Verslag van een Voetsafari langs  de Kretenzische zuidkust

E4 Kreta (Griekenland).

1)Algemene info bij het reisverslag.

Streek: Kreta

Gebied: zuidkust

Periode: april 2005

Reisgezelschap: Solo (Initiator Bergwandelen)

Transport:

Goedkoop:

Heen- en terugreis met Virgin Express naar Athene Bij een vluchtprijs van 2 x 39 EUR komt dit neer op een feitelijke kostprijs van 157 EUR, luchthaven taksen, veiligheidstoeslag en brandstoftoeslag inbegrepen. Geboekt via het internet met kredietkaart. Komt daarbij: 2 x 2,70 EUR voor de express bus van de luchthaven naar Piraeus en 2 x 20,60 Euro voor de overzet naar Kreta met Anek lines.

Opgelet: Minoan kost ca 26,90 EUR voor hetzelfde traject. Of het sneller gaat weet ik niet en wat maakt twee uur uit op een overvaart van 9 uur. De afstand Piraeus – Iraklion bedraagt 320 km (GPS). De Kriti 1 vaart 40 km/h (GPS) en dus duurt de reis officieel 8 uur, maar met afmeren en aanleggen komt dat gauw op 9 uur.

Duurder maar sneller:

rechtstreekse chartervlucht Brussel – Iraklion of Chania: ca 400 EUR of meer afhankelijk van de periode.

Niet te vergeten: Elektrisch muggenapparaat en oordoppen.

Reizen kost:

Brandstof diesel: ca 0,90 EUR

Bier 50cl: 1,80 EUR

Wijn:50cl  2,50 … 4 EUR

Kamer (april): vanaf 15,00 EUR tot 25 EUR

Avondeten restaurant:

• Griekse salade: 2,5 tot 4,5 EUR
• Hoofdschotel (vlees): 5 tot 12 EUR
• Verse vis: 20 tot 40 EUR/kg
• Ontbijt: 3 tot 7 EUR

Winkel:

• brood: 0,60 tot 0,75 EUR (500g)
• salami worst 300g:4,50 EUR
• pot confituur: 1,80 tot 3,50 EUR
• 6 x 25 gr muesli repen: 2,25 tot 3,0 EU
• Philadelphia Cream cheese 200g: ca 2,0 EUR
• sinaasappelen: 0,5 tot 1,0 EUR/kg

Totaal reisbudget: 900 EUR

Betalingswijzen:

– Cash in kleine dorpen, dorpswinkels en rooms to rent (cash afhalen uit de biljettenautomaat (niet in de aller kleinste dorpen), duur met kredietkaart)

Reisliteratuur:

• Trotter Kreta
• Deltas Wandelgids Kreta
• E4 Kreta Conrad Stein Verlag Outdoor Handbuch
• Harms Verlag: kaarten Kreta West (1) en Oost (2)
• GR Wandelen 1996 nr 3: Variaties op de E4 in Kreta (Luc Defoort)

Internet:

• www.virginexpress.be
• www.minoan.gr (ferry)
• www.anek.gr (ferry)
• www.gnto.gr (Griekse toeristische dienst in het Engels)
• www.west-crete.com (info over wandelingen in West  Kreta)
• www.cretetravel.com (beperkte informatie over het E4 pad.)
• www.uk.digiserve.com/mentor/minoan (info in het Engels over
• archeologische vindplaatsen op Kreta)
• www.trekkings.be (reisverslag van de E4, gebaseerd op het boek)
• www.freizeitkarte-osm.de/   (bestond nog niet in 2005, maar is veel beter qua kaartmateriaal dan de kaarten van Harms Verlag.)
• www.conrad-stein-verlag.de/buecher-shop/e4-kreta-lefka-ori-und-lasithi/

Kreta E4 van Conrad Stein Verlag.

Beoordeling: goed voor algemene info, info over winkels (proviand), maar halve wanneer de route moeilijk te vinden was. In 2005 was er nog geen GPS ondersteuning. Heden is die er wel. www.conrad-stein-verlag.de/buecher-shop/e4-kreta-lefka-ori-und-lasithi/

Derde editie van 2017 met GPS. Kwaliteit? Van de www.freizeitkarte-osm.de/ ben je relatief zeker. Wie mijn bedenkingen bij de GPS-data van Conrad Stein wil kennen leest maar beter eens het verslag van de E1, ook op deze site.

2) Inleiding.

Het idee voor deze reis haalde ik uit een 10 jaar oud artikel in GR-wandelen van Luc Defoort. Ik hou van bergen, ik hou van tochten in lijn. Omwille van mijn werk kan ik niet zoveel vakantie krijgen in juli en augustus, wat de traditionele maanden zijn voor wandelingen in het hooggebergte. En dus moet ik op zoek gaan naar een alternatief dat zuidelijker is gelegen. Ik heb meerdere jaren rondgetrokken in Spanje op de wegen naar Santiago en gezien ik daar zowat alles gedaan heb, drong de zoektocht naar iets nieuws zich op.

De E4 in Kreta heeft twee verschillende karakters: enerzijds zijn er de trajecten langs de kust en in het laaggebergte, die je in principe het ganse jaar kunt belopen, maar bij voorkeur in voor- of najaar vanwege de zomerhitte. Anderzijds zijn er de bergtrajecten, die enkel in hoogzomer of vroeg najaar kunnen gelopen worden zonder gespecialiseerde sneeuwuitrusting. Los van dit gegeven van tijdstip, heeft Kreta geen bergwandeltraditie.

Dit heeft tot gevolg dat de wandelinfrastructuur beperkt is, en dat vooral voor de bergtrajecten, de logistiek zwaar is.

Bovendien is het heel erg moeilijk om als niet-Kretenzer aan de juiste informatie te komen. Wie de bergtrajecten van de E4 wil verkennen raad ik dan ook een formule aan met een volgterreinwagen, die je op afgesproken punten kan bevoorraden.

Ikzelf heb reeds een niercrisis achter de rug en ik neem op dat vak geen risico’s. Water weegt echter en maakt het totaalgewicht van je rugzak zwaarder. Ik heb jaren lang rondgetrokken in Scandinavië en kan in dergelijke streken veel zwaardere tochten aan, omdat zich daar het probleem van waterbevoorrading niet stelt. Bovendien heb je problemen met het opzetten van een tent en meerbepaald problemen om piketten in de harde en uitgedroogde grond te krijgen. Vandaar dat ik voor deze reis geopteerd heb voor overnachtingspunten onder een echt dak, meestal in de vorm van kamers bij particulieren of varianten daarop (Rooms for rent). Omdat ik niets gereserveerd had, heb ik voor noodgevallen een bivakzak meegenomen. De reisperiode die ik gekozen had situeert zich vlak voor het begin van het feitelijke toeristische seizoen. Toch heb ik de bivakzak niet nodig gehad.

Ik persoonlijk zou nooit naar Griekenland of Kreta gaan in een ander seizoen dan de lente. Enerzijds heb je de charme van de bloei, anderzijds de minder grote hitte en de lagere prijzen voor overnachtingen. Enige feitelijk nadelen: geen rechtstreekse chartervluchten en het feit dat sommige hotelaccommodatie nog gesloten is.

Waarom moet je wel naar Kreta gaan:

Een combinatie van cultuur en natuur en vooral de geuren van de lentebloei en kruiden, die wij meestal associëren met barbecue.

Waarom moet je niet naar Kreta gaan:

Het is er relatief duur. Wie enkel op zoek is naar een strandvakantie is beter af in Spanje. Wie op zoek is naar goede wandelinfrastructuur en goede hotelaccommodatie is beter en goedkoper af in Oostenrijk. Als je het objectief bekijkt heeft Kreta een grote handicap in de verhouding prijs/kwaliteit en dat is iets waar de Grieken geen zich op hebben. Ik heb het dan vooral over voedingshygiëne en afwerkingsgraad van de hotelaccommodatie. Maar toch vind ik Kreta en vooral het zuidwestelijk deel als ontdekkingsreis zeer de moeite waard.

Dag 0: de heenreis

De vlucht Brussel Athene met VirginExpress vertrok om 06.40 uur.

De vlucht zelf werd via het internet geboekt (www.virginexpress.be) met behulp van een kredietkaart. Je krijgt een reservatienummer dat je afdrukt, en met dit nummer kan je je aanbieden bij de incheckbalie, waar je je instapkaart in ontvangst neemt. Bij de reservatie kan je kiezen voor een gereserveerde plaats (5 EUR extra) of een plaats met extra-beenruimte (10 EUR extra). Als je zoals ik vliegt buiten het seizoen en zoekt naar de vluchten met de laagste kostprijs is dit een overbodige uitgave, omdat het vliegtuig vermoedelijk toch niet vol zal zitten en je desnoods nog zelf een plaats kan kiezen eenmaal het vliegtuig in de lucht is.

Afhankelijk van het ogenblik van de dag vraagt VirginExpress dat je je 1 tot 2 uur op voorhand aanbiedt bij de check-in balie. Indien je niet een half uur op voorhand in de vertrekhal aanwezig bent, kan men je in principe weigeren als passagier. Hou rekening met de duur van de check-in, vooral als je nog moet bijbetalen voor overgewicht (zie reisvoorwaarden en tarieven op de site). (in mijn geval slechts 10 minuten) Bovendien is er nog de verplaatsing naar de vertrekpier en de veiligheidscontrole, die ook wat tijd in beslag neemt. De feitelijke instapcontrole voor het vliegtuig opende om 06.10 uur en sloot af om 06.40 uur . Het vliegtuig vertrok om 06.50 uur.

VirginExpress is een low-budget maatschappij. Alles wat je tijdens de vlucht wenst aan eten of drank is tegen betaling (3 EUR voor een broodje, 2 EUR voor een grote koffie, enz…) De vlucht zelf verliep probleemloos.

Je komt 3u20 later aan in Athene (afhankelijk van de wind en de wachttijden). De zomertijd in Griekenland loopt gelijk met onze wintertijd. Je komt dus om 10.00 uur aan in Athene, terwijl het daar reeds 11.00 uur is. De terugvlucht vertrekt om 11.40 uur Griekse tijd en je komt om 14.00 uur Belgische tijd aan in Brussel.

Vanaf de pier volg je de bordjes met logo van een koffer of ‘Luggage’ naar de bagagehal, alwaar je een monitor vindt die je meedeelt op welke band en om welk uur je bagage op de band zal komen. In ons geval was er maar een wachttijd van 10 minuten. Athene is dan ook een veel kleinere luchthaven dan Zaventem.

Buiten de aankomsthal vind je rechts de haltes van de expresbussen die van de luchthaven naar Athene gaan. Je herkent ze aan de letter X voorafgegaan aan een getal beginnend met 9. Bus X96 gaat rechtstreeks naar Piraeus. Bus X94 gaat naar het Syntagma plein. Een kaartje kost 2,90 EUR en koop je aan het loket, vlak bij de bushaltes. Volgens de uitleg in het Engels is het geldig gedurende 24-uur na de eerste afstempeling in de bus, voor één rit op de Express bus en gedurende 24 uur onbeperkt op gewone bussen en stadsmetro. Een metrokaartje vanaf de luchthaven kost 6 EUR voor 24 uur en 10 EUR voor 48 uur met een eventuele retour naar de luchthaven.

Gezien ikzelf nog niet vertrouwd was met Athene en Piraeus, nam ik de X96 rechtstreeks naar de haven van Piraeus. De rit duurde 1u20 en er wordt gereden op zij Grieks. Indien een chauffeur van De Lijn  bij ons op dezelfde manier zou rijden, zou hij snel zij C4 krijgen. De flitscameras aan verkeerslichten zijn nog onbekend in Athene en dus negeert men zowel snelheidsbeperkingen als rode lichten, met als gevolg dat het Griekse verkeer de grootste mortaliteit van West-Europa heeft. Ook helmen worden maar zelden gedragen door zowel brom- als motorfietsers.

De eindhalte van bus X96 ligt aan Gate 8 in de haven van Piraeus, op een soort schiereilandje achter een parkje met een treinwagon. Je vind hier een kiosk met drank en junk-food. Een warenhuis vind je achter het appartementsgebouw met de Johnny Walker reclame over de volledige voorgevel van het gebouw.

Als je met de rug naar Gate 8 naar de drukke weg langs de haven loopt, deze dwarst en dan naar links loopt, vind je het officiële agentschap van Anek Lines. Hier kocht ik mijn ticket voor 20,60 EUR. ongeveer elke café‚ in de buurt van gate 8 verkoopt ook tickets. Ik heb niet nagevraagd, wat het daar kost. Vanaf het agentschap, loop je in tegenwijzerzin rond het dok tot je aan Gate 3 komt. Overdag is er ook een gratis havenpendelbus, maar hoe frequent die rijdt is mij onbekend.

Vlak bij Gate 3 vind je ook een kiosk van Anek, waar je vanaf 2 uur voor de afvaart tickets kan kopen. De boot naar Iraklion (GRCE40001) vertrekt om 20.00 uur, die naar Rethymno om 20.30 uur en die naar Chania om 21.00 uur. Alles staat goed aangeduid op de achtersteven van de schepen, boven de loopbruggen. Vanaf 2 uur voor het vertrek mag je aan boord.

Als dekpassagier wordt je verwezen naar de kamer met Pullman- zetels. Daar zijn bagagerekken waar je je bagage kan achterlaten. Bagagekluizen zouden hier zeker wenselijk zijn, vooral omdat men je met rugzak buitenkijkt in de bars en restaurants. Als je alleen bent, levert dat dus problemen op.

In de zaal met de Pullman-zetels, staat zoals gebruikelijk een TV te spelen met groot lawaai. Op de heenreis was de zaal verdeeld in een rokers en niet-rokers deel.

Gedurende de heenreis werd dit deel echter ingenomen door een gevangenentransport. Dit ging gepaard met veel lawaai en veel politioneel wapenvertoon. En dus gingen we maar op zoek naar een min of meer rustig hoekje, maar die zijn er niet echt. In een kajuit kan je het licht doven, daar waar bijna alle andere ruimten oververlicht zijn, maar de trillingen van de motor blijven overal voelbaar.

De prijzen in het restaurant zijn normaal te noemen, daar waar die in de luchthaven van Athene duur zijn. Voor wie rookt zijn er in Griekenland zaken te doen. De sigaretten, zelfs van bekende merken zijn er maar half zo duur als in België.

Dag 1: Kastelli – Kambos

(23,2km – 9u30)

Omstreeks 05.30 uur kom je aan in Souda (GRCE4002) op 8 km van Chania. Bij aankomst van de boot staan de bussen naar Chania klaar om je aan boord te nemen. Je komt aan in het Busstation van Chania (GRCE4003), vanwaar je alle richtingen uitkan. Ikzelf nam de bus naar Kissamos Kastelli van 08.30 uur. het ticket kost 3,70 EUR en de rit neemt ongeveer een uur in beslag. Ik liet me afzetten aan het kruispunt met de weg naar Polyriana (GRCE40101).

Ik loop tot aan de volgende straat (GRCE40101A) en vind hier vage aanduidingen van F1 met een blauw gele markering. De F1 vindt je ook terug op de kaart van Harms Verlag. Verwacht echter niet dezelfde kwaliteit van markeringen als de GR in België. Hier staan enkel markeringen als het echt niet anders kan. Volg het asfalt dat de helling opklimt tot het asfalt naar rechts gaat en terug lijkt te dalen. Hier ga je rechtdoor via een grindweg.

Wanneer de grindweg naar links gaat, ga je rechtdoor via een slechtere weg. Via een paar huizen bereik je terug het asfalt. Hier ga je rechtdoor. Aan het einde van de dorp vind je een bankje onder een boom. Bij een splitsing van een weg in rode aarde naar links, ga je rechtdoor via een weg in licht grijze grind, die rechtsom in de heuvelflank loopt.

Aan een kerkje ga je links. Een teken vind je op de muur links van de kerk (GRCE40101D). Je blijft de weg volgen tot je op de eerste tekens van de E4 stoot. Loop naar links tot je aan een vrijstaande verlaten gebouw komt, dat waarschijnlijk de oude school was (GRCE40102) . Vanaf hier zit je op wandeling 2 uit Deltas  Wandegids Kreta, een vertaling van de gelijknamige gids van Bruckmann Verlag, Munchen.

Je loopt naar rechts via het dalend asfalt en vervolgens via een elektriciteitsleiding tot aan een pompstation (GRCE40103). Ook hier vind je blauw gele markeringen. Vanaf hier loop je via een pad rechts van de rivier tot een boogbrug, waar je van kant wisselt.

Wanner je een boomstam over de bijna droge rivier ziet, dien je terug van kant te wisselen. Wanneer je huizen opmerkt en je wil naar Kambos, daal je niet af terug naar de rivier zoals in de beschrijving, maar loop je via een smal pad en vervolgens via de ‘achtertuinen’ van een paar meestal verlaten huizen naar het asfalt (GRCE40104). Je blijft het asfalt volgen tot aan een kerkje (GRCE40105). Hier ga je rechtdoor via een grindweg. Je vindt hier terug blauw gele markeringen en klimt tot een reeks nieuwe windmolens op een kam (GRCE40106). Je daalt af via een nieuwe weg naar links tot deze terug klimt.

Via de tweede dalende weg naar links. Via twee poorten in betonijzer aan splitsing naar links., dalen tot dal. Hier vind je weer blauw gele markeringen tot de asfaltweg in het gehucht Berpathiana. Hier loop je naar links via het asfalt tot het begin van Kambos. Het eerste gebouw is restaurant en hotel. Lefteris Hartzoulakis, vermeld in de Trotter Kreta (GRCE40107). Ik betaalde er 20 EUR voor een kamer met luidruchtige douche.

Avondeten 13 EUR, Ontbijt 6 EUR.

Opgelet: moeder kan slecht tellen (niet met opzet).

Er is nog een tweede overnachtingsmogelijkheid iets verder in het dorp langs dezelfde weg naar Elafonisi

Dag 2: Kambos . Elafonisi (22,5km – 6u)

Vanuit Kambos volg je de weg naar Elafonisi in dalende lijn. Op het punt waar hij terug gaat stijgen, sla je rechts af en loop jevia een grindweg richting kust. Er is geel blauwe markering. Op een bepaald ogenblik neem je een weg naar links in rode steenslag. Deze daalt iets steiler en komt dan terug bij de weg waar je oorspronkelijk op liep. Je daalt tot zeeniveau en komt aan een kapel (GRCE40208). Je loopt verder langs het water. De weg draait landinwaarts. Je klimt niet terug omhoog naar de weg waar je vandaan komt, maar slaat rechts af en stijgt tot een 50-tal meter boven de zeespiegel. Je loopt langs de kustlijn op een afstand van de zee.  Hier merk je al dat de stafkaart van Harms Verlag niet overeenstemt met de werkelijkheid. De weg van Kambos naar de kust staat aangegeven als geasfalteerd, maar is het niet.

Bovendien zijn er twee varianten langs elke kant van de vallei één.

Een eind voor Playa kom je op asfalt. Je volgt dit asfalt en slalomt door het dorp. Je passeert 2 tavernen en  op een T-splitsing vlak voor het water, ga je naar links. (niet aangeduid, maar logisch.)

Je loopt tussen twee kort aangelijnde honden, die fungeren als een Kretenzische variant van het veerooster en volgt verder de kustlijn. Je passeert een paar huizen van Livadia en dan draait de weg landinwaarts. Bij een splitsing aan het dorp sla je rechts af, weg van het dorp. Aan een volgende splitsing (GRCE40209) loop je schuin links in de richting van een dam van wat later een spaarbekken zal blijken te zijn, die de serres van water voorziet. Je klimt tot aan het spaarbekken en loopt er dan voorlangs.

Aan het einde vind je een aangename plek met een paar zeldzame bomen en dus schaduw. Een ideale plek voor de maaltijd. Vervolgens daal je af naar de weg tussen Kambos en Elafonisi. Je kan ofwel snel naar de weg door de droge bedding ofwel volg je de rechter oever tot aan de kust en sla je links af om het asfalt te bereiken (GRCE40210). Het asfalt volg je in zuidelijke richting. Je passeert een gesloten (?) primitieve drankgelegenheid vlak langs de weg.

In Moni Hissokalitissas zijn er 3 eet- en slaapgelegenheden.

Het klooster zelf heb ik niet bezocht. Het was siesta en ik had er gisteren een zware dag op zitten.

Ik ben dan ook niet de geel blauwe markeringen blijven volgen, maar ben langs de weg naar Elafonisi gelopen. Er was nog maar één taverne met kamers open, namelijk die vlak bij het strand. (GRCE40211)

Aanvankelijk vroeg men 30 EUR voor de kamer. Afgedongen naar 25 EUR. Kamer was blijkbaar langere tijd niet gebruikt. De badkamer was erg zanderig en de toiletpot lekte op de vloer van de badkamer. Ik heb dit laatste gemeld en men zou dit herstellen.

Avondmaaltijd met 1/2 L wijn: 13 EUR. Opgelet, de huiswijn heeft een zware harssmaak, niet echt mijn ding.

Uitgebreid ontbijt: 7 EUR (6 zonder koffie)

Dag 3: Elafonisi-Paleochora (19,1km-7u)

Loop naar de kustlijn en ga in oostelijke richting, langs de onofficiële staanplaatsen van een aantal caravans op het strand. Voorbij de laatste caravan, aan het begin van de rotsen vind je een zwart gele paal met mogelijks een ruitvormig bordje met opschrift E4.

Het bordje zelf geeft bij benadering de te volgen richting aan.

Iemand die niet dringend naar de oogarts moet, zou normaal gezien in open landschap steeds een volgende paal moeten zien staan. Het is wel zo dat zeker in het eerste deel het pad niet in rechte lijn van de ene naar de andere paal loopt. Het pad slalomt tussen de rotsen en het vraagt wat ervaring om steeds de gemakkelijkste weg te vinden. Er zijn tussen de palen geelzwarte verftekens en kleine stapels stenen (cairnes) die het feitelijk te volgen pad aangeven. Soms vind men ook nog oude rode verfstippen, die de vroeger markering waren, maar die worden niet meer in stand gehouden.

Opgelet: wanneer je een eerste droge rivierbedding bereikt, moet je door deze bedding omhoog klauteren. Dit staat niet zo echtgoed aangeduid. Het bordje met E4 wijst landinwaarts, maar het valt niet echt goed op. Via licht klauterwerk geraak je terug uit de  kloof (GRCE40312) en loop je vervolgens in de flank via een veel gemakkelijker pad verder in oostelijke richting. Vervolgens daalt het pad weer tot zeeniveau en dan volgt een stuk dat op en af gaat, dicht bij de klippen. De E4 klimt naar een witte stip, die je van ver reeds ziet. Het blijkt een kleine kapel te zijn, tussen plasticafval en geiten (GRCE40313), maar het landschap als geheel is wel schitterend. Vanaf de kapel klim je naar een graad en vervolgens daal je terug af naar een beschermd strand, waar zelfs bij een stevige wind weinig golfslag staat omwille van  rotsen die wat verder in zee staan en die als golfbreker fungeren. Wie niet te veel pleisters op zijn voeten heeft kan hier eventueel een verfrissende duik in zee nemen.

Bij het verlaten van het strand moet je wat opletten. Je gaat niet verder vlak langs de sluitrotsen van het strand, maar een paar meter daarvoor landinwaarts tussen het struikgewas, dat vlak tegen het strand vrij hoog is. Eenmaal je het vertrekpunt gevonden hebt, gaat het verder probleemloos. Je klimt schuin in de flank tussen de geiten omhoog tot aan een kaap.

Boven vind je een jeepweg, die je kan volgen tot hij in een boog naar links draait richting een moderne kapel. Het feitelijke pad loop net onder deze jeepweg en daalt vanaf de genoemde bocht vrij steil af richting strand. Eenmaal op het strand moet je nog over een rotsblok klimmen tot aan een volgend strand met een zomerse drankgelegenheid en parking. Vanaf hier vind je eerst en grindweg, vervolgens slecht asfalt en dan uiteindelijk echt asfalt tussen plastic serres. Je volgt de weg in oostelijke richting tot Paleochora. Omstreeks 14.20 uur rijdt er een bus richting Paleochora. Ik vond zoals gebruikelijk geen enkele aanduiding van een uurregeling van de bus. Dat hoor je in Griekenland gewoon te weten.

Onderweg passeer je een aantal eet- en drankgelegenheden waar de plaatselijke bevolking en arbeiders in de serres komen eten en drinken.

In Paleochora zelf had ik wat moeite om een aanvaardbare overnachtingsgelegenheid te vinden. Rooms Blue Sky (vermeld inTrotter) ligt in het centrum, maar toch rustig ziet er  zeer verzorgd uit, maar was nog niet open wegens schilderwerkzaamheden. Er is een bel, die verbinding geeft met de woning van de eigenares, vlak aan de ingang van het gebouw.

Uiteindelijk ben ik terechtgekomen in (GRCE40314) hotel Poseidon, waar ik een goede kamer vond voor 16 EUR. De kamer heeft eigen douche en toilet en airco, maar die heb je nog niet nodig in deze tijd van het jaar. Let op: indien het restaurant open is, vraagt een kamer die ver genoeg naar achteren ligt, anders zou je te maken kunnen hebben met lawaai van het restaurant. De Griekse bouwwijze maakt dat gebouwen erg gehorig zijn.

Eten deed ik in Taverne Aproperida, gelegen op de weg in de richting van de camping. Geen toeristen, wel een kaart in het Engels. Ik betaalde 10,10 EUR voor een mixed grill, friet, grote Griekse salade, brood en 2 glazen wijn. Goedkoop en goed, één van de betere adressen op mijn tocht.

Dag 4: Paleochora – Sougia (14,7km -5u)

Via de straat naar de Camping (eerste straat in de langsrichting,niet onmiddellijk langs de zee, gezien vanaf de havenkant. loop je richting camping. Voorbij de camping vind je een splitsing. De stijgende weg gaat naar Anidri. Je volgt de weg die wat daalt naar een betonplaat over een beek en blijft verder langs deze grindweg langs het strand lopen tot je een eerste eenzame zwart gele paal ziet staan. Je blijft de jeepweg volgen tot je ongeveer 200m voor de kaap een pad ziet stijgen in de flank. (GRCE40415).

Je loopt in een richel van de kaap en bereikt een jeepweg langs de andere kant, die je volgt in dalende richting tot de eerste haarspeldbocht. Hier ga je rechtdoor en daal je via een pad terug naar de lager gelegen jeepweg, die je volgt tot een volgend strand. Als je wil kan je dit klimmetje dus overslaan. Op de ‘parking’ van het volgende strand vind je opnieuw een zwart gele paal die los tegen de stam van wat struiken staat. (GRCE40416)

Als je hier naar links gaat, kom je in een kloof naar het dorp Anidri (GRCE40417) .

Dit betekent 45 min en 800m stijgen en 30 min en even veel meters terug dalen. De wandeling op zichzelf is het zeker waard, maar gezien het nog vrij lastige verdere programma, is het misschien beter alleen een kijkje te nemen in de eerste paar honderd meter van de kloof.

De E4 gaat door het poortje om het vee tegen te houden tot het einde van het strand. (GRCE40418). Vervolgens gaat probleemloos verder tot je opnieuw een klim aanvangt (GRCE40419).

Boven vind je een jeepweg, die je volgt in oostelijke richting, tot je op een soort kruispunt (GRCE40420)rechtdoor gaat via een vaag pad dat de nodige aandacht vraagt om het te volgen. Eenmaal je goed begint te dalen naar Lissos, vergemakkelijkt de oriëntatie weer. In het dal zelf is de oriëntatie terug niet erg gemakkelijk. Je moet naar links, via een kapel en de antieke site van Lissos. Het poort van het terrein stond open, en dus kon je vrij in en uit. Neem een kijkje in het bad zelf, naar de mozaïek op de vloer. Het bad zelf is enkel afgespannen met een touw.

Wanneer je de site verlaat via de poort, ga je naar links tot een hoek in de omheining. Hier vind je 5m hoger een geel-zwarte paal (GRCE40421) die het begin van het historische pad aangeeft. Via het pad klim je door de geitenkeutels naar boven. Vervolgens gaat het over een hoogvlakte. Je zakt langzaam tussen de bomen en daalt vervolgens steil af in de kloof zelf. In de kloof vind je enkel wat cairnes en rode stippen. Hier vind je ook de Drakenarondskelk, een bloem met zwarte stamper en paarse kelk met een lengte van soms 20 cm op een groen plant met witte stippen, die vermoedelijk vrij kortstondig bloeit  in deze periode. Verder langs de kust tussen Agia Roumeli en Loutro zal je er nog meer zien. De kloof eindigt aan de haven van Sougia. Je loopt via de grindweg naar het dorp zelf en via en straat van strandterrassen met nadrukkelijke lokkers van obers of eigenaars bereik je de droge rivierbedding. Langs de rivierbedding overnachtte ik in et Pension Paradiso (GRCE40422). Ik betaalde 20 EUR voor een kamer met sanitair in de tuin, langs de straatzijde.

Nadeel: in de buitengevel zit een gat zonder muggenrooster, waardoor je kan rekenen op nachtelijk bezoek indien je geen elektrisch muggenapparaat meeneemt. Het metalen dak zou in de zomer problemen kunnen opleveren met de warmte. Van lawaai heb je er geen last. De eigenares spreekt Duits.

Ik at in het eerste restaurant met een mooi overdekt terras, in de hoofdstraat die landinwaarts gaat, gelegen tegenover een bar.

De mevrouw die bedient blijkt een volslanke blonde vrouw van Nederlandse origine te zijn. Ik at er Griekse salade (3 EUR), lamsragout in olijfolie (6 EUR), 1/4 rode huiswijn (1,5 EUR) en 0,50 EUR voor brood en bestek, samen 12 EUR.

De bus vertrekt ’s ochtend om 07.00 uur richting Chania. De boot vertrekt om 10.00 uur enkel bij goed weer richting Agia Roumeli

Om 09.00 uur kan men je in het tweede restaurant vanaf de haven vertellen of de boot vaart. Je kan er tevens reeds je ticket kopen, maar dit kan ook in de kiosk vlak bij de haven, vlak voor het vertrek.

Normaal was het mijn bedoeling om vanuit Sougia via de kloof van Agia Irini naar Omalos te gaan en van daar terug te keren via de Samariakloof naar Agia Roumeli (beide wandelingen beschreven in Deltas Wandelgids Kreta (wandeling 5 & 6)). Maar gezien ik door omstandigheden mijn reis diende te vervroegen en de Samariakloof nog niet toegankelijk bleek te zijn, diende ik mijn plannen te wijzigen.

Bedenkingen op basis van het kaartmateriaal beschikbaar in  2020:

Ook voor het deel van Sougia naar Agia Roumeli was de toenmalig beschikbare informatie in vergelijking tot wat er in 2020 beschikbaar is, beperkt.

Volgens de in 2005 beschikbare informatie, werd er een wandeltijd van 12 uur opgegeven. Onderweg is er geen enkele overnachtingsmogelijkheid, behalve de eigen tent, en water zou er enkel te vinden geweest zijn in Mavri.

In 2005 heb het eerste stukje verkend van deze tocht en het vraagt reeds heel wat zoekwerk om het begin van het pad te vinden.

De bedoeling is dat je op de schouder van de berg terechtkomt oostelijk van Sougia. Hiervoor volg je de weg langs de rivier landinwaarts, dat er een jeepspoor door de bedding gaat. Vanaf hier klim je steeds richting kust en de bedoelde schouder. Dit gaat steeds via jeepwegen. Soms moet je door een veepoort. Een eerste geel/zwarte paal vind je aan een splitsing met een vage weg die naar een boerderij leidt. Deze poort is op slot en je neemt de weg die in een boog rond de boerderij gaat en die je ziet klimmen in de flank.

Bij een veepoort hoger op de weg die je we vrij kan, openen en sluiten, vind je een tweede geel/zwarte paal. Je blijft klimmen tot je boven op de schouder komt, vlak boven zee. Negeer de jeepweg die meer landinwaarts klimt in de flank. Boven op de schouder loopt de weg dood en gaat hij over in een pad met cairnes dat daalt terug richting zeeniveau. De verdere verkenning heb ik in 2005 niet aangedurfd wegens het ontbreken van degelijke informatie.

In het kader van de opfrissing van deze website in 2020, heb ik de toenmalige beschikbare GPS-data omgezet naar het niveau beschikbaar in 2020.

Op basis van het kaartmateriaal dat heden vrij beschikbaar is via www.freizeitkarte-osm.de/ kan je het volledige traject terugvinden. De afstand bedraagt 18,8km met een hoogteverschil van ca 1650m zowel in klim als afdaling, wat het pad toch best pittig maakt. Volgens de huidige kaart zouden er drie waterbevoorradingspunten zijn waarvan een (GRCE40422K) in de buurt van de Agios Nikolaos kerk en 2 in de buurt van de stranden Sentoni (GRCE40422L)en Domata (GRCE40422P).

Maar als de Samaria kloof open is, loont een omweg via Omalos uiteraard het meest.

Dag 5V1: Sougia – Omalos (18,7km -ca.8u)

De E4 volgt dan een route door de Agia Irini Kloof. Je verlaat Sougi via de enige asfaltweg door de vallaei omhoog langs de rivier. Bij  GPS  GRCE40422AI01 verlaat je hem voor een een pad langs de rivier, die je dwarst bij GPS GRCE40422AI02. Je keert terug naar de weg vlak  voor een stortplaats , na nogmaals de rivier gedwarst te hebben. Vlak voor de asfaltweg de rivier dwarst, verlaat je hem opnieuw via een pad (GRCE40422AI05) en blijf je op dezelfde oever. Hogerop dwars je opnieuw de rivier en bereik je het asfalt van een lokale weg naar een kerk (GRCE40422AI08). Je vervolgt verder tot aan een kleine parkeerplaats  en een bar aan het begin van het pad (GRCE40422AI10) door de Agia Irini Kloof. Onderweg vind je 2 toiletten en 2 waterpunten nabij picknickplaatsen. Bij een Kasteelruine (GRCE40422AI15), verlaat je de kloof via de Fughi Kloof.  Aan GPS GRCE40422AI16 vervoeg je een ander pad en keer je langzaam terug  naar de weg (GRCE40422AI18) naar Omalos (GRCE40422S11).

Je vindt er het:

Neos Omalos Hotel (GRCE40422S12):

Booking

Prijzen vanaf 28€ zonder ontbijt (6€) en avondmaal (13,5€) of picknick (4,5€).

To Ellinikon (GRCE40422S14):

www.booking.com

Prijzen: ca 31€

Dag 5V2: Omalos – Agia Roumeli

(18,9km -ca.8u)

Vanuit Omalos loop je ongeveer 5km beropwaarts naar de ingang van de Samaria Kloof. Groot voordeel van te overnachten in Omalos is dat je voor de grote stroom bustoeristen uit Chania en omgeving aan de kloof bent en dat je die in alle rust kan bezoeken.

De Samaria kloof is nog meer dan de Agia Irina Kloof uitgerust voor horden toeristen, dit door middel van toiletten, waterpunten en picknickplaatsen. Deze zijn allen terug te vinden op de www.freizeitkarte-osm.de/ en in de coördinatenlijst op het einde van dit verslag.

De meeste bustoeristen verlaten Agia Roumeli nog dezelfde dag met de boot en vervolgens met de bus terug naar de grote hotels in de buurt van Chania.

’s Avond is Agia Roumeli dus relatief doods, en dat betreur je niet als serieuze trekker. 😉

Vervolg verslag 2005:

Dag 5: Sougia-Agia Roumeli – Aradenakloof (11,3km 4u)

Toen ik ’s ochtend naar buiten keek was de zeespiegel beduidend kalmer dan de dagen voordien. Om 09.00 uur kreeg ik het verlossend antwoord dat de boot na twee dagen niet gevaren te hebben, terug kwam.

Net voor mijn vertrek kocht ik nog brood in de dorpswinkel.

Omstreeks 10.00 uur vertrekt de boot richting Agia Roumeli, alwaar hij omstreek 10.40 uur aankwam. De prijs voor het ticket bedroeg 3,70 EUR. Tot Hora Sfakion is dit 7,40 EUR.

De boot bleef zowat een uur liggen in Agia Roumeli, tot net voor de komst van de boot uit Hora Sfakion.

Vanaf de bootsteiger loop je in oostelijke richting langs de weg voor de restaurants tot aan een geel/zwarte paal (GRCE40523).

Het grootste probleem vormt hier het oversteken van de rivier, die uit de Samariakloof komt en die vlak bij de monding deels gekanaliseerd is. Ik volgde de weg richting kloof, tot er een afslag richting rivierbedding is. Negeer de tweede stenen boogbrug, want indien je daar oversteekt, moet je heel erg steil tegen de wand opklimmen. Traverseren langs de wand gaat niet.

Steek dus de eerst arm over en volg de grindbedding tot het einde van de stapelplaats voor afvalcontainers. Daar vind je rode stippen die een pad aangeven. Ik ben met een sprongetje met droge voeten over de rivier geraakt.

Klim tot boven op de oever en merkt twee geel/zwarte palen op.

Loop in de richting van de tweede. Een eindje verder vind je de eerste geel/zwarte verftekekens (GRCE40524).

De verdere oriëntatie tot het begin van de Aradhenakloof was probleemloos.

Het eerste deel is fysiek wel vrij lastig, gezien je of over keien of over mul zand loopt.

Aan het kerkje van Agios Pavlos is er een zomerrestaurant, waar ik de eigenaar druk in de weer zag om alles in orde te krijgen voor het zomerseizoen. Er zijn tevens een paar kamers.

Vanaf het kerkje volgt een tamelijk lange klim tot tussen de bomen, waarna het pad redelijk op dezelfde hoogte blijft tot de splitsing naar Agios Ioannis. Alles staat goed aangeduid met houten bordjes. De oriëntatie blijft probleemloos tot de Aradhenakloof.

Aldaar vind je wat primitieve kamers en restaurant (GRCE40525). Er is geen elektriciteit en het water word alleen verwarmt door de  zonnestralen op de zwarte tanks.

Er zijn  nog geen zonnepanelen. Licht is er met petroleumlampen voor de kamers en gaslampen op het terras. Breng een kleine zaklamp mee voor ’s nachts.

Als er geen groepen verblijven is de kaart heel beperkt.

kamer (18 EUR), 0,5 L wijn (2,5 EUR), Griekse salade (3,5 EUR), omelet (2,5 EUR), besteken brood (0,60 EUR), 1,5L mineraalwater (1 EUR) (leidingwater is zout) Samen: 28,10 EUR.

Dag 6: Aradenakloof – Anopoliskloof – Hora Sfakion (14,1 km -5u)

De afdaling naar de Aradenakloof kan zowel via het pad achter de geel/zwarte paal als via de trap aan het terras van het restaurant.

De kloof zelf is mooi en niet al te moeilijk. Je bent zowat 2u30′ onderweg tot op de brug  over de kloof. In de kloof zelf moet je vooral goed opletten op de cairnes en de rode verfstippen bij het naderen van hindernissen in de kloofbodem. Laat je niet misleiden door geitenpaadjes. Om een hindernis te omzeilen dien je nooit meer dan een paar hoogtemeters te winnen en dan keer je terug naar de rivierbedding.

De bron waarvan sprake in de beschrijving in Deltas wandelgids, heb ik niet gezien. Misschien wordt het water opgevangen door de plastic darmen in het begin van de kloof.

Halfweg de kloof is er een pad (GRCE40625A) aangeduid naar Livaniana met blauwe markeringen.

Bij het punt waar er een ladder zichtbaar is tegen de rots, is de kloof afgesloten en wordt je via de rechter oever en dus de linker flank bij het stijgen omgeleid rond deze hindernis. Het moet heel wat moeite gekost hebben om dit pad aan te leggen.

Naar de reden kan men enkel maar raden, maar vermoedelijk zal het wel iets te zien hebben met de kans op steenslag. Na het hoogste punt op de omleiding, dien je weer een stukje af te dalen. Wat verder kan je de brug over de kloof zien. Als je hier plotseling gedonder hoort, wil dit enkel zeggen dat er een auto over de brug rijdt. Het betreft namelijk een stalen brug met een wegdek in houten dwarsliggers, wat heel wat lawaai veroorzaakt als er een auto over rijdt.

400m voorbij de brug is er een splitsing (GRCE40626) tussen een pad dat naar links en een dat naar rechts gaat. Langs de linker kant betreft het een oude stenen weg waarlangs je de klim kan aanvatten tot de kloofrand. Boven vind je een hek en een bord met de aanduiding Aradenakloof. Loop vandaar naar de witte kapel. Aldaar vind je een nieuwe asfaltweg die je volgt tot de hoofdweg. Je gaat naar links tot over de brug. Hier vind je een kiosk met een paar picknicktafels. De kiosk was gesloten op een zondag in april. Openingsuren onbekend.

Je volgt het asfalt voorbij de brug en komt aan een nieuw geasfalteerde weg naar Livaniana. Deze afslag negeer je en je gaat verder tot de plaats waar de hoofdweg een haakse bocht naar links maakt en je een muur opmerkt van gestapelde stenen (GRCE40626A).

Nota 2020:

Volgens de kaart www.freizeitkarte-osm.de/ is er een pad dat vanuit de kloof naar rechts rechtstreeks naar de hoofdweg en het punt (GRCE40626A) gaat.

Hier ga je via een jeepweg of het pad voorlangs de muur tot bij een kruispunt. Hier is de stenen bestrating van de Dorische weg goed zichtbaar. Je loopt verder tot de jeepweg doodloopt op een weide en de Dorische weg links van de weide verder gaat. Wanneer je nogmaals aan een afsluiting komt, moet je naar links. Je komt snel op asfalt. Op de hoofdweg ga je naar rechts (GRCE40629) tot de centrale plaats van het dorp Anapolis. Hier zijn verschillende cafés, waar je ook iets kan eten. Er is ook een overnachtings-mogelijkheid, een bakker en een kleine dorpswinkel.

Je volgt het asfalt tot je ronde de zendmast bent gegaan. Bij de eerste haarspeldbocht (GRCE40630) daal je via een brokkelig pad met sporen van een Dorische weg af tot aan een pomphuis en dan tot aan een weg. Op deze weg ge je kort naar links tot bij een kruispunt aan een lange grijze stal en hier neem je de meest dalende weg. Je passeert een tweede pompstation en aan het derde pompstation (GRCE40631) neem je een dalend pad  met cairnes. Eerst loop je op de rechter oever, dan op de linker om uiteindelijk af te dalen in de bedding zelf. Dit is het moeilijkste deel, waar je best wat ervaring hebt met klauterwerk. Het gaat hier om door water gladgepolierde kolkkamers, die weinig steun geven voor handen of voeten. Op een bepaald punt diende ik mijn rugzak aan mijn wandelstok te laten zakken en mijzelf vervolgens een aantal meter naar beneden te laten schuiven. In de alpen zou men hier snel een paar stalen beugels in de wand plaatsen, maar niet op Kreta. Dit is geen terrein voor angstige types, vooral niet als je alleen bent.

Bij de samenkomst van een zijkloof, begint op de linker oever een Dorische weg tot het einde van de kloof. Je daalt af in de Lingiaskloof.

De gemakkelijkste oplossing is nu in zuidelijke richting de kloof uit te lopen tot aan het asfalt en dit te volgen naar links in oostelijke richting tot Hora Sfakion. Als je de beschrijving van Deltas wandelgids wil volgen, dien je tegen de flank (GRCE40632) op te klimmen tot je op de Dorische weg geraakt. Je klimt omhoog tot je boven op een jeepweg geraakt. Daar werd ik opgepikt door een (vermoedelijk) minderjarige chauffeur die daar wat met pappa’s dure 4 x 4 Nissan Navaro aan het spelen was. Met een rotvaart  naar beneden en dan via het asfalt Naar Hora Sfakion. Als verzachtende omstandigheid kan ik alleen maar aanhalen dat er in een gat van 350 inwoners buiten het seizoen niet veel te beleven valt voor de jeugd dan wat rond te toeren met pappa’s 4 x 4.

In het steegje schuin omhoog aan restaurant Samaria vind je Hotel Stavris (GRCE40633).

18 EUR voor kamer met zeezicht, douche, balkon op de tweede verdieping. Voor het gebruik van de airco wordt 4 EUR aangerekend, maar dat is niet nodig in deze tijd van het jaar. Aan de rotonde is een geldautomaat die alle krediet en Maestrokaarten aanvaardt.

Restaurant Samaria: bestek en brood (0, 50 EUR), 1/4 L rode huiswijn (2,50 EUR), Griekse salade (3,50 EUR), ‘Chefs Nest’ (spaghetti met rundstoofvlees, kaas en groenten en  champignons in een nestje (5,90 EUR) samen 11,10 EUR.

Dag 7: Hora Sfakion – Imbros – Kommitades – Frangokastello (16,4km 5u)

Om 07.30 uur vertrekt de bus naar Chania. Een ticket naar Imbros kost 2 EUR. De bus stopt aan een bord Imbros 8km, tussen twee tavernes. Het is nog vroeg en we stappen met drie Vlamingen uit.

De twee anderen hebben voor vandaag een minder zwaar programma en dus gaan ze nog ontbijten. Ik neem het stukje asfalt tussen de twee tavernen dat snel overgaat in grind en daal zo af naar de dalbodem van de Imbrosvallei (GRCE40734).

Zowat 300m verder staat er een tolhuisje waar er in het seizoen een ontvanger van de gemeente zit. De 2 EUR (volgens de gids) is de tocht zeker waard, maar aangezien ik buiten het seizoen loop is er niemand om het geld in ontvangst te nemen.

Opgelet:als je moet betalen, spaar dan zeker goed je ticket, want halfweg de kloof is er een controlepost, waar de steigers hun tolgeld moeten betalen. Ook daar is er niemand aan te treffen.

Het smalste punt van de kloof meet 1,6m. De kloof zelf is relatief gemakkelijker te belopen dan een Aradenakloof en zeker dan een Anapoliskloof, gezien er door de Imbroskloof veel stukken Dorische weg lopen. Vroeger was dit namelijk de enige toegangsweg tot Hora Sfakion. In de lente vind je in de kloof een prachtige plantengroei, vooral van planten die tegen de rotswand groeien.

Omstreeks 11.00 uur kom ik de eerste steigers tegen die daar door toeristenbussen gedropt zijn. Daaronder zijn een aantal Britten van ca. 70 jaar met veel te dikke jassen. Hoe ver die denken te geraken is mij een raadsel. En zelfs als ze boven geraken, hoe zullen ze terug in Komitades geraken. In Komitades aan het einde van de kloof tref je een ergerlijke toeristenkermis van taxi’s en restaurants, waar de bussen hun slachtoffers droppen op een veel te laat uur. Als je je dan ook nog eens laat verleiden om iets te drinken, vat je de klim van 600m veel te laat aan

(De in de Deltas Wandelgids Kreta vermelde 250m (grafiekje) is absoluut fout. In de tekst wordt Imbros gesitueerd op 780m, wat overeenkomt met de stafkaart Komitades ligt op ca. 150 à 200m en dus blijft er ca. 600m over.)

Op het asfalt ga je naar links (GRCE40735) en volg je de weg door de dorpen Vrakas, Vouvas, Nomikiana en Agios Nektarios tot aan een tankstation. (GRCE40736) Daar ga je naar links naar Frangokastello tot aan het kasteel. Je passeert heel veel hotels en appartementen, die meestal nog niet open zijn. Uiteindelijk kon ik terecht net voorbij het kasteel in Taverna Orthi Anaio.

Ik betaalde 15 EUR voor een kamer met kleine badkamer en mogelijke airco. Wat huiselijke geluiden van een klein kind. Ik betaalde verder 3,5 EUR voor tonijn salade, 3,5 EUR voor een Griekse salade, 5,5 EUR  voor ‘Mixed Greek’, 2 EUR voor 1/2 L huiswijn, 0,30 EUR voor bestek en brood. Samen 29,80 EUR.

 

Dag 8: Frangokastello – Koraka – Plakias (23,6km 4u30)

Vanaf de taverne loop je terug naar het kasteel en daar naar rechts in zuidoostelijke richting tot het volgende kruispunt. Hier ga je terug naar rechts (GRCE40837).

Na een kleine kilometer, waar de weg een bocht naar links maakt en begint te stijgen, ga je schuin rechts via een asfaltweg met de aanduidingen ‘Lakki Beach’ ‘Rooms Galini’ & ‘Rooms Zoras’.

Negeer zowel de afslag naar Galini als Zoras en loop bij deze laatste rechtdoor via een grindweg (GRCE40838). Bij een volgend kruispunt bij bosjes is er een splitsing tussen een grijze en een rode grindweg. Ik nam de grijze. Voor zover ik kon zien komen beiden weer samen en loop je langs de kloofrand tot aan een grindweg met diepe geulen, die in een haarspeldbocht naar links het dal ingaat en afdaalt tot de dalbodem.

Je gaat over het beekje en passeert langs een kapel (GRCE40839).

Ikzelf nam hier de weg langs het strand, maar ik vermoed dat je ook via de weg achterlangs het gele huis boven de kapel kan. De weg langs het strand vervaagt langzaam. Aan het einde van het strand vind je een pad dat naast een afsluiting naar een kleine kaap klimt. Je vindt hier een pad met vage rode stippen. Via de GPS punten GRCE40840, GRCE40841 en GRCE40842 kom je na goed opgelet te hebben op voetstappen en rode verfstippen aan in poortje in betonvlechtwerk in de tuin van een taverne. Via de tuin loop je naar de weg (GRCE40843).

Je volgt de weg in oostelijke richting. Wanneer het asfalt naar links gaat, zie je een steil  klimmende weg in beton met aanduiding ‘Acropolis, 1,4km’. Wanneer je op hoogte bent, (GRCE40844), negeer je de dalende weg naar de haven. Langs deze weg blijf je lopen tot je de Apparments Acropolis ziet, gelegen op een kaap.

Negeer de afslag naar de kapel (GRCE40845). Negeer ook de afslag naar links, een steil klimmende weg (GRCE40846). Op de hoogte van de kaap (GRCE40847) loop je naar de einde van de kaap met zicht op Plakias (GRCE40848). Je blijft de weg volgen in de flank.

Wanneer de weg draait in de riviervallei, blijken er problemen te zijn met de wand die afbrokkelt en de weg verspert voor voertuigen. Op de koop toe blijkt er ook geen brug meer te zijn om de rivier te dwarsen (GRCE40849). Via wat rotsen, klauter je door de beek naar de overzijde. Daar da je verder tot het asfalt (GRCE40850). Vervolgens ga je drie maal rechts via GPS GRCE40851 en GRCE40852 bereik je terug de zee bij GPS GRCE40853.

Langs de weg gaat het naar Plakias.

Ik nam mijn intrek in Rooms Despinas (GRCE40854). Ze zijn wat oud en gehorig en vlak bij zee, dus met zeegeluid. De studio’s boven zijn hun vraagprijs voor één persoon van 30 EUR niet waard. De kamer beneden heb ik afgedongen tot 15 EUR. (trap- en vloer geluiden, typisch voor de Griekse bouwwijze)

Nota: bij voldoende concurrentie ding je steeds af. Hotel Lamon en de post vind je op 200m voorbij de brug over de rivier langs de zeeboulevard. De studio’s Castello en Aphrodite vermeld in Trotter liggen op het einde  van de straat met de post naar links. Naast Aphrodite was er een bouwwerf die wel af zal zijn in 2006 en dus nog meer concurrentie op de markt van kamers en studio’s.

Er zijn twee bankautomaten die alle gebruikelijke kaarten aanvaarden, één aan het gemeentehuis, één naast de autoverhuur op de weg naar Rethimno.

Ik nam de maaltijd in een restaurant op het einde van de straat voorbij de overdekte strandterrassen, die ook naar de ‘Jeugdherberg’ leidt.

Griekse Salade 3,3 EUR, mixed grill 7,5 EUR, 1/2 L huiswijn 3,5 EUR bestek en brood 0,50 EUR, samen 14,8 EUR.

Dag 9: Plakias – Preveli – Agios Pavlos (24,9km 8u)

Je verlaat Plakias via de weg naar Rethimno. Na 2 km vind je de eerste aanduiding naar het klooster van Preveli (GPS 55). Je negeert alle afslagen naar het strand van O. Damnoni. Je loopt door Lefkogia, waar je meerdere plaatsen die kamers aanbieden vindt. Tevens is er een kleine supermarkt en de gebruikelijke tavernes..

Vervolgens passeer je de afslag naar Gianiou (GRCE40956) en vervolgens vind je de afslag naar Moni Preveli (GRCE40957). Vanaf hier wordt de weg eindelijk rustig. Je volgt de weg tot je de Venetiaanse Boogbrug ziet (GRCE40958). Je steekt hier het water over en je volgt  de  grindweg langs het water. Je passeert een tweede boogbrug en blijft de weg volgen tot de resten van een klooster, waarvan alleen een kapel nog recht staat. (GRCE40959).

Hier verlaat je de weg en loopt via en vaag pad naast een weide, dat daalt naar een beek (GRCE40960). Je dwarst de beek en blijft het pad volgen zo dicht mogelijk bij de rivier.

Opgelet: dicht laag struikgewas: lange broek en stevige schoenen zijn aan te raden.

Je blijft het pad volgen tot het hoogste punt boven het strand van Preveli (GRCE40961). Opletten in de afdaling op cairnes en de rode verfstippen. Via GPS GRCE40962 afdalen tot een breder pad, dat goed zichtbaar is vanuit de hoogte. Op de brede weg (GRCE40963) naar echts voor wie naar het strand van Preveli wil. Leuk strand met palmbomen en riet langs  de rivier, goed voor een maaltijdpauze (in de lente, als je hier zo goed als alleen bent).

Waterfietsverhuur en een drankgelegenheid langs de overzijde van de rivier.

Je keert terug langs dezelfde brede weg en passeert een strand met 2 restaurants.

Je volgt de jeepweg langs het strand tot je 2 villa’s en een huisje passeert. Hier draait de weg landinwaarts en komt via een grote boog op het asfalt bij een serre (GRCE40964).

Je kan hier via het strand, maar dat is moeilijk. Beter ga je via de weg naar links naar het strand van Agia Fotia met overnachtingsmogelijkheid. (GRCE40965).

Vanaf hier kan je over het strand lopen tot de betonweg (GRCE40966), aan het begin van het strand van Triopetra.

Aan het asfalt van Triopetra (GRCE40967) vind je een taverne en kamers. De tweede taverne met kamers was reeds open. Je verlaat het asfalt en vervolgt langs het strand tot halverwege de eindrods van het strand. Hier neem je een steigend pad omhoog tot het einde van de rots, alwaar je een grindweg in zuidwestelijke richting volgt. 500m verder bereik je asfalt, alwaar je naar rechts gaat. Je zet de afdaling in en negeert een afslag naar rechts en een naar links. Je vervolgt bergaf tot aan een taverne hoog aan het strand (GRCE40971). Via de trap van de taverne daal je af tot het strand.

Blijf langs het strand lopen en negeer de stijgende grindweg. Je gaat door de beek op het strand en loopt verder langs de kust. Het nu volgende strand is voldoende rustig voor nudisten. Je loopt langs het strand tot vlak voor een grot. Hier vind je een stijgend pad (GRCE40973) door mul zand tot een kaap tussen twee stranden. Je traverseert op hoogte boven een tweede strand. Hier is er een stijgende grindweg tot aan het asfalt. Ik daal af tot pension ‘Livikon’ (GRCE40974).

Kamer met balkon, douche en airco 20 EUR Kotelet 6 EUR, Griekse salade 4 EUR, 1/2 L rode wijn 2 EUR, bestek 0,50 EUR. Samen 32,50 EUR (niet echt goedkoop, maar ver van alles).

Dag 10: Agios Pavlos – Agia Galini (14,6 km 6u)

In 2005 diende ik dit traject af te leggen op basis van de onvolledige  en onjuiste papieren kaart van Harms Verlag: kaarten Kreta West (1) en Oost (2), wat redelijk problematisch verlopen is. Ik droomde toen ervan om dit gebied eens te overvliegen om de juiste weg te vinden.

In 2020 is deze droom uitgekomen maar met behulp van satelieten en moderne GPS-kaarten van www.freizeitkarte-osm.de/ .

Op dit traject tref je ook geen serres aan, waardoor er geen echt druk verkeer is van pick-up trucks. Hier komen enkel imkers en geitenhoeders. Je hebt dus weinig kans om onderweg aan iemand de weg te vragen. Gebruik van een degelijke GPS is dus geen overbodige luxe voor dit traject.

Vanaf het pension ‘Livikon’ (GRCE40974) keer je terug naar de hoofdweg, alwaar je naar links omhoog gaat. Je negeert de eerst grindweg naar rechts en vervolgt omhoog tot je een soort zadel bereikt met een kruispunt van asfaltwegen (GRCE41075). Hier ga je naar rechts. Na 3,5km eindigt het asfalt aan een tweesprong van grindwegen (GRCE41076). Je gaat naar rechts. 50m verder negeer je een sterk dalende  weg naar het strand Prasonesi. 500m verder (GRCE41077) negeer je een tweede dalande weg naar de Agios Markos kerk. De weg klimt naar een hoogte van 100m en vervoegt een weg diueie van links komt. Na 1,2km negeer je opnieuw een dalende weg en 500m verder nog eens. 50m verder (GRCE41078) negeer je een sterk stijgende slechte weg. Je vervolgt op min of meer gelijke hoogte tot de weg opnieuw een asfaltlaag krijgt bij GPS GRCE40979.

Na 2km bereik je een tweesprong (GRCE41080), alwaar je de grindweg naar links omhoog neemt tot aan een kerkje, alwaar je weer op het asfalt uitkomt, dat je bergop volgt. Je negeert een grindweg links en rechts en na 700m  bereik je een soort tweesprong (GRCE41083) met een grindweg, alwaar je deze naar rechts neemt. Je negeert drie dalende zijwegen tot de weg na een bocht naar rechts zelf de afdaling inzet. Bij GPS GRCE41084 bereik je opnieuw een tweesprong, alwaar je naar links gaat. Na 1,5km bereik je na een haakse bocht opnieuw een tweesprong (GRCE41085), alwaar je naar rechts gaat. Je daalt door het stadje Agia Galene tot bijna op zeeniveau af. Ik nam mijn intrek in Hotel Hariklia (Trotter) (GRCE41095). De uitbaatster is geen Deense, maar een Belgische die getrouwd is met een Kretenzer. Je mag bij aankomst aan de bel trekken. Kamer 20 EUR, sanitair.

Er is een bakkerij achteraan in het dorp, weg van de haven en de hoofdweg dicht bij het ‘busstation’. Je vindt hier tevens een bankautomaat en een ‘supermarkt’.

Restaurant ‘La strada’ (GRCE41094) in een klein steegje tegenover het steegje waar de in de Trotter vermelde restaurants liggen. Maar het is er beduidend goedkoper dan in de andere restaurants en toch zeer verzorgd.

Mixed grill (6 EUR), Griekse salade (3,5 EUR), 1/2 liter huiswijn (2 EUR), bestek en brood (0,5 EUR) samen 12,0 EUR.

Dag 11: Agia Galini – Timbaki – Agia Triada Festos -Sivas (21,2km 8u)

Je daalt af tot zeeniveau via de haven of via de achterafstraatjes aan de overzijde van de ‘grote weg’ tegenover het hotel. Je kan de rivier oversteken via een voetgangersbrug (GRCE41196). Je loopt via een tegelpad tussen het strand en de Horeca naar het begin van het asfalt. Hier neem je de steenslagpiste in oostelijke richting. Aanvankelijk is de piste nog behoorlijk, maar dit verslechtert met het toenemen van de erosie. Het gesteente betreft hier een soort samengedrukt zand met keien, dat zeer gevoelig is voor erosie, en dat uit zich in het landschap. De erosie ontstaat door wind, water en voetstappen.

Bij een eerste erosiegeul door water, kan je nog vrij vlot afdalen in de geul, maar er weer uit geraken vergt meer inzicht.

Je kan ook door de geul naar het strand en de weg verder weer oppikken.

Bij een geul met als eindpunt GPS  GRCE41197 moet je in elk geval afdalen, want als je dan verdergaat, kom je in het ‘Sperrgebiet’, aangeduid met een afsluiting in verregaande staat van ontbinding.

Op week dagen hoor je geluiden van bulldozers boven je. Door de vergaande erosie gaat het pad helemaal verloren en wordt verder traverseren in de wand echt gevaarlijk. En dus daal je door de laatste goede geul af naar het strand en blijf je dit volgen tot de eerste serres van Kokkinos Pirgos.

Wanneer de rotswand verdwijnt, vind je asfalt bij punt GPS GRCE41198. Het nu volgende deel is integraal asfalt tot Sivas. Je volgt het asfalt in oostelijke richting en gaat steeds rechtdoor. Je komt in het centrum van Kokkinos Pirgos, waar men het verbouwen van groenten tracht te combineren met wat strandtoerisme en appartementen. Je blijft verder doorlopen in dezelfde richting en komt op de weg 97. Je gaat schuin rechts richting Timbaki. In Timbaki is het zeer druk. Je vindt er alle soorten winkels en op het einde van het dorp zelfs een heuse Intermarché met parking en winkelkarretjes.

Buiten de bebouwde kom neem je de tweede geasfalteerde weg naar rechts (GRCE41198A), met aanduiding Agia Triada. Je gaat over een stinkende beek, gezien hier resten van vermoedelijk olijven gestort worden, wat een enorme gistingsgeur tot gevolg heeft.

Voorbij de rivier vind je naar links een klimmende gebetoneerde piste die naar de parking (GRCE41199) van de archeologische site Agia Triada leidt. Van de redactie van de Trotter krijgt dit 3 sterren. Verwacht geen spectaculaire beelden. Je moet met de uitleg in de hand gericht kijken. Op de site vind je ook het kerkje van Agios Jorgos met vervaagde fresco’s. De site is landschappelijk zeer mooi gelegen. Het toegangsgeld bedraagt 3 EUR en een combiticket met Festos (4 EUR) bedraagt 6 EUR. Agia Triada is niet open op maandag. Een goede plek voor de maaltijd onder de bomen met zicht op de site.

Terug naar de parking loop je in oostelijke richting via het licht stijgend en dan dalend asfalt naar de weg Vori – Matala (GRCE41100A).Hier ga je naar links naar de toegang tot de site van Festos.

Ook Festos krijgt in de Trotter drie sterren. Hier staan nog iets meer stenen op elkaar, wat het op het eerste zich aantrekkelijker maakt. Een groot deel van de site is echter afgesloten en andere kwetsbare delen bevinden zich onder de gekende plastic golfplaten op metalen steunen. Aan de ingang kreeg ik een folder die de site wat overzichtelijker maakt. Mijn rugzak kon ik onder toezicht laten van de man die de toegangstickets verkoopt. Bij mijn terugkeer was er daar ook nog een Colombiaans studente en zo ontstond er een interessante conversatie over het leven in de verschillende landen van afkomst. Uiteindelijk werd de fles Raki bovengehaald, werd er een citroen van de boom geplukt, geschild, zout op gestrooid (en eventueel azijn) en werd de raki gedronken, samen met een hapje citroen. P.S.: de grote citroenen zijn niet zo zuur als diegene die bij ons in de winkel verkrijgbaar zijn, en zijn dus best aangenaam om eten.

Gesterkt door een borrel vatten wij het laatste deel van onze toch voor vandaag aan.

Je moet hier een stukje terug in de richting waar je vandaan kwam, tot GPS GRCE41100.

Je passeert een ouder kerk die lelijk is omwille van het traliewerk dat er rond staat. Je loopt verder in de richting van Matala en passeert langs het mooie kerkje Agios Pavlos, gelegen op een kerkhof. Het kerkje is bovendien open. Je blijft dezelfde weg in zuidelijke richting volgen tot je op een kruispunt een brede straat dwarst en via een smal straatje naast een gebouw rechtdoor gaat richting Sivas en Moni Odigitias.

Wat verder komt er nog een weg bij van links, zonder enige aanduiding en je blijft verdergaan in dezelfde richting. Je komt aan in het dorp, waar verassend veel overnachtingsmogelijkheid is. Ik liet mij leiden door de bordjes naar de Villa Kunterbund (GRCE41101), gelegen aan de rand van het dorp in de richting van Moni Odigitrias. De naam is afkomstig uit de boeken van Pippi Langkous en de ‘ornamenten’ in de truin doen dan ook wat kitscherig aan. Ik kreeg een kamer in het nieuwe gedeelte. Afgedongen tot 20 EUR. kamer met drie beden, kleine badkamer, nieuwe bedspreien en oude lakens, geen airco, balkon. Overdag zijn er wat geluiden van de zonnepanelen op het dak.

Je kan hier ook ontbijten, wat ik niet gedaan heb, gezien ik vroeg wou aanzetten voor de klim naar boven. Voor het avondmaal liep ik richting dorp en ging binnen in het eerste restaurant vanuit de richting van Villa Kunterbund, namelijk Vafis Aposperida (GRCE41101A). Hier ben ik waarschijnlijk het best gediend geweest van mijn hele reis in Kreta.

‘Chefs salad’ (zeer groot) (3 EUR), gebakken konijn (4,5 EUR), 1/2L huiswijn (1,5 EUR), bestek en brood (afgerond naar boven: 1 EUR) samen 10 EUR.

Dag 12: Sivas – Kali Limenes – Lendas (31,1km 8u30)

Vandaag zijn er weinig problemen met oriëntatie, gezien alles netjes aangeduid staat, behalve op een plaats. Vanaf Villa Kunterbund neem je de stijgende weg tot het dorp Listaros. In het dorp staat op een gevel een wegwijzer geschilderd, waaruit je kan opmaken dat het 4km is tot Moni Odigitrias (5km volgens de kaart).

De weg blijft stijgen  en je passeert een mooi gelegen kapel, vanwaar je een zeer mooi uitzicht hebt op de Mesara vlakte. Je klimt verder via het asfalt tot het klooster zelf (GRCE41202). De kloosters die ik zag op Kreta vielen mij in het algemeen wat tegen. Alleen de ligging is hier desolaat. Op het einde van het asfalt neem je de dalende grindweg, richting Kali Limenes. Je daalt af tot de rivierbedding en vervolgens stijgt de weg terug tot aan een huis (GRCE41203) Hier is de splitsing Kali Limenes links (op weg wijzer met gekraste pijl) en rechts naar de kapel van Agios Nikolaos. Je klimt langzaam tot de pas (GRCE41204).

Ik was hier in de week voor het Orthodoxe Pasen en dus werden er massaal schapen en geiten verzameld voor transport naar het slachthuis.

Vanop de pas zijn er twee wegen. Die naar links is waarschijnlijk diegene die op de kaart aangeduid is, maar hij is afgesloten voor autoverkeer gezien er rotsblokken op de weg liggen. Het traject is niet volledig te overzien, waardoor ik geen uitsluitsel kan geven over deze weg. De nieuwe weg gaat naar rechts en komt uit in Kali Limenes zelf. De afdaling is hier probleemloos. Je passeert het punt GPS GRCE41205 en daalt verder af naar links tot zeeniveau in Kali Limenens (GRCE41206). Het ganse dorp ruikt naar petroleum vanwege het bunkeringstation voor schepen op het eiland tegenover het dorp.

Je volgt het asfalt tot de splitsing (GRCE41207) richting Mires (stijgend) en Platia Peramata, onderlangs de asfaltweg, voorlangs een taberna, via een bocht in grind en vervolgens afwisselend beton en asfalt tot een paar vakantiehotels.

De route stijgt en daalt meer en gaat ook meer landinwaarts voor kloven dan je zou denken op basis van de kaart. De wegwijzers geven 10 tot 12 km op vanuit Kali Limenenes tot Platia Peramata en dat is heel wat meer dan op de kaart. De historische site Lassaia is zichtbaar vanop de weg en betreft de fundering van een huis(?).

Na een afdaling landinwaarts naar huizen en serres (GRCE41208) is er een splitsing zonder aanduiding. Links (stijgend) gaat vermoedelijk naar Pigedakia. Rechts (dalend) gaat naar een volgende splitsing (GRCE41209) met een blauw bord met witte pijl naar links, waar je de pijl volgt en kort maar brut stijgt tot een pas (GRCE41210) en vervolgens afdaalt tot het feitelijke dorp Platia Peramata. Dit is echt een landbouwdorp met 2 tavernes.

Tegenover de tavernes stond een oplegger met wanden in zijldoek, waarbij de kleine vrachtwagens en pick-up trucks met de achterzijde tegen de flank van de oplegger kwamen gereden en de kisten en dozen met groenten met de hand werden overgeladen en gestouwd op de oplegger voor transport naar de veiling.

De eigenaar van de taverne Acrogiali was duidelijk niet voorzien op gekke toeristen zoals ik en sprak dan ook zo goed als geen Engels, maar de dochter was thuis en die werd uit haar bed (12.00u) getrommeld om als tolk te fungeren. Na wat onderhandelen werd er een menu samengesteld  van Griekse salade (3 EUR) en omelet met hesp en aardappelen (3 EUR) waarbij de eieren in de taverne ernaast werden gehaald 0,5 EUR voor bestek en brood en 0,6 EUR voor 1,5 L mineraal water.

Na de maaltijd liep ik terug landinwaarts tot het begin van het asfalt (GRCE41211).

Je volgt dit een beetje tot dit landinwaarts gaat richting Agii Deka en neemt dan de stijgende weg langs de kust richting Lendas (GRCE41212) ( 12 tot 14 km afhankelijk van welk bordje je wil geloven) Je passeert GPS GRCE41213.

Opnieuw veel stijgen en dalen, vooral rond de kaap tussen de baaien van Kali Limenes en Diskos (GRCE41214).

Aan een splitsing zie je een bord dat nog 5 km aangeeft tot Lendas. Op zicht lijkt het korter, maar de weg passeert nog een aantal vakantie hotels langs de kust vlak voor de kaap van Lendas en moet dan nog volledig landinwaarts om uiteindelijk bij Lendas zelf aan te komen. Op dit deel kwam ik een vijftal jeepsafari toeristen tegen, sommigen met een Suzuki Jeep, anderen met een Daewoo Athos.

Wie van de golfslag houdt, zoekt onderdak in Rooms Kostoula, de verste taverne tegen de kaap, nadeel: snel in de schaduw. Ikzelf liet me aanspreken op het dorpsplein door Rent Rooms Eva, naast Rent Rooms Nikis (GRCE41215), vlak tegen de ‘parking en bushalte’. Over de kamer zelf geen klachten voor 15 EUR, alleen waren er bij de zoon die op het gelijkvloers woonde wat echtelijke spanningen, waardoor ik gewekt werd om 01.30 en 05.15 uur door geruzie. Benieuwd hoe dit evolueert. De kamer zelf heeft badkamer, airco, koelkast en gasstel voor koffie.

Gegeten in restaurant Zorbas (GRCE41215A) aan het water: Kip met aardappelen en paprika (uit de toonbank, 5 EUR), Griekse salade (3 EUR), 1/4 L huis wijn (0,5 EUR), bestek en brood (0,5 EUR) Samen 9 EUR (de goedkoopste)

Dag 13: Lendas – Kotos – Vassiliki – Fournofarango –  Panagia – Harakas – Pirgos (33,7km 8u)

Vandaag opnieuw een lange dag met een klim van 500m. Het is zondag en er is geen bus. Op andere dagen is er ’s ochtends om 07.00u een bus richting Iraklion. Niet dat ik enige intentie had om die te gebruiken, maar toch…

En dus vertrekken we bij het eerste ochtend gloren en volgen we het asfalt bergopwaarts. Ik wordt gepasseerd door een aantal wagens die later allemaal op weg blijken te zijn naar de kerk van Krotos, alwaar er een dienst bezig is op het ogenblik dat ik er passeer.

Na 1u45′ ben ik boven in Krotos. Je neemt de afslag schuin rechts door het dorp en loopt tot aan de kerk (GRCE41316) op het einde van het dorp. Hier neem je de licht dalende grindweg met een breedte van 4 tot 6m. Na 275m (GRCE41317) negeer je de grindweg naar rechts. Na heel wat bochten komt de weg samen met een andere weg (GRCE41320) die van rechts komt uit de richting van de kust. Dan daal je tot Vassiliki/Basilike. Je blijft de hoofdweg volgen tot hij voorbij de laatste huizen een bocht naar links maakt (GRCE41321). 100m voorbij de bocht sla je rechts af. 300m verder verlaat je de hoofdweg rechtdoor  (GRCE41324) in oostelijke richting via een grindweg, tot je zicht krijgt op het dorp Loukia en Fournafarango, dat erachter ligt.

Je komt aan een kerk van Loukia uit (GRCE41325). Hier vind je rechts een wegwijzer naar Pirgos, die je volgt. Je komt in het dorp Fournofarango. Op een tweesprong ga je naar links.. Je passeert een kafeinion op de hoek van een straat, sla je rechts af. (Iets verder langs de hoofdweg staat en droge fontein met twee zitbankjes in de schaduw van bomen).

Eén van de mannen uit het kafeinion haalt zijn muilezel uit de weide en toont me de weg naar Panagia. Essentieel sla je het kleine straatje naast het kafeinion in. Bij het verlaten van het dorp sla je naar links af aan het kerkhof (GRCE41327) en blijft dan altijd in dezelfde richting lopen (GRCE41326).

Bij GPS GRCE41330, 31 & 32 negeer je de afslagen naar links. Op een tweesprong (GRCE41333) ga je naar rechts. Aan het einde van de grindweg, ga je op het asfalt in de zelfde richting verder door Panagia

Je passeert de dorpjes Sernes en Agia Fotia. Je bereikt Harakas en loopt door de ‘winkelstraat’. Op het einde maakt de weg een bocht naar links in de richting van een tankstation (reclame boven de bomen te zien). Hier kan je nog even rechtdoor via een grindweg. Je passeert een kapel en vervolgens draait de weg terug naar het asfalt.

Via het asfalt bereik je Pirgos. Je volgt niet de richting Heraklion, maar gaat door de winkelstraat. Tussen een bromfiets- en elektrohandel en een bakkerswinkel is er een steegje met een bordje ‘Rooms Saridakis’ (GRCE41344). Navraag doe je in de industriële bakkerij naast de kamers. De bakker woont boven de bakkerij. De ingang tot de woning bevindt zich in het gangetje tussen de bakkerij en de kamers. Ik betaalde 20 EUR voor een kamer met 3 bedden, airco, TV, badkamer met WC zonder bril. Tracht een kamer te krijgen langs de zijde weg van de bakkerij, anders heb je vroeg last van bakkerijgeluiden.

Ik at in het restaurant, verder in de hoofdstraat richting Mesohorio. Het is het enige restaurant met een terras aan de overzijde van de straat. Je kiest er in de keuken. Het was zondag en dus eten de meeste Grieken ’s middags uit. ’s Avonds is het restaurant leeg. Op TV was er een schijnbaar eindeloze herhaling van een orthodoxe kerkdienst.

Ik at tonijn met aardappelen en groenten (5 EUR) Griekse salade (3 EUR), 1/2 L huiswijn (1,5 EUR), bestek en brood (0,5 EUR). Samen: 10 EUR.

Nota 2020:

Er bestaat een mogelijkheid om gedeeltelijk verder langs de kust te lopen, maar dit verlengt de afstand tot 41,7km, wat bijna 8km langer is, maar vooral worden er heel vel meer hoogtemeters toegevoegd aan je etappe. Je klimt tot 1050m en dan nog eens een klim van 150m. En dan vergeten we uiteraard nog het vele op en af langs de kust. Hert theoretisch totaal zou 2500 hoogtemeters bedragen, maar in praktijk is dat minder. Reken op een 2000 hoogtemeters…. wat uiteraard zer stevig is.

Je kan de lengt slechts verminderen met 3km door in Loyto (GRCE413V17) te overnachten ipv Lendas, mits je uiteraard gechecked hebt of dat hotel open is. 16km verder verlaat je de kustlijn (GRCE413V35) en klim je naar 1050m (GRCE413V38).

Je daalt af naar ca 50o hoogtemeters (GRCE413V40) om dan weer te klimmen naar 650m (GRCE413V43) van waar je afdaalt naar Pirgos.

Dag 14: Pirgos – Mesohorio – Tsoutsouros (ca. 23km 7U)

Nota: heel veel tijd verloren door het zoeken van de weg en dan vooral in het laatste deel door de vallei naar Tsoustouros.

Je verlaat Pirgos via de winkelstraat in oostelijke richting. Op het einde ga je naar links  tot de hoofdweg (GRCE41445). Je volgt hem tot Mesohorio. Via de kerk (GRCE41447), loop je naar de hoofdkerk (GRCE41448) loop je  in de richting van de weg naar Ahendrias (GRCE41449) en volg je die weg tot (GRCE41450).

Nota: Gezien de moeilijkheidsgraad van de rest van de tocht, valt het eventueel te overwegen om via de weg verder te klimmen in de richting van het dorp Achentrias. Bij GPS (GRCE414V51) verlaat je de hoofdweg voor een mindere weg die verder klimt tot 650m, om vervolgens af te dalen richting Tsoutsouros. Bij mijn tocht later door de vallei kon ik de betrokken weg zien lopen op de flank van de vallei.

Maar op dat ogenblik wist ik nog niet wat mij te wachten stond en dus daalde ik vanaf  GPS GRCE41450 af tot aan een stenen toren (GRCE41451). Vlak voor deze toren daal je verder af via en slechte weg tot een lager gelegen betere weg. (GRCE41452). De weg daalt nog een beetje tot een beek en stijgt dan tot een kapel (GRCE41453). Hij blijft stijgen tot een kruispunt met een weg die uit het dal komt. (GRCE41454). Je stijgt verder tot je boven aankomt bij een fabriek (GRCE41455), die reeds vanaf de stal (GRCE41450) te zien is.

Je volgt de weg voorbij de fabriek tot een kruispunt. Links ga je naar Ano Kasteliana. Vandaar kan je via de weg naar Tsoutsouros.

Ikzelf trachtte de voetweg door de vallei te vinden, maar het werd eens te meer een calvarieweg met heel veel zoeken. Met goede hoop ben ik dus naar rechts gegaan (GRCE41456). Vervolgens richtte ik mij via de punten GPS GRCE41457 & 58 naar een eerste kapel. Vanaf GPS GRCE41458  richt je je op een tweede kapel (GRCE41459).

Aan de tweede kapel ben ik door een weide met drinkbak gegaan tot het begin van een weg aan de andere zijde. Via GPS GRCE41460 en GRCE41461 kom je aan een weg die in een haarspeldbocht verder daalt naar de valleibodem. Vanaf hier wordt het heel moeilijk en is het dus raadzaam om te stijgen naar het zichtbaar hoger gelegen gele klooster Moni Fountadon en van daar de weg te volgen tot Tsoutsouros. Ik zelf ben nog doorgelopen via een matige weg, die uiteindelijk zal doodlopen bij GPS GRCE41463. Vervolgens ben ik via een steil maar weinig overgroeid geitenpad via GPS GRCE41464 afgedaald tot de valleibodem (GRCE41465).

Het eerste deel van de valleibodem is nog tamelijk open en er zijn voldoende geitenpaden om wat vooruit te komen. Laat je niet leiden door een vage weg die naar een weide leidt, want de weide is volledig afgezet met een afsluiting van betonvlechtwerk en dan moet je daar aan de andere zijde overheen. Het is handig als je hier Teva- of waadsandalen hebt, want verderop langs de rivier is het soms moeilijk om vooruit te geraken, zonder je voeten nat te maken. Je loopt met als vage leiddraad, de GPS punten GRCE41466, 67, 68 & 69 door de valleibodem of in de flank van de rivier tot deze een S-bocht maakt.

Hier vind je een varkensstal (GRCE41470) aan het begin van een stijgende weg. Gezien de brousse in de valleibodem, ben ik blij weer weg te kunnen klimmen uit de valleibodem. Bij GPS GRCE41471 bereik je het asfalt en dan gaat het dalend tot Tsoutsouros.

Ik vond onderdak in café Pizza, Rooms Mihalis (GRCE41472). Kamer met badkamer, koelkast en balkon met zeezicht. Ideaal buiten het seizoen. Misschien te lawaaierig in het seizoen (eventueel kamer langs de achterzijde vragen.)

In rooms Sarakini (vermeld door Luc Defoort) meer vooraan in het dorp vroeg men 25 EUR en wou men niet lager gaan, en gezien ik dat principieel te veel vond, heb ik verder gezocht tot ik bij Rooms Mihalis kwam. Veel andere appartementen en studio’s zijn nog gesloten. Dit was een van de meest doodse kustplaatsjes die ik tegenkwam. Er waren twee winkeltjes open, maar geen van hen had echt brood. Gelukkig kwam er rond 17.00 uur een lichte vrachtwagen met brood tot stilstand nabij het strand, zodat ik mijn voorraad kon aanvullen.

Achter een beton frame van een appartementsgebouw zit een kleine orthodoxe kapel weggestoken. De dienst werd er opgedragen om 19.00 uur. Gezien er maar een vijftal gelovigen binnen kunnen, werd er een luidspreker buiten gehangen, zodat je ook buiten of thuis de mis kon volgen. De maaltijd nam ik in het Café Pizzeria Restaurant op de hoek van de strandboulevard en de stijgende weg. De zaak heeft terrassen op drie niveaus en zou eigenlijk moeten volzitten, maar gezien er geen toeristen in het dorp waren, was ik naast de Pope en de zaakvoerder, die er na de mis zijn maaltijd namen, de enige klant. Zowel het eten als de prijzen waren goed (blijkbaar de prijzen vergeten noteren).

Dag 15: Tsoutsouros – Arvi – Mirtos (39,4km 8u)

Deze dag verloopt of asfalt- of grindwegen, meestal tussen serres of olijfbomen. De wegaanduidingen zijn rudimentair, maar meestal vind je de juiste weg wel. Op sommige stukken is er veel verkeer van pick-up trucks die de groenten naar de transporteur brengen.

Vanaf het café – restaurant met de 3 terrassen neem je de stijgende weg. Wat verder vind je de afslag naar Keratokambos (strand) (10 km) en Arvia/Arbe (20 km).

Je volgt het asfalt tot aan de rivier Anapodaris (GRCE41572E). Hier ga je een paar 100m landinwaarts om dan de rivier te dwarsen over een brug van rioolbuizen.

Na een vijftal km vind je een eerste kapel (GRCE41573) en wat verder ‘Rooms Kaboula’ (open).

Je volgt het asfalt verder tot in Keratokambos (GRCE41575C), een nog slaperig kustplaatsje met Rooms & Taverna’s. Een beetje door het centrum  van Keratokambos vond ik een aardige  bank met schaduw voor een welkome rustpauze (GRCE41575E). Je loopt nog even verdeer door via het asfalt, dat dan eindigt op een grindweg (GRCE41575F & G) naar links, die zelf een weinig verder terug op het stijgend asfalt uitkomt. Je loopt tussen de olijfbomen naar het hoogste punt van de dag, namelijk de afslag naar links naar Ano Vianos (GRCE41576). Je vervolgt in dezelfde richting en wat verder houdt het asfalt op en gaat het wegdek over in grind.

Na een riviertje gedwarst te hebben, kom je aan een kapel (GRCE41577) en een kruispunt. Links is de weg naar Valios. Rechts staat aangeduid als ‘Beach’. Je gaat rechtdoor, de aanduiding ‘Arvi’ volgend. De weg staat niet op de kaart, maar daalt rechtstreeks naar de knik in de kustweg ter hoogte van de tweede rivier op de kaart.

Uiteindelijk kom je terug op asfalt (weg Arvi – Amiras) (GRCE41577A) Arvi zelf (GRCE41577B) is alweer een slaperig stadje met een nieuwe haven. Zowat 1km voor het centrum zijn er Rooms Kolimbi. De uitbaatster had er duidelijk zin in om er mij een te verhuren, maar ik vond het nog te vroeg. (heel rustig, maar weg van alles, behalve de zee).

In Arvi moet je ook weer opletten en niet te lang langs de kust blijven lopen. De weg gaat een stukje landinwaarts, om dan over de rivier te gaan, de toegangsweg tot het plaatselijk klooster te passeren en in de flank te klimmen tot de ‘hoge kust’.

Ondanks de gele kleur van de lijn die de weg aanduidt op de kaart, houdt het asfalt al snel op en gaat het wegdek terug over in grind. Vooral dit stukje is smal en stoffig door de vele pick- up trucks. Soms staande serres zo dicht tegen de rand van de rijbaan, dat  je denkt op een private weg te lopen. Hier en daar vind je een geschilderd teken met ‘Arvi’ in de tegengestelde richting.

Bij GPS GRCE41580 vind je een wegwijzer ‘Mirtos 12 km’

Je passeert het gehucht Faflangos (GRCE41581) en ook hier moetje een beetje landinwaarts om dan in de flank naar een kapel (GRCE41583) te klimmen.

Sidonia is groter dan het lijkt op de kaart en ligt op zeeniveau bij GPS GRCE41586. Sidonia heeft een winkel, Taverna en Rooms. Je volgt de kustweg in oostelijke richting en klimt dan naar een scheepvaartbaken (GRCE41587). Hier sla je rechts af en vervolgt in oostelijke richting om via een wat mindere weg terug op een betere weg te komen (GRCE41588), die we ook naar rechts volgen.

Bij GPS GRCE41589 passeren we een zoveelste kapel. De grindweg eindigt op een gloednieuwe asfaltweg (GRCE41590) die we ook naar rechts volgen tot het gehucht Tertsa (GRCE41591) (Appartments Tertsa). Je loopt verder in oostelijke richting tot het einde van het asfaltbij de laatste huizen en gaat dan verder over de steenslagpiste vlak langs de kust, tot je  weer landinwaarts draait en bij een kapel (GRCE41592)en serres terug asfalt vindt.

Je volgt het asfalt tot Mirtos. Bij het binnenkomen volg je het pijltje naar links met de aanduiding ‘Cretan Villa’ (GRCE41593).Kamer met koelkast, badkamer, campingvuurtje en bestek voor het ontbijt, terras, veel sfeer, rustig, geen zicht op zee.

Aanvankelijk 25 EUR, afgedongen tot 20 EUR (zelfs voor 2 personen mogelijk)

Pizzeria aan zee: Pizza Mirthos ( 7,5 EUR), Griekse salade (3,5 EUR), 1/2 L huiswijn (3 EUR), bestek en brood (0,5 EUR) samen 14,5 EUR. Veel Grieken, toch vrij duur.

Dag 16: Mirtos (rustdag)

Eindelijk een rustdag. Gezien het komende zondag Orthodox Pasen is en het hele land hier dan zowat stilvalt, besluit ik de voettocht hier te stoppen en niet meer te trachten Kato Zakros te bereiken. Volgens Trotter rijden er enkel maar bussen naar Kato Zakros in het seizoen. Ik denk Kato Zakros in twee dagen te kunnen bereiken, maar kan ik er dan nog weg?

Ik besluit vroeger naar Iraklion te gaan om mij te informeren over de terugkeer naar Piraeus en verder nog wat de toerist uit te hangen.

Dus spendeer ik vandaag veel tijd op bed en zwem ik eindelijk midden in de Middellandse Zee. Nog een uurtje licht het steeds bedekte vlees laten braden en dan terug in de schaduw. Ik begrijp nu al niet hoe iemand dit 10 dagen of meer volhoudt, maar die toeristen begrijpen waarschijnlijk ook niet dat ik een reis zoals deze vakantie vind.

Eten in restaurant Votaline (vlak naast de pizzeria aan zee) Mixed Fish (8,5 EUR: 1 gamba, 3 pilchards, 2 stukken inktvis, 1 stuk zwaardvis)Ondanks dat Kreta een eiland is, is verse vis hier heel erg duur. Griekse salade (3 EUR), 1/2 L huiswijn (2,5 EUR), bestek en brood (0,3 EUR) Totaal: 14,3 EUR (niets tegen het restaurant, maar mixed fish is niet mijn formule.)

Dag 17: Mirtos – Ierapetra – Iraklion

Op het kruispunt van de hoofdweg en de straat waarin de hoofdkerk staat vind je bushokjes, zoals gewoonlijk, zonder enige uurregeling.

Om 07.10 uur nam ik hier de bus naar Ierapetra. Aankomst in Ierapetra om 07.40 uur. Prijs: 1,50 EUR in een winkeltje in het dorp. Alle Grieken kopen het op de bus.

Busstation Ierapetra (GRCE41694).

Vertrek bus naar Iraklion om 08.30 u met Minoan Lines: prijs 8,10 EUR

Aankomst in het busstation van Iraklion, nabij de ferryhaven: 11.10 u. (GRCE41695)

De bus passeert en stopt ook aan de luchthaven van Iraklion. Na een bezoek aan de havenpier met het Venetiaans Fort loop ik via Odos 25 Augoustos, waar je de kantoren van Anek en Minoan vindt naar Handakos 24, waar ik mijn intrek neem in Rent Rooms Hellas (GRCE41696). 21 EUR per nacht voor kamer met gemeenschappelijk sanitair. Het gebouw is zoals veel Griekse gebouwen erg lawaaierig door de constructie in beton, zonder geluidsdempende materialen. Leuk dakterras voor een drankje en mogelijkheid tot ontbijt (3 tot 5 EUR)

Via de Odos Handakos in zuidelijke richting te volgen kom je aan de Leeuwen of Morosinifontein op de Plaza El Venizelou. Rechtdoor door de winkelstraat Dedalou tot de Plaza Eleftherios, waar je aan de linker kant het Archeologische Museum.

Archeologisch Museum:heel veel mooi beschilderde of kunstige vazen, juwelen en wapens en uiteraard de originele fresco’s uit Knossos en andere paleizen.

Hier vind je al de schatten die gevonden zijn op de verschillendesites in Kreta gevonden zijn, en dat maakt het allemaal nog impressionanter.

Toegang 6 EUR Combiticket met Knossos, bruikbaar op verschillende dagen 10 EUR.

Openingsuren: weekdagen: 08.00 tot 15.00, weekend: 12.00 tot 17.00

In de namiddag bezocht ik nog de Ajos Minas Kathedraal, waar het plafond een Grieks Orthodox alternatief vormt voor de Sixtijnse Kapel.

Avondeten:

Restaurant To Passein Aloga (pleintje aan de Odos Handakos): kipfilet (8,5 EUR), Griekse Salade (3,5 EUR), 1/4 L wijn (2,5 EUR), bestek en brood (1,0 EUR) Samen: 15,5 EUR (poging tot verfijning, kleine porties)

Terrasjes:

– rijpere leeftijd en gezinnen met kinderen: Plaza El Venizelou  (Leeuwenfontein)

– jeugd: Milatou (tussen het stadhuis en het archeologisch museum) Gezien het Witte Donderdag was, was er nog veel activiteit in en om de Byzantijnse kerk van Ajos Titos, die ’s avonds prachtig verlicht is.

21) Dag 18: Iraklion – Knossos – Iraklion

Vanop de Plaza El Venizelou kruispunt met de Odos 25 Augoustos vertrekt de Bus nr. 2 naar Knossos. Koop 2 kaartjes van 1 EUR voor de heen en de terugreis in de krantenwinkel (breedte ca 2m met vermelding boven op de gevel ‘Ticket Sale’).

Er is een bus om de 10 minuten. Je rijdt mee tot aan de Terminus in Knossos.

Tussen de busterminus en de toegang van Knossos (GRCE41697) liggende gebruikelijke restaurants met klantenlokkende obers en souvenierwinkeltjes.

Op Goede Vrijdag ging Knossos pas open voor het publiek om 12.00 uur tot 17.00 uur, zoals normaal op Zondag. In de week is het open van 08.00 tot 17.00.

De toegang was op dat Goede Vrijdag gratis (Normaal 6 EUR of 10EUR voor combiticket  met Museum voor Archeologie. Bij het openen van de hekkens ben ik naar binnen gestormd en heb ik mijn ronde gemaakt met het fototoestel. Op tien minuten had ik de voornaamste zichten op de gevoelige plaat gelegd, ongestoord door veel toeristen en vervolgens ben ik het allemaal nog eens op mijn gemak gaan bekijken en van de sfeer gaan genieten. Zoals je in zowat elke gids kan lezen is de ‘restauratie van Knossos’ controversieel. Te veel beton luidt het algemeen oordeel, en daar is wel iets van. Maar wat is het alternatief?

Een niet ‘gerestaureerde’ site als Festos of Agia Triada spreekt veel minder aan, omdat je al heel veel verbeelding moet hebben om je nog iets voor te stellen bij de bestaande resten stenen. Mag je op de site een restauratie doen zoals Knossos of moet je de site zelf met rust laten en dien je er een museum naast te bouwen met restauraties in het museum? Ik ben er zelf ook niet helemaal uit.

Ik nam de bus terug naar het centrum en stapte zoals de meeste mensen uit aan het Elefterios Plein. Omwille van de eenrichtingsstraten volgt de bus en andere route bij de terugkeer naar het centrum.

Gezien ik nog wat inkopen wou doen voor de terugkeer naar België ging ik naar het El Greco Park, waar je op een hoek een Spar winkel vindt met de oppervalkte van een gemiddelde Aldi, aangeduid op het kaartje in de Trotter met nummer 9.

Een bakker vind je op de  Plaza Nikiforou Foka, nabij de hoek met de Odos 1821.

Na de middagbezocht ik de stadsomwallingen, die langs de westkant van de stad nog vrij intakt zijn. Ik beklom ze aan het graf van Kazantzaki (GRCE41698), gekend als schrijver van Zorba de Griek.

Van hier kan je over de omwallingen in noordelijke richting lopentot aan de zee. Tussen de binnen en de buitenmuur van de omwallingen liggen parken en sportinfrastructuur.

Avondeten:

Restaurant Pantheon, in een steegje tussen de Odos Evans en de Odos 1866, omwille van het gegrilde paaslam, passend voor de tjd van het jaar.

Gebraden Lam (7 EUR), Griekse salade (3 EUR), 1/2 L huiswijn (3 EUR), betek en brood (0,5 EUR) Samen: 13,5 EUR

Een minder toeristisch alternatief lijkt mij Restaurant Ionia op de hoek van de Odos Evans en de Odos Giannari, vlak bij het vorige.

Dag 19: Iraklion – Piraeus – Athene

Ten laatste om 11.00 uur dien je je hotelkamer te verlaten. Ik liep via de Odos Handakos, Odos Dedalou, Platia Eleftherios, Odos Ikarou en dan aan de Mac Donalds naar links tot de Ferryhaven. Binnen in de poort dien je naar rechts te lopen naar een vertrekhall, waar een douanecontrole voorzien was, zoals op de luchthavens, maar die helemaal niet gebruikt wordt. Hier zitten wel de agenten van Minoan en Anek.

Normaal vertrekt de boot naar Piraeus buiten het seizoen enkel om 20.00 uur en kom je de volgende ochtend in Piraeus aan om 06.00 uur. Omwille van Paas Zaterdag vertrok de boot uitzonderlijk om 14.00 uur

Je mag op de boot vanaf 2 uur voor het vertrek. De afstand Iraklion – Piraeus bedraagt 320 km en met een vaarsnelheid van 40 km/h duurt de reis minimum 8 uur. Met in en uitvaren van de havens zit je al gauw aan 9 uur. Je komt dus iets voor 23.00 uur aan in Piraeus.

Nadat ik van Gate 3 naar Gate 8 gewandeld was, vond ik aldaar de Express Bus X96 rechtstreeks naar de luchthaven. Ik vond het te laat om in Athene nog een hotel te gaan zoeken en in Piraeus is er volgens de Trotter geen een deftig te vinden. En dus werd het een nachtje ‘kamperen’ op de luchthaven.

De beste plek is op de banken van het Groene Olijf Restaurant, dat ‘s nachts gesloten, is en de beste banken heeft voor een dutje. De Mac Donalds ernaast blijft wel gans de nacht open.

Dag 20: Athene – Brussel

De vlucht naar Brussel vertrekt om 11. 50 uur Griekse tijd en jekomt in Brussel aan om 14.00 uur Belgische tijd. Vanaf 10.00 uur gaat de check-in open bij GoldAir Handling, dat dit doet voor

Virgin Express in het rechter deel van de vertrekhall.

Nabij balie 33 vind je wel de juiste check in.(verandert soms een paar nummertjes in functie van de noden, staat goed aangeduid, ter plaatse en op de vertrekhall monitors). Rugzakken en andere kwetsbare of grote zaken, dien je na labeling aan de check in van GoldAir Handeling, af te geven aan Gate 77, waar ze een extra brede transportband hebben om de goederen van daar zonder veel bochten naar de juiste bestemming te brengen.

Na de veiligheidscontrole kan je in de tax-free winkels nog inkopen doen. Enkel de sigaretten leken er mij echt goedkoop. Een half uur voor vertrek moet je aan de juiste vertrekpier zijn voor de instapcontrole. De vlucht verliep probleemloos.

Vanaf de aankomstpier is het nog een lange weg naar  de transportband voor het ophalen van de bagage. Na een 10-tal minuten, vond ik mijn rugzak ongeschonden op de band. Van hierging het naar het ondergrondse spoorwegstation, waar ik de trein naar huis nam.

GPS-punten: