzelf zorg dat ik steeds mijn eten voor ontbijt en overdag mee heb vanuit België. Je kan Snickers en Mars, vis in blik, ham in blik, Knackebrod, Tunbrod en voor de rest alles wat er in gevriesdroogde vorm bestaat aan maaltijden, soepen, desserten ook kopen in de hutten tegen stevige prijzen, gezien die op dezelfde wijze dienen aangevoerd te worden als het hout om de hutten te verwarmen. De gevriesdroogde maaltijden zijn in de hutten ongeveer even duur als in de buitensportzaak in België. Die sleur je dus enkel mee in functie van de volgende hut waar je bevoorrading kan vinden. (www.svenskaturistforeningen.se).

Sami Highway:

Vroeger verplaatsten de Sami zich in de winter per langlaufski of rendierslede. Later kwam er de snowscooter. Je kapt gewoon een gang in het bos en je hebt in de winter een vrije doorgang. Resultaat was dat men alle zware transport in de winter deed en dat het in de zomer enkel om verplaatsing van personen ging. Occasioneel zag je al eens een terreinmotorfiets. Maar met de uitvinding van de Quad lijken zowat alle remmen los geslagen te zijn. Ik heb ze al zien gebruiken door jagers om een geschoten eland uit het bos te halen, waarbij de Quad nog eens voorzien was van kettingen rond de banden voor extra grip.

Als je die Quad dan ook nog eens gaat gebruiken op de Fjall, een vaak drassig en kwetsbaar terrein, dan is de erosieschade op lange termijn niet te overzien.

Nadeel is ook dat een dergelijke “Sami Highway” duidelijker zichtbaar is in het landschap dan een pad dat alleen maar in stand gehouden wordt door menselijk schoeisel. Op het ogenblik dat beiden samenvallen, is de wandelaar het slachtoffer.

Tochtbeschrijving:

Dag 1: Ammarnas – Aivak (19,4km  7u30’ + 500m -450m)

Wie Ammarnas binnenrijdt, ziet voor de brug een wegwijzer “Kungsledenparking 600m”. (GPS 101). Op het einde hiervan vind je een breed pad me wegwijzers, richting Aigertstugan (Kungsleden) en Aivak. Hogerop vind je een eerste afslag richting Aigertstugan en Kungsleden (GPS 102). De Kungsleden is mooi aangeduid met oranje markeringen op de bomen en een rood Andreaskruis voor het winterpad. Het pad naar Aivak is veel zwakker gemarkeerd. Bij het winterpad is het Andreaskruis niet rood geverfd, maar enkel voorzien van een reflecterend strip. Tussen de bomen vallen deze kruisen dan ook slecht op.

 

Nog hoger komt de Sami Highway van links bij het pad (GPS 103). Je dwarst een beekje en loopt vervolgens over de Sami Highway, tot deze een beetje naar links gaat en een vaag pad een bocht naar rechts maakt (GPS 104). Hier moet je dus echt goed opletten, want anders ga je zo de mist in, samen met de Sami Highway.

Hogerop vind je nog een splitsing (GPS 105), namelijk die tussen een winterpad (dat niet op de kaart voorkomt, maar aangeduid is met rood Andreaskruis) en een zomerpad en nog een afslag naar de Aigertstuga, die niet op de kaart voortkomt. Vanaf deze splitsing is het zomerpad naar Aivak aangeduid met de houten ongeverfde Andreaskruisen. Bij GPS 106 passeer je een brug, en bij GPS 107 vind je de splitsing die wel op de kaart zichtbar is tussen een winterpad met ongeverfde houten kruisen en een zomerpad met cairnes in de vorm van opstaande vlakke stenen. Dat is nodig, want met de vele sneeuw, dienen ze ook dan zichtbaar te zijn. Dit pad is weinig belopen. Je moet dus constant de sneeuw uit proberen, en hopen dat die het houdt.

Ongeveer halfweg kwam ik een Sami met lang grijs haar tegen. Hij leek op een soort Sjamaan. Hij had een oude Fjallraven rugzak bij. Hij sprak niet, maar liep straal langs me heen. Ik heb een tijdje zijn voetsporen kunnen volgen, maar plots waren die verdwenen. Voor die mensen is dat hun achtertuin. In de buurt van de Guonger neemt de hoeveelheid sneeuw toe en eenmaal op de pas tussen de berg van 1007m en de Aivaktjakke is de sneeuwbedekking bijna totaal.

De rivier die je hier moet dwarsen (GPS 110) heeft hier en daar nog oevers van sneeuw. De stroming is te sterk en het waterpeil net te hoog voor mijn combatshoes. En dus wordt het waden. Mogelijks is dit in normale omstandigheden geen probleem, maar een brug is waarschijnlijk wat te veel gevraagd voor een weinig belopen pad. Op de Kungsleden zou die er zeker liggen, zelfs voor minder 😦 .

Aan de overzijde is het zo goed als sneeuwvrij. Je stijgt licht en vervolgens daal je weer af richting meren. De brug tussen de meren (GPS 111), welke op de kaart staat aangegeven, zal je tevergeefs zoeken. De doorgang is zelfs met bergschoenen haalbaar omwille van aanwezige stenen in het water. Vervolgens klim je nog een beetje richting Jilkisaive om dan definitief af te dalen richting Aivak.

Eenmaal tussen de bomen vind je weer de houten Andreaskruisen. Het pad is zeer moeilijk te volgen. De grond is op bepaalde plaatsen zeer drassig, gezien hij bijna samenvalt met een beekje. Je vindt hier soorten varens, die ik hier nog niet eerder gezien  had. Vlak voor Aivak vind je een aantal houten stokken, alwaar zelfs het Andreaskruis ontbreekt. Goed opletten of de tracklog volgen, welke door mij werd opgenomen.

Aivak (510m) is een hutje met een inkom, een hoofdplaats met houtvuur, tafel en twee bedden, er is nog een klein slaapkamertje met een bed. In totaal zal je wel maar drie matrassen vinden, die niet al te proper zijn. De paardendekens ruiken stoffig. Aan het begin van het seizoen was er een houtvoorraadje. Verder vind je er een emmer om achter water te gaan. Je vind een droogtoilet achter een stal als je richting houten brugje loopt. Aanvankelijk was ik hier alleen. Na middernacht kwamen nog twee vissers toe.

Dag 2: Aivak –  Biellojaure (weg) (29km  10u30’ + 500m -400m)

Normale afstand tot Biellojaure hut: 21,5 km

Je verlaat Aivak en volgt de palen met Andraeskruisen. Je komt al snel aan de eerste brug (GPS 202). Vervolgens gaat het een beetje naar links en dan over de volgende brug. Vervolgens volgen eindeloze gangen door groen. In het eerste deel liggen niet veel planken. Verderop gaat het beter. Vlak voor de brug (GPS 203) gaat het zomerpad weg van het winterpad met houten Andreaskruisen. Het zomerpad is aangeduid met oranje ringen op bomen. De ringen zijn aan het vervagen zijn. Na de brug keert het zomerpad terug naar het winterpad bij GPS 204. Bij GPS 205 kom je opnieuw aan een brug. Bij GPS 206 kom je aan de boerderij Slatvik. Je moet je hier een weg banen door het kruid. Na de brug bij GPS 207 gaat het pad bergop. Het verloop van het pad is grillig en de houten palen met Andreaskruis zijn soms maar moeilijk zichtbaar. Goed opletten is hier de boodschap. Ook de afdaling van de helling is een smal pad in een soort richel. Bij GPS 208 vind je een poort in de draadomheining in de vorm van houten dwarsstokken, die je telkens moet opzijschuiven en terugleggen. Let op voor nagels op het einde van de stokken en splinters in het hout. De wandelaars geven kruisingen tussen zomer en winterpad aan.

Bij GPS 212 vind je opnieuw een brug. Vervolgens klim je naar een meer open stuk landschap. Bij GPS 214 vind je een kleine private Sami hut. Vanaf hier wat het pad maar flauwtjes aangeduid met zeer vage oranje verftekens. Vanaf GPS 215 vind je opnieuw een poort van het hiervoor beschreven type, in een draadomheining die niet op de kaart voortkomt. Deze poorten volgen zich snel op na elkaar op een manier die irritant is. Bij de laatste poort zijn ze er zelfs in geslaagd om nog een bijkomende draad te spannen, blijkbaar voor als wandelaars de poort open laten. Blijkbaar snapt men niet dat een dergelijke opeenvolging van poorten irritant is. Bovendien bestaan er types poorten die even effectief zijn, maar gebruiksvriendelijker voor de wandelaar.

Na ca. 8u kom je aan in Biellojaure. Naast een wegwijzer (GPS 224), vind je hier ook een schuilhut (GPS 225), zoals in Aivak, maar veel beter onderhouden. Er staan twee huizen in de buurt.

Biellojaure (482m) (4 bedden, fornuis op hout)

Overnachten kan hier in principe maar na telefonische afspraak bij Arne Eriksson tlf 0954.79988. Je kan hier ook terecht voor overvaarten over het meer.

Er is hier ook een pad dat terugkeert over de berg richting Aigertstugan.

Vanaf Biellojaure tot aan de afdaling naar de Servestugan heb je fenomenale vergezichten op de Norra Storfjallet, de berggroep nabij Hemavan. Bij helder weer en sneeuw op de flanken zorgt dit voor een onvergetelijk schouwspel.

Gezien het weer goed was en ik de afstand voor morgen wat kleiner wou maken, besloot ik door te lopen tot het andere eind van Biellojaure en daar een kampeerplaats te zoeken.

Vanaf de wegwijzer loop je richting meer, en vervolgens ga je evenwijdig met de oever in wijzerzin. Wanneer je voor je elektriciteitspalen ziet, ga je links door een poort van het type dat je reeds kent en vervolgens neem je een pad naar rechts aangeduid door palen met Andreaskruisen. Alzo loop je richting de bruggen bij GPS 228 & 229. Over de bruggen, volg je vrij probleemloos het pad, eerst vlak bij de oever, vervolgens verder af. Het stuk is wat saai. Na 2,5u en drie bruggen bereik je het begin van de weg aan Biellojaure. Hier vond ik een geschikt plekje om te kamperen net boven de weg (GPS 301).

Dag 3: Biellojaure (weg) – brug Njaljablieke (29km  9u + 600m -600m)

Normale afstand Biellojaure – Syterstugorna: 31,5km

Eerst loop je de weg af tot aan de “hoofdweg”. De hoofdweg volg je naar rechts tot aan het bord “N Fjallnas”. Je loopt tot de laatst weg naar rechts, op het hoogste punt van de hoofdweg. Deze zijweg heeft straatverlichting aan het begin. Er staat een blauw bord, waarvan de tekst volledig uitgebleekt is. Je volgt deze weg omhoog tot vlak voor het huis dat je vanaf de hoofdweg ziet. Hier sla je links af en vervolgens maar je een bocht naar rechts, waardoor je je weg verder zet in dezelfde richting. Hogerop gebeurt hetzelfde. Vlak voor je opnieuw een oprit opgaat, ga je op een tweesprong naar links, via een vagere weg. Hogerop vind je de houten palen met Andreaskruis. Op een tweede paal vind je een bordje “Privé”, maar dat heeft betrekking op de jacht. Je vind tevens een houten wegwijzer met: “Bangofjallet 10 km”

In principe volg je deze weg tot aan de afslag richting Syterstugorna. Afwijkingen hierop vind je enkel door de aanwezigheid van grote sneeuwvelden. Zoals eerder gezegd, was de dooi 2 tot 3 weken achter op het normale schema. Hoe het hier is in normale omstandigheden weet ik niet. Vermoedelijk iets beter. Deze weg is opnieuw een Sami Highway met alle kenmerken van dien: diepe geulen van modder, en als die te diep worden… dan maak je toch gewoon een nieuw pad… met je Quad :-(.

Bij GPS 309 vind je een grote rotsblok, waarachter je kan schuilen tegen de wind. Bij GPS 311 vind je het hoogste punt.

Na een kapotte brug (GPS 316) naast de weg, en een elektriciteitleiding over de weg, die verder gaat richting de Sami nederzetting Forsavan, vind je een leesbare wegwijzer (GPS 317) naar rechts met: “Syterstugorna 7km”.

Het pad is totaal niet gemarkeerd en in het begin liggen er zelfs totaal geen planken. Je loopt hier dus occasioneel te soppen door zompige grasvlakten. Als er niets anders te volgen is, dan volg je maar de modder. Opletten wel voor rendiersporen. J

Hoe dichter je bij de brug komt, hoe beter het pad en hoe meer planken er opduiken.

Bij GPS 319 komt het winterpad weer bij het zomerpad. Vlak voor de brug (GPS 320) vind je een kampeerplaats (GPS 319) op een hoogte.

Over de lange hangbrug vind je nog meer loopplanken. Je klimt tot net boven de bomenlijn, en dan volg je deze tot aan de hut. Ook opnieuw hier behoorlijk veel sneeuw tussen de bomen. Hoe is het hier in normale jaren?

Uiteindelijk loop je langs de rivier tot aan de hut. Na een laatste sneeuwveld dwarst je de hangbrug tot aan de hut (GPS 326).

Syterstugorna (700m) (open van ca24/06 tot ca05/09, 30 bedden, dagruimte, kleine winkel)

Normale afstand tot Tarnasjostugan: 14km.

Vanaf de hut neem je het pad naast de toiletten. Je klimt licht richting Stomklippan aan de voet van de Skiratjakke (GPS 328) en van daar daal je af richting bruggen in de Njaljablieke.

Bij GPS 330 krijg je opnieuw een splitsing tussen het winter- en zomerpad. Op een bepaald ogenblik zie je een wegwijzer  in het moerasland niet ver van het zomerpad staan. Het betreft een wegwijzer voor winters gebruik.

Vervolgens kom je aan de eerste van een serie bruggen. Het water is hier eerder ondiep en dus staan sommigen gewoon op palen. De meeste zijn echter hangbruggen. Tussen de tweede en derde brug vind je een klein eilandje (GPS 401) met meerdere kampeerplaatsen. Ook op de verdere eilandjes vind je nog ruim kampeerplaatsen.

Dag 4: brug Njaljablieke – brug Sevejukke (26km  9u + 500m -400m)

Het bruggencomplex van Njaljablieke levert mooie vergezichten op water en bergen.

Eenmaal langs het Tarnasjon levert het pad weinig problemen op. Bijna overal liggen er planken. Hier en daar zijn er nog een paar hiaten in het droge voeten parcours van de Kungsleden, maar daar wordt aan gewerkt. (Het hout ligt klaar. J)

Bij GPS 411 vind je ook een goede kampeerplaats.

Tarnasjostugorna (610m) ( open van ca22/06 tot ca05/09, 26 bedden, dagruimte, proviandverkoop, sauna aan het meer)

Normale afstand tot Servestugan: 15km.

Je verlaat de Sevestugan in westelijke richting. Het pad loopt samen met de een winterpad aangeduid met rode Andreaskruisen. Vooral de klim vond ik naar Kungsleden normen vrij modderig. Misschien heeft dit iets te maken met de late dooi.

Bij GPS 427 dwarst het winterpad het zomerpad. Bij GPS 428 bereik je een eerste hoogste punt. Vervolgens daal je af richting brug (GPS 430). En vervolgens gaat het terug omhoog richting zadel (GPS 431) naast de Servetjakke. Bij GPS 432 vind je een grote rotsblok waar je wat kan schuilen voor de wind. Vanaf hier vat je de definitieve afdaling af richting Servestugan. Na de brug (GPS 434) vind je twee kampeerplaatsen (GPS 435 & 436) langs een riviertje. Bij GPS 437 vind je een wegwijzer. Rechts over het brugje vind je de Servestugan.

Servestugan (700m) (open van ca24/06 tot ca05/09, 30 bedden, dagruimte)

Normale afstand tot Aigertstugan: 19km, tot Ammarnas 22km ( met ca 12km in te korten via boottaxi en 8km via taxi of autostop, maar reken niet te veel op dit laatste L).

Vanaf de hut loop je bergaf tot aan de splitsing (GPS 441). Naar links loop je richting Ammarnas rechtdoor daal je af richting hangbrug en het pad naar Aigertstugan en Biellojaure.

Aan de overzijde van de brug vond ik een goede kampeerplaats (GPS 501). Dichter bij de rivier is erg lawaaierig vanwege de stroomversnellingen onder de brug.

Dag 5: brug Sevejukke – Ammarnas (22km  7u + 100m -350m)

Gezien het ’s nachts geregend heeft en gezien de vele sneeuw die nog in de bergen ligt, besloot ik om het lage traject te nemen rechtstreeks naar Ammarnas.

Op weg naar de Aigertstugan moet je over vijf toppen van respectievelijk: 960m, een afdaling naar 840 en vervolgens een klim naar 1020m, 1099m, 1112m en 1040m om dan af te dalen naar de Aigertstugan op 750m. Een sportief traject dus dat leuk is bij goede weersomstandigheden, maar te mijden is bij slechte. Het blijft natuurlijk Kungsleden, waardoor je relatief zeker bent van een spoor in de sneeuw, in tegenstelling tot het traject naar Aivak of Biellojaure.

En dus daal je weer naar de brug af om dan op te klimmen naar de splitsing (GPS 441). Van daar gaat het bergaf. Het pad is vrij modderig. Vlak voor de afslag (GPS503) naar de boottaxi vind je plotseling weer planken (een commerciële samenzwering? L) Een overvaart over het meer kost (2012) 240 SEK of ca 26,5€. Indien je echter alleen bent, dien je voor twee personen te betalen.

En dus ben ik te voet verder gelopen richting brug 2. Vlak voor de brug (GPS505) vind je een splitsing richting Aike (GPS504) en een laatste afslag richting boottaxi. Vanaf de tweede brug wordt het pad heel wat beter met bijna een perfect plankentraject.

Onderweg passeer je meerdere dwarsende paden. Sommige komen van private hutten hogerop. De bredere exemplaren zijn geschikt voor sneeuwscooters en komen soms voor op de kaart in de vorm van een zware bolletjeslijn. Het pad zelf is aangeduid met het ongeverfde Andreaskruis. Er doen zich weinig problemen voor met de oriëntatie.

In Rodingsvik (GPS 512) vind je een hut, die toegankelijk is voor het publiek. Er is een tafel met stoelen en een bed, maar geen matras. Water vind je verderop in een beek (GPS 513).

Vanaf hier vind je nog een hele reeks kleine beekjes met kleine bruggetjes en heel veel houten loopplanken.

Aan de parking op het einde van de weg aan het Stor Tjultrasket vind je droogtoiletten,  vuilnisbakken en een halfopen schuilhut. Je kan hier een tentje opzetten. Op de parking vind je hoofdzakelijk auto’s van vissers, en die zijn niet happig om lifters een lift aan te bieden.

En dus gaat het te voet 8 relatief saaie kilometers langs de weg tot Ammarnas.

Eindconclusie:

Het weer was goed, de hoeveelheid sneeuw mooi, maar vermoeiend. Kungsleden is (zo goed als) perfect aangeduid en onderhouden. Buiten Kungsleden moet je beduidend meer op je hoede zijn qua oriëntatie. Wees toch maar wat voorzichtig met het water. Een filter voorkomt problemen.

Tracklog van de route verkrijgbaar op aanvraag

Skuleberget: de enige (en tegenwoordig veel te dure) kletterstijg in Zweden.

Op de heenreis stopte ik nogmaals in Skuleberget nationaal park.

Ruim 10 jaar geleden klom ik beide varianten van de  Via Ferrata.

Sinds 2005 wordt de Via Ferrata echter uitgebaat door twee gladde jongens, met een busisnessplan zo goed als spelen op de Lotto.

Reken hen het luttele bedrag van 300 SEK (33€) aan voor iets wat in de meeste Alpenlanden gratis is. Verhuur hen daarbij nog een Via Ferrataset waarvan je niet kan zien of er al op gevallen is en dus of ze nog veilig zijn. En bovendien verhuur je die ook nog aan ouders met kinderen, zonder je iets aan te trekken van de minimum gewichtseis van 45kg voor het veilig gebruik van diezelfde Via Ferrataset.

Het beginpunt van de Via Ferrata ligt op een 5-tal minuten lopen van de Naturum en staat goed aangeduid. De aanlooproute is gemarkeerd met witte cirkel met rode stip. Eerst is er een gedeelte met kabel. Verderop begint de feitelijke Via Ferrata met stiften en beugels.

Daar vind je ook het bord dat je in het Zweeds, Duits en Engels meedeelt dat je eerst dat je eerst een bedrag dient te betalen en tevens in het bezit moet zijn van een Via Ferrataset  en moet weten hoe die te gebruiken. Zoniet kan je beboet worden met een boete van 1000 SEK (110€). Wie bevoegd is om die boete te innen staat er niet bij.

De route zelf is volledig gezekerd door middel van een stalen leidkabel. Na een derde van de klim is er een splitsing. De linker route staat aangeduid als half-zwaar, De rechtse route als zwaar. Omdat ik geen ervaring had met de betrouwbaarheid van de quotering van dergelijke routes in Scandinavië, ben ik voorzichtigheidshalve langs de gemakkelijkste route gegaan.

Het te overwinnen hoogteverschil bedraagt ca 250m. Toen ik op de heenreis in de Naturum vroeg, hoe lang men over de klim deed, antwoordde men mij 2 tot 3 uur. Toen ik vroeg, hoe lang dit was voor een persoon met enige ervaring, antwoordde men 1 uur.

Ik zelf deed over de feitelijke klim, vanaf het inbindpunt tot het uitbindpunt, juist een half uur. Eigenlijk had ik het beter iets relaxter gedaan.

De route zelf zou ik naar Alpiene normen omschrijven als gemakkelijk, uiteraard voor mensen die dit reeds eerder gedaan hebben. De verticale stukken beperken zich tot ca 5m per deel, afgewisseld met schuine en horizontale verplaatsingen. Er zijn ook voldoende rustpunten ingebouwd. De voetsteunen zijn ruim voorradig. Echte goede handgrepen zijn er in verhouding minder gezien de rotsen zelf vrij egaal en glad zijn, zodat je bij wat minder goede voetsteunen op de kabel moet trekken. Echt frequent  moet dit echter niet. Op de moeilijke route zou dit volgens de ingewonnen info meer frequent nodig zijn.

Alhoewel de kabel nergens beschadigingen vertoont, kan je toch wel een paar handschoentjes gebruiken, vooral als je er zo hard tegenaan gaat als ik.

De rode route wordt aan geduid als zwaar en is dat ook. Daar waar de witte route door iedereen gedaan kan worden, vergt de rode route duidelijk wat klimervaring en een absoluut gebrek aan hoogtevrees. De route kan ook enkel geklommen worden wanneer de rotsen droog zijn, daar waar dit bij de witte route niet absoluut noodzakelijk is. De moeilijkheidsgraad van de route is groter doordat het aantal kunstmatige steunpunten tot een absoluut minimum beperkt werd en ook de natuurlijke steunpunten veel kleiner zijn. Op een horizontale traverse vond ik zo weinig steunpunten dat ik genoodzaakt was om de schoenen verticaal tegen de rotswand te plaatsen en mij aan de leidkabel te laten hangen en  zo te traverseren. Op dat punt heb je ruim 100m vrije wand onder je. De klimtijd bedraagt ruim 45’.

Gezien het gladde oppervlak van het gesteente is het aantal goede grepen eerder beperkt, waardoor men eerder geneigd is op de kabel te trekken. De diameter van de kabel is wel eerder klein (ca 6mm), waardoor dit wel belastend is voor de handen. Het gebruik van vingerloze zeil handschoenen kan nuttig zijn om deze te beschermen.

Aan het einde van de kabel klimt men verder naar de tophut, herkenbaar aan de vlaggenmast. Vandaar volgt men de blauwe verftekens terug naar de Naturum en de parking van Skuleberget. De afdaling via het normale pad vergt de nodige aandacht, gezien de gladheid van het gesteente. Voorzie anderhalf uur voor de volledige tocht.

De afdaling langs de gewone weg vind ik bijna gevaarlijker dan de klim langs de Via Ferrata. Hij is gezekerd met kettingen en hier  en daar zijn houten trappen aangebracht om de moeilijkste delen  te overbruggen. In het algemeen moet je dus tredzeker en vrij van hoogtevrees zijn om deze route goed te verteren.

Wie regelmatig in de Alpen komt kan dit nu dure uitje beter overslaan.